Chế độ ăn uống hàng ngày cũng là một trong những yếu tố có ảnh hưởng đến quá trình điều trị hội chứng ruột kích thích. Việc hình thành chế độ ăn uống khoa học trong suốt khoảng thời gian trị bệnh sẽ giúp bạn nhanh chóng kiểm soát được triệu chứng của bệnh, phòng ngừa bệnh tiếp tục chuyển biến nặng hơn. Bài viết dưới đây là thông tin về những loại thực phẩm mà người bị hội chứng ruột kích thích nên ăn và nên kiêng bạn có thể tham khảo.

Hội chứng ruột kích thích hay còn được gọi là viêm đại tràng co thắt. Bệnh xảy ra khi chức năng đường ruột bị rối loạn và gây ra các triệu chứng như đau bụng, tiêu chảy,… Khi bị hội chứng ruột kích thích người bệnh sẽ cảm thấy rất khó chịu, điều này đã ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống hàng ngày và tác động tiêu cực đến tâm lý. Để tình trạng bệnh nhanh chóng được kiểm soát, người bệnh nên lên thực đơn ăn uống sao cho phù hợp để tránh gây áp lực lên đường ruột và khiến tình trạng bệnh trở nên tồi tệ hơn.

Hội chứng ruột kích thích nên ăn gì để khỏi bệnh?

Việc bổ sung đầy đủ dưỡng chất cho cơ thể là điều hết sức cần thiết khi bị hội chứng ruột kích thích. Nếu người bệnh kiêng khem quá mức sẽ khiến cơ thể dần bị suy nhược và tác động xấu đến sức khỏe. Dưới đây là thông tin về các loại thực phẩm nên ăn giúp hỗ trợ điều trị hội chứng ruột kích thích bạn có thể tham khảo:

Thịt nạc

Thịt nạc là thực phẩm không thể thiếu trong thực đơn ăn uống hàng ngày của những người bị hội chứng ruột kích thích. Thịt nạc là nguồn cung cấp protein rất tốt cho cơ thể và không bị lên men trong quá trình tiêu hóa. Nếu người bệnh sử dụng sẽ cung cấp thêm dưỡng chất cho cơ thể mà không lo bị đầy hơi khó tiêu. Khi chế biến, bạn nên loại bỏ bớt phần thịt mỡ có trong thịt, việc tiêu thụ mỡ động vật sẽ kích hoạt phản ứng viêm và khiến tình trạng bệnh trở nên tồi tệ hơn.

Bạn nên chọn mua thịt nạc tại những cửa hàng thực phẩm uy tín đảm bảo chất lượng. Tránh mua phải nguồn thịt bẩn hoặc kém chất lượng, khi sử dụng sẽ khiến tình trạng bệnh trở nên tồi tệ hơn. Tốt hơn hết bạn nên ưu tiên sử dụng thịt nạc trắng như thịt gà, thịt lợn,…

Trứng

Trứng là thực phẩm có chứa hàm lượng dưỡng chất rất cao và đặc biệt tốt đối với sức khỏe. Cấu trúc protein trong trứng có dạng cầu, khi dung nạp vào cơ thể sẽ rất dễ tiêu và không gây áp lực lên hệ tiêu hóa. Nếu đang bị hội chứng ruột kích thích, bạn hoàn toàn có thể chế biến trứng thành nhiều món ăn khác nhau để sử dụng như trứng luộc, trứng hấp, trứng ốp la,…

Nhưng nếu bạn là người có cơ địa nhạy cảm với hàm lượng protein trong lòng trắng trứng hoặc dị ứng với lòng đỏ trứng gà thì không nên sử dụng thực phẩm này. Đồng thời, việc ăn quá nhiều trứng cũng có thể gây phản tác dụng và ảnh hưởng xấu đến sức khỏe tim mạch.

Cá giàu omega-3

Chuyên gia dinh dưỡng cho biết, cá giàu acid béo omega-3 là thực phẩm mang lại rất nhiều lợi ích cho sức khỏe, đặc biệt là những người đang bị hội chứng ruột kích thích. Acid béo omega-3 được biết đến là hoạt chất có khả năng kháng viêm. Nếu người bệnh sử dụng thường xuyên sẽ giúp hỗ trợ cải thiện các triệu chứng của bệnh và bảo vệ cơ quan tiêu hóa khỏi sự tấn công cuả các gốc tự do gây hại.

Các loại cá chứa hàm lượng acid béo omega-3 cao nên tăng cường bổ sung vào thực đơn ăn uống hàng ngày của người bệnh là cá hồi, cá tuyết đen, cá thu, cá cam, cá thịt trắng,…

Rau củ quả chứa FODMAP thấp

Rau củ quả và trái cây tươi là nhóm thực phẩm chứa rất nhiều vitamin và khoáng chất đặc biệt tốt cho sức khỏe cũng như đường ruột. Hàm lượng chất xơ hòa tan trong rau xanh cũng rất cao, nếu bạn sử dụng sẽ không gây áp lực lên đại tràng, chống táo bón và tránh được tình trạng viêm nhiễm. Đồng thời, ăn rau xanh còn có tác dụng nuôi dưỡng lợi khuẩn và giúp hệ tiêu hóa hoạt động tốt hơn.

Tuy nhiên, việc tiêu thụ thực phẩm có chứa hàm lượng FODMAP cao sẽ dễ gặp phải tình trạng đầy hơi và khó chịu khi tiêu hóa. FODMAP là cụm từ dùng để chỉ các carbohydrate chuỗi ngắn được hệ tiêu hóa hấp thụ rất kém. Vì thế, khi bị hội chứng ruột kích thích bạn nên ưu tiên sử dụng các loại rau củ quả và trái cây tươi có chứa FODMAP thấp. Cụ thể là bí đao, cải bó xôi, ớt chuông, bắp cải, cà chua, khoai lang, dưa lưới, chuối, trái cây họ cam quýt, dâu, nho,…

Quả hạch và các loại hạt

Hội chứng ruột kích thích khiến người bệnh phải đối mặt với rất nhiều triệu chứng khó chịu. Để cải thiện tình trạng này, bạn nên bổ sung quả hạch vào trong thực đơn ăn uống hàng ngày. Trong quả hạch có chứa hàm lượng omega-3 rất cao, nếu tăng cường bổ sung cho cơ thể sẽ có tác dụng làm giảm cholesterol trong máu, tăng cường chức năng đường ruột và làm giảm nhẹ các triệu chứng của hội chứng ruột kích thích. Một số loại quả hạch FODMAP thấp có thể kể đến là hạt phỉ, hạnh nhân, óc chó, hồ đào, hạt phỉ,…

Hạt lanh và hạt chia cũng là nguồn cung cấp chất xơ và omega-3 rất dồi dào, được chuyên gia khuyến khích người bệnh nên tăng cường sử dụng. Bạn có thể rắc chúng vào trong sữa chua hoặc các món sinh tố để ăn kèm. Ngoài ra, hạt hướng dương và hạt bí ngô cũng là thực phẩm có chứa hàm lượng FODMAP thấp, người bị hội chứng ruột kích thích cũng có thể dùng hàng ngày.

Ngũ cốc nguyên hạt

Ngũ cốc nguyên hạt là nguồn cung cấp năng lượng cho cơ thể rất tốt. Thành phần khoáng chất trong ngũ cốc nguyên hạt có tác dụng ổn định hoạt động của đường ruột. Chất xơ hòa tan trong ngũ cốc còn giúp hỗ trợ tiêu hóa, kích thích tăng tiết nhầy bảo vệ dạ dày và tránh gây kích thích đến đường ruột.

Chuyên gia dinh dưỡng cũng cho biết, trong ngũ cốc nguyên hạt có chứa hàm lượng prebiotic khá lớn, đây chính là nguồn thức ăn của lợi khuẩn. Nếu người bệnh sử dụng thường xuyên sẽ có tác dụng ức chế hoạt động của vi khuẩn gây hại và cân bằng lại hệ vi sinh đường ruột. Các loại ngũ cốc nguyên hạt người bệnh có thể sử dụng lá yến mạch, gạo lứt,…

Thực phẩm lên men lành mạnh

Trong thực phẩm lên men có chứa rất nhiều lợi khuẩn cần thiết đối với hệ tiêu hóa, nếu bạn thường xuyên bổ sung cho cơ thể sẽ giúp đường ruột hoạt động tốt hơn. Tuy nhiên, người bệnh chỉ nên sử dụng các loại thực phẩm lên men lành mạnh như đồ uống lên men, sữa chua không đường, kim chi, súp miso,…

Uống đủ nước

Nước là thành phần có vai trò đặc biệt quan trọng đối với sức khỏe nói chung và cơ quan tiêu hóa nói riêng. Việc bổ sung đủ nước cho cơ thể mỗi ngày sẽ có tác dụng thanh lọc cơ thể, hỗ trợ chuyển hóa và vận chuyển oxy đến tế bào. Khi bị hội chứng ruột kích thích, nếu bạn không bổ sung đủ nước cho cơ thể sẽ gây ra tình trạng táo bón.

Chuyên gia dinh dưỡng cho biết, tốt nhất người bệnh nên bổ sung cho cơ thể từ 2 – 2.5 lít nước/ngày. Ngoài nước lọc bạn cũng có thể uống nước ép trái cây tươi, nước ép rau xanh, nước luộc rau, nước canh, nước dùng xương,…

Không nên ăn gì khi bị hội chứng ruột kích thích?

Bên cạnh các loại thực phẩm nên tăng cường sử dụng ở trên, người bệnh cũng nên có chế độ kiêng khem đúng cách để tránh làm bùng phát các triệu chứng của bệnh. Các loại thực phẩm cần hạn chế sử dụng khi bị hội chứng ruột kích thích là:

Chất béo động vật

Việc ăn quá nhiều chất béo động vật sẽ khiến ruột phải tăng cường co bóp và làm cho triệu chứng đau trở nên ngày càng nghiêm trọng hơn. Khi chế biến món ăn, bạn nên thay thế chất béo động vật bằng các loại chất béo có nguồn gốc thực vật như dầu đậu nành, dầu oliu,… Đồng thời, hạn chế sử dụng các loại thực phẩm chế biến sẵn chứa nhiều chất béo như xúc xích, pate, bánh quy, phomai, đồ chiên rán,… để tránh gây mất cân bằng hệ vi sinh vật đường ruột.

Đồ ăn chứa nhiều đường

Khi bị hội chứng ruột kích thích, người bệnh cần phải loại bỏ đường ra khỏi thực đơn ăn uống hàng ngày. Việc sử dụng thực phẩm chứa nhiều đường sẽ khiến triệu chứng táo bón, tiêu chảy và đầy hơi trở nên nghiêm trọng hơn. Điều này đã làm gia tăng mức độ nguy hiểm của bệnh lý. Các loại thực phẩm nhiều đường mà bạn nên tránh sử dụng là bánh kẹo, siro, mứt,….

Một số loại rau

Rau xanh là nhóm thực phẩm mang lại rất nhiều lợi ích cho sức khỏe và được chuyên gia khuyến khích người bệnh nên tăng cường sử dụng. Tuy nhiên, không phải loại rau nào người bệnh cũng có thể nạp vào cơ thể. Khi bị hội chứng ruột kích thích bạn cần hạn chế sử dụng các loại rau xanh dễ gây đầy hơi như rau cải xanh, bắp cải, hành và các loại đậu.

Chất kích thích

Các loại đồ uống chứa chất kích thích như rượu bia, cà phê, thuốc lá,…cũng là nhóm thực phẩm mà người bệnh cần phải kiêng cữ hoàn toàn. Nếu bạn thường xuyên sử dụng sẽ làm gia tăng co bóp niêm mạc và khiến triệu chứng của bệnh trở nên nghiêm trọng hơn. Đồng thời, nhóm thực phẩm này cũng là tác nhân gây ra nhiều bệnh lý nguy hiểm khác cần phải tránh xa.

Sữa và sản phẩm từ sữa

Sữa và các loại chế phẩm từ sữa cũng là nhóm thực phẩm cần kiêng khi bị hội chứng ruột kích thích mặc dù chúng chứa rất nhiều dưỡng chất có lợi cho sức khỏe. Do trong sữa có chứa rất nhiều chất béo, nếu sử dụng nhiều sẽ khiến cho triệu chứng tiêu chảy trở nên nghiêm trọng hơn. Đồng thời, các sản phẩm chế biến từ sữa như bánh kem, kem,.. có chứa một số loại đường tự nhiên. Nếu sử dụng khi bị hội chứng ruột kích thích sẽ khiến tình trạng bệnh trở nên nặng hơn.

Thực phẩm sống

Thực phẩm chưa nấu chín chứa rất nhiều vi khuẩn và ký sinh trùng có hại, nếu sử dụng vào cơ thể sẽ khiến tình trạng bệnh trở nên nặng nề hơn và làm gia tăng nguy cơ nhiễm trùng tiêu hóa. Một số món ăn sống mà người bệnh cần tránh là sushi, sashimi, gỏi, thịt nấu tái, rau sống,… Tốt hơn hết, người bệnh nên tuân thủ theo chế độ ăn chín uống sôi để đảm bảo an toàn.

Những điều cần lưu ý trong ăn uống dành cho người bệnh

Hội chứng ruột kích thích là bệnh lý không quá nguy hiểm nhưng cần được xử lý đúng cách để tránh gây ảnh hưởng xấu đến sức khỏe. Dưới đây là những điều cần lưu ý khi bị hội chứng ruột kích thích người bệnh cần phải nắm rõ và tuân thủ theo:

• Lên thực đơn ăn uống sao cho phù hợp giúp cung cấp đầy đủ dưỡng chất cho cơ thể. Không nên chỉ tập trung ăn một vài loại thực phẩm gây mất cân bằng dinh dưỡng. Chú ý ăn đúng giờ và đủ bữa, ăn chậm nhai kỹ và chia nhỏ bữa ăn để tránh gây áp lực lên hệ tiêu hóa.
• Nên sử dụng các loại thực phẩm sạch, có nguồn gốc rõ ràng và không bị nhiễm hóa chất. Nên chọn mua thực phẩm tại các cửa hàng uy tín, đã được kiểm định y tế. Ưu tiên chế biến món ăn dưới dạng luộc hấp dễ tiêu hóa, tránh các món chiên xào.

• Dành thời gian tập luyện thể dục thể thao mỗi ngày giúp hệ tiêu hóa hoạt động tốt hơn. Thói quen lười vận động cũng là một trong những nguyên nhân gây ra các cơn co thắt bất thường tại đường ruột.
• Chú ý ngủ đúng giờ và đủ giấc để cơ thể có thời gian nghỉ ngơi và phục hồi. Có các biện pháp ổn định tâm trạng, tránh rơi vào trạng thái căng thẳng stress. Rèn luyện thói quen đi đại tiện vào buổi sáng mỗi ngày.
• Tiến hành thăm khám sức khỏe định kỳ giúp kiểm soát tình trạng sức khỏe của bản thân. Đây cũng là cách giúp bạn sớm phát hiện bệnh lý và có các biện pháp can thiệp đúng cách kịp thời.

Món ăn hỗ trợ điều trị hội chứng ruột kích thích

Dưới đây là một số món ăn hỗ trợ điều trị hội chứng ruột kích thích rất tốt và hướng dẫn chi tiết về cách chế biến, bạn có thể tham khảo và bổ sung vào thực đơn ăn uống hàng ngày:

Cháo củ sen

– Nguyên liệu:

• 150 gram củ sen già còn tươi
• 100 gram gạo tẻ
• 30 gram đường trắng

– Cách chế biến:

• Củ sen đem rửa sạch sẽ bùn đất bám quanh, đốt lớp vỏ bên ngoài cho đến khi chuyển vàng rồi thái miếng vừa ăn.
• Gạo đem vo sạch, cho vào nồi cùng với củ sen. Đổ nước vào cho ngập hết nguyên liệu rồi bắc lên bếp hầm chín nhừ.
• Khi cháo chín thì tắt bếp, cho đường vào trộn đều lên rồi dùng để ăn ngay khi còn ấm.

Cháo trái vải

– Nguyên liệu:

• 60 gram gạo tẻ
• 50 gram cơm vải khô
• 40 gram hoài sơn
• 30 gram hạt sen tươi

– Cách chế biến:

• Rửa sạch toàn bộ các nguyên liệu trên, đem đi giã nát rồi cho vào nồi nấu cho đến khi chín nhừ thành cháo là được.
• Sử dụng món ăn này liên tục trong 20 ngày, nên sử dụng khi còn nóng để có thể mang lại hiệu quả tốt nhất.

Cật heo hầm cốt toái bổ

– Nguyên liệu:

• 2 cái cật heo
• 10 gram cốt toái bổ
• Gia vị vừa đủ

– Cách chế biến:

• Cật heo đem rửa sạch, chần sơ qua với nước sôi để khử bớt mùi tanh rồi đem đi thái miếng vừa ăn. Cốt toái bổ đem rửa sạch sẽ rồi bọc trong 1 miếng vải mỏng.
• Cho cật heo và bọc vải chứa cốt toái bổ vào nồi, đổ nước vào cho ngập rồi bắc lên bếp hầm trên lửa nhỏ.
• Hầm khoảng 1 tiếng thì nêm nếm gia vị vừa ăn rồi tắt bếp. Chia món ăn này thành 2 – 3 phần rồi dùng hết trong ngày.
• Nên sử dụng món ăn này liên tục trong 1 tuần giúp hỗ trợ cải thiện triệu chứng của bệnh.

Cháo cá diếc

– Nguyên liệu:

• 1 con cá diếc cỡ vừa
• 100 gram gạo tẻ
• Gia vị vừa đủ

– Cách chế biến:

• Cá diếc đem đánh vảy, loại bỏ phần ruột rồi rửa sạch qua nhiều lần nước. Sau đó cho vào nồi cùng với lượng nước vừa đủ rồi bắc lên bếp nấu chín nhừ.
• Khi cá chín thì tắt bếp, vớt cá ra lọc lấy phần thịt và bỏ xương.
• Gạo đem vo sạch, cho vào nồi nước luộc cá rồi bắc lên bếp nấu cho đến khi chín nhừ.
• Khi gạo chín nhừ thì cho thịt cá vào, nêm nếm gia vị cho vừa ăn rồi tắt bếp.
• Nên sử dụng món ăn này từ 1 – 2 lần/ngày khi đang bị hội chứng ruột kích thích.

Trên đây là thông tin về các loại thực phẩm nên ăn và nên kiêng khi bị hội chứng ruột kích thích bạn có thể tham khảo. Việc hình thành chế độ ăn uống khoa học sẽ có tác dụng tăng cường sức khỏe và góp phần cải thiện các triệu chứng của bệnh. Nếu đang bị hội chứng ruột kích thích, bạn nên đến gặp chuyên gia dinh dưỡng để được hướng dẫn lên thực đơn ăn uống phù hợp với tình trạng bệnh. Đồng thời, kết hợp điều trị chuyên khoa giúp nhanh chóng kiểm soát tình trạng bệnh.