Viêm thanh khí phế quản là bệnh lý thường khởi phát ở trẻ nhỏ dưới 5 tuổi. Đặc trưng của bệnh là nhiễm trùng cấp hoặc mãn tính diễn ra ở cả 3 cơ quan hô hấp là thanh quản, khí quản và phế quản. Đây là bệnh lý có thể điều trị khỏi hoàn toàn chỉ sau vài ngày và không để lại biến chứng nguy hiểm đến sức khỏe nếu được phát hiện sớm.

Viêm thanh khí phế quản là bệnh gì?

Viêm thanh khí phế quản hay còn được gọi là bệnh Croup. Đây là tình trạng viêm nhiễm xảy ra tại lớp niêm mạc lót trong khí quản, thanh quản và phế quản. Viêm thanh khí phế quản thường xảy ra ở trẻ nhỏ từ 3 tháng tuổi đến 5 tuổi, nhưng phổ biến nhất vẫn là trẻ em 2 tuổi. Tuy nhiên, bệnh vẫn có thể khởi phát ở người trưởng thành và người cao tuổi nhưng rất ít gặp.

Cũng giống như các bệnh lý về đường hô hấp khác, viêm thanh khí phế quản thường khởi phát vào những thời điểm giao mùa trong năm. Đây là bệnh lý do vi khuẩn và virus gây ra bệnh có khả năng lây lan nhanh chóng và bùng phát thành dịch. Ở trẻ từ 3 – 6 tháng tuổi, bệnh thường tái phát nhiều lần và dễ chuyển biến sang giai đoạn mãn tính.Bác sĩ chuyên khoa cho biết, viêm thanh khí phế quản là bệnh lý không quá nguy hiểm, bệnh sẽ được điều trị khỏi sau 10 ngày nếu được phát hiện và xử lý sớm. Tuy nhiên, các triệu chứng do bệnh gây ra sẽ tác động tiêu cực đến đời sống sinh hoạt hàng ngày và làm suy giảm chất lượng giấc ngủ.

Nhưng nếu bệnh không được kiểm soát kịp thời có thể gây suy hô hấp và đe dọa đến tính mạng. Đồng thời, bệnh còn có khả năng tái phát thường xuyên khiến đường thở của trẻ bị tổn thương liên tục, làm gia tăng nguy cơ phình giãn đường thở. Cũng có một vài trường hợp không chăm sóc đúng cách đã khiến bệnh tiến triển sang giai đoạn bội nhiễm, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe và khiến việc điều trị trở nên khó khăn hơn.

Nguyên nhân gây viêm thanh khí phế quản

Đa số các trường hợp khởi phát bệnh đều do virus tấn công gây nhiễm trùng. Ngoài ra, cũng có một vài trường hợp khởi phát bệnh do tác động bởi các yếu tố khác như bệnh lý, dị ứng,…

• Nhiễm trùng: Virus là tác nhân gây nhiễm trùng thanh khí phế quản phổ biến nhất. Thống kê y khoa cho thấy có đến 75% số ca bệnh khởi phát là do nguyên nhân này. Các loại virus gây ra bệnh thường gặp là virus Parainfluenza, RSV, virus cúm A – B, virus gây ra bệnh sởi,…
• Trào ngược dạ dày: Trào ngược dạ dày là hiện tượng acid dạ dày bị trào ngược lên trên thanh quản. Điều này đã khiến cho lớp niêm mạc lót trong thanh khí phế quản bị kích thích và gây ra phản ứng viêm. Ở những trường hợp khởi phát bệnh do nguyên nhân này rất dễ chuyển biến sang giai đoạn mãn tính, khó điều trị dứt điểm.
• Dị ứng: Viêm thanh khí phế quản cũng có thể khởi phát khi cơ thể bị dị ứng. Trường hợp khởi phát bệnh do nguyên nhân này thường diễn ra cố định vào một thời điểm trong năm như giao mùa, mùa hoa sữa,…

Triệu chứng của bệnh viêm thanh khí phế quản

Các triệu chứng của bệnh viêm thanh khí phế quản cũng tương tự như bệnh cảm lạnh thông thường. Tuy nhiên, bệnh không thể tự khỏi theo thời gian mà dần chuyển biến nặng và khiến chức năng hô hấp bị ảnh hưởng đáng kể. Khi bệnh khởi phát trẻ phải đối mặt với các triệu chứng như:

• Ho dữ dội và kéo dài
• Đau rát cổ họng, khàn giọng
• Thở gấp, thở khò khè
• Chảy nước mũi
• Sốt cao, quấy khóc

Cần nhanh chóng đến gặp bác sĩ nếu có các biểu hiện sau đây:

• Khi thở tạo ra tiếng rít như gió
• Khó nuốt, khó thở
• Mệt mỏi và lo âu
• Da trở nên tím tái

Khi bệnh viêm thanh khí phế quản khởi phát ở người lớn, triệu chứng của bệnh biểu hiện ra bên ngoài sẽ nhẹ hơn rất nhiều. Lúc này, bạn sẽ rất khó phân biệt bệnh với cảm mạo thông thường. Điều này đã khiến cho bạn gặp khó khăn trong việc nhận biết bệnh và tiến hành điều trị dứt điểm ngay từ sớm.

Phương pháp điều trị viêm thanh khí phế quản

Ngay khi có các dấu hiệu của bệnh bạn nên chủ động trong việc thăm khám để được hướng dẫn điều trị đúng cách. Lúc này, bác sĩ sẽ tiến hành chẩn đoán bệnh thông qua việc kiểm tra triệu chứng lâm sàng, kiểm tra cổ họng, chụp x-quang vùng ngực, nội soi thanh khí quản, xét nghiệm máu,… Sau khi đã đưa ra kết quả chẩn đoán chính xác, bác sĩ sẽ dựa vào đó để lên phác đồ điều trị.

Dựa vào mức độ bệnh trạng mà phương pháp điều trị giữa các trường hợp bệnh sẽ có sự khác nhau. Tuy nhiên việc điều trị đều tuân thủ theo 3 nguyên tắc là loại bỏ dị vật đường thở, giảm phù nề và hỗ trợ hô hấp. Dưới đây là các phương pháp điều trị viêm thanh khí phế quản bạn có thể tham khảo:

Điều trị bằng thuốc Tây y

Dùng thuốc Tây y được áp dụng đối với những trường hợp bệnh diễn ra ở mức độ trung bình hoặc nặng. Các loại thuốc này có tác dụng giảm nhanh triệu chứng của bệnh, tránh ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống hàng ngày. Dựa vào tình trạng bệnh mà bác sĩ sẽ kê đơn điều trị phối hợp bằng nhiều loại thuốc khác nhau. Cụ thể là:

• Paracetamol: Ở những trường hợp bị nhiễm trùng gây sốt cao, bác sĩ sẽ chỉ định sử dụng loại thuốc này để hạ sốt. Ngoài ra, người bệnh cũng nên kết hợp với phương pháp chườm lạnh, mặc quần áo thoáng mát,…
• Khí dung epinephrine: Thuốc có tác dụng giảm nhanh triệu chứng của bệnh và giúp người bệnh bớt cảm thấy mệt mỏi. Được sử dụng cho những trường hợp viêm thanh khí phế quản đã chuyển biến sang mức độ trung bình và nặng.
• Thuốc Dexamethasone: Được sử dụng ở liều cao thông qua tiêm bắp hoặc uống giúp nhanh chóng kiểm soát tình trạng bệnh. Thuốc thường được sử dụng sớm trong 24 giờ kể từ khi bắt đầu khởi phát bệnh.
• Thuốc kháng sinh: Được kê đơn điều trị cho những trường hợp nhiễm trùng do vi khuẩn gây ra. Thường được sử dụng là cephalosporine, macrolide, penicillin,…
• Thuốc kháng histamin H1: Được sử dụng để điều trị bệnh cho những trường hợp viêm thanh khí phế quản khởi phát do dị ứng. Loại thuốc này có thể gây ra tác dụng phụ là buồn ngủ, thiếu tập trung,…

Dùng thuốc Tây y trị bệnh chỉ được sử dụng khi thực sự cần thiết, người bệnh không nên quá lạm dụng để tránh tình trạng phụ thuộc vào thuốc. Còn đối với những trường hợp viêm thanh phế quản do trào ngược dạ dày cần phải tiến hành điều trị dứt điểm bệnh lý để giải quyết tận gốc nguyên căn gây ra bệnh. Tránh tình trạng tái phát bệnh nhiều lần, chuyển biến sang mãn tính với nhiều biến chứng nguy hiểm.

Điều trị tại nhà

Bên cạnh việc sử dụng thuốc, bố mẹ cũng nên chú ý đến việc chăm sóc trẻ tại nhà giúp giảm nhẹ triệu chứng và ngăn ngừa bệnh chuyển biến sang giai đoạn nặng. Ở những trường hợp bệnh nhẹ, bạn chỉ cần thực hiện chăm sóc sức khỏe đúng cách thì bệnh có thể tự khỏi chỉ sau vài ngày mà không cần dùng đến thuốc Tây y. Dưới đây là các biện pháp hỗ trợ điều trị viêm thanh khí phế quản tại nhà bạn có thể tham khảo:

• Sử dụng thêm máy làm ẩm không khí để cải thiện tình trạng khô đường thở và cảm thấy dễ chịu hơn. Mẹ có thể cho trẻ xông hơi tinh dầu giúp làm thông thoáng đường thở và dễ thở hơn.
• Dùng nước muối sinh lý vệ sinh đường thở giúp loại bỏ dịch tiết bị ứ đọng bên trong và giảm phù nề tại lớp niêm mạc.
• Nên dành nhiều thời gian để ngủ và nghỉ ngơi, ngủ là cách tốt nhất giúp phục hồi tổn thương tại cơ quan hô hấp và giảm nhẹ triệu chứng của bệnh.
• Uống nhiều nước trong ngày giúp cân bằng điện giải, có thể uống thêm nước ép trái cây giúp cung cấp năng lượng và tăng cường sức đề kháng.
• Chế độ ăn uống cần phải đảm bảo đầy đủ dưỡng chất giúp bổ sung năng lượng và tăng cường sức đề kháng. Nếu cơ thể không được cung cấp đầy đủ dưỡng chất vào khoảng thời gian này sẽ khiến bệnh nhanh chóng chuyển biến nặng và gây biến chứng.

Biện pháp phòng ngừa viêm thanh khí phế quản

Viêm thanh khí phế quản là bệnh lý rất dễ tái phát nếu gặp điều kiện thuận lợi, vì thế bạn cần chủ động trong việc phòng ngừa bệnh. Dưới đây là các cách phòng ngừa viêm thanh khí phế quản tại nhà mà chúng tôi tổng hợp được bạn có thể tham khảo:

• Tiến hành điều trị dứt điểm các bệnh lý viêm nhiễm đường hô hấp thường gặp. Dùng thuốc trị bệnh theo đúng phác đồ điều trị của bác sĩ chuyên khoa.
• Tập cho trẻ thói quen rửa tay thường xuyên và đúng cách, đây là biện pháp phòng ngừa bệnh đơn giản và tốt nhất.
• Hạn chế đến những nơi đông người và tránh tiếp xúc gần với những người đang bị bệnh. Khi đi ra ngoài nên đeo khẩu trang giúp bảo vệ đường hô hấp.
• Nếu trẻ đang bị bệnh nên cho trẻ nghỉ học và hạn chế đưa trẻ đến những nơi đông người để tránh lây nhiễm bệnh sang người khác.
• Tiến hành tiêm phòng vacxin đầy đủ cho trẻ theo quy định của bộ y tế. Thăm khám sức khỏe định kỳ giúp kiểm tra tình trạng sức khỏe của bản thân và sớm phát hiện bệnh lý.

Trên đây là tổng hợp những thông tin cần biết về bệnh viêm thanh khí phế quản bạn có thể tham khảo. Hy vọng chúng sẽ giúp bạn có thêm những kiến thức cần thiết trong việc chăm sóc sức khỏe bản thân và người thân trong gia đình. Nếu có dấu hiệu của bệnh lý, bạn nên nhanh chóng đến gặp bác sĩ chuyên khoa để được hướng dẫn điều trị đúng cách và kịp thời.