Ho Gà Ở Người Lớn: Nguyên Nhân, Triệu Chứng Và Cách Điều Trị

Ho gà ở người lớn không chỉ là một căn bệnh thường gặp, mà còn có thể gây ra những biến chứng nghiêm trọng nếu không được điều trị kịp thời. Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về nguyên nhân, triệu chứng và cách phòng ngừa căn bệnh này, từ đó bảo vệ sức khỏe cá nhân và gia đình một cách hiệu quả.

Định nghĩa và phân loại ho gà ở người lớn

Ho gà là một bệnh truyền nhiễm cấp tính, do vi khuẩn Bordetella pertussis gây ra, lây truyền qua đường hô hấp. Đây là một bệnh thường gặp ở trẻ em nhưng cũng có thể xảy ra ở người lớn, đặc biệt ở những người chưa tiêm phòng hoặc đã mất miễn dịch theo thời gian.

Trong y học, ho gà được phân loại dựa trên giai đoạn tiến triển của bệnh:

• Giai đoạn khởi phát: Người bệnh có các triệu chứng nhẹ như cảm lạnh, sốt nhẹ, hắt hơi, ho khan, tạo cảm giác khó nhận biết bệnh.
• Giai đoạn toàn phát: Ho xuất hiện thành từng cơn kéo dài, đặc trưng bởi tiếng rít khi hít vào. Đây là giai đoạn bệnh nhân dễ lây nhiễm nhất.
• Giai đoạn hồi phục: Cơn ho giảm dần về tần suất và mức độ, nhưng có thể kéo dài nhiều tuần sau khi bệnh thuyên giảm.

Triệu chứng ho gà ở người lớn

Triệu chứng của ho gà ở người lớn thường không điển hình như ở trẻ em, khiến việc chẩn đoán khó khăn hơn.

• Giai đoạn đầu: Ho nhẹ, dai dẳng, đôi khi kèm theo nghẹt mũi, đau họng, sốt nhẹ. Triệu chứng này thường bị nhầm lẫn với cảm cúm thông thường.
• Giai đoạn nặng hơn: Xuất hiện các cơn ho dữ dội, thường vào ban đêm, kéo dài liên tục khiến người bệnh mệt mỏi. Một số trường hợp còn bị khó thở và có cảm giác nghẹt ở ngực.
• Các dấu hiệu khác: Mệt mỏi, mất ngủ, đau cơ và suy nhược cơ thể do các cơn ho làm gián đoạn sinh hoạt hàng ngày.

Hiểu rõ các triệu chứng và giai đoạn của bệnh là yếu tố quan trọng giúp bạn phát hiện sớm ho gà và ngăn ngừa biến chứng.

Nguyên nhân gây ho gà ở người lớn

Ho gà là bệnh do vi khuẩn Bordetella pertussis gây ra, với cơ chế lây truyền qua giọt bắn trong không khí khi người bệnh ho hoặc hắt hơi. Các nguyên nhân dẫn đến bệnh bao gồm:

• Lây nhiễm từ người bệnh: Tiếp xúc gần gũi với người đang mắc ho gà là nguyên nhân phổ biến nhất, đặc biệt khi người bệnh ở giai đoạn dễ lây lan.
• Không tiêm vắc xin hoặc tiêm không đủ liều: Những người không được tiêm phòng hoặc đã mất khả năng miễn dịch do không tiêm nhắc lại dễ mắc bệnh hơn.
• Môi trường đông đúc, kém thông thoáng: Các khu vực đông người, như trường học hoặc nơi làm việc, là môi trường lý tưởng để vi khuẩn lây lan.
• Sức đề kháng yếu: Người có hệ miễn dịch suy giảm, chẳng hạn như bệnh nhân mắc bệnh mãn tính hoặc người cao tuổi, dễ bị nhiễm bệnh.

Đối tượng dễ mắc ho gà ở người lớn

Ho gà không chỉ xảy ra ở trẻ em, mà còn ảnh hưởng đến người lớn trong một số trường hợp đặc biệt. Những nhóm đối tượng có nguy cơ cao bao gồm:

• Người chưa từng tiêm phòng: Hoặc không được tiêm đầy đủ các mũi vắc xin phòng bệnh ho gà.
• Người lớn tuổi: Miễn dịch tự nhiên suy giảm theo thời gian, dẫn đến nguy cơ nhiễm bệnh cao hơn.
• Nhân viên y tế và giáo viên: Là những người thường xuyên tiếp xúc với nhiều người, trong đó có thể có người mang mầm bệnh.
• Phụ nữ mang thai: Hệ miễn dịch trong giai đoạn mang thai yếu hơn, khiến họ dễ bị lây nhiễm.
• Người sống trong khu vực có dịch ho gà: Đặc biệt khi không có các biện pháp kiểm soát và phòng ngừa hiệu quả.

Hiểu rõ các nhóm đối tượng nguy cơ sẽ giúp bạn xây dựng các biện pháp phòng tránh phù hợp để bảo vệ bản thân và cộng đồng.

Biến chứng nguy hiểm của ho gà ở người lớn

Nếu không được điều trị kịp thời, ho gà có thể dẫn đến nhiều biến chứng nghiêm trọng, ảnh hưởng đến sức khỏe và chất lượng cuộc sống. Các biến chứng phổ biến bao gồm:

• Viêm phổi: Là biến chứng thường gặp khi vi khuẩn lan rộng xuống phổi, gây khó thở và sốt kéo dài.
• Suy giảm chức năng hô hấp: Các cơn ho dữ dội làm tổn thương đường hô hấp, dẫn đến khó thở và giảm khả năng hấp thụ oxy.
• Vỡ mạch máu nhỏ: Áp lực từ các cơn ho kéo dài có thể gây ra tình trạng vỡ mạch máu ở mắt hoặc trên mặt.
• Tổn thương cơ hoành: Cơn ho kéo dài làm căng cơ hoành quá mức, gây đau hoặc khó chịu ở vùng ngực.
• Suy nhược cơ thể: Ho liên tục khiến cơ thể mệt mỏi, mất ngủ, và suy giảm sức khỏe tổng thể.

Phương pháp chẩn đoán ho gà ở người lớn

Để xác định ho gà, bác sĩ cần thực hiện các phương pháp chẩn đoán dựa trên triệu chứng và xét nghiệm cụ thể. Các bước chẩn đoán thường bao gồm:

• Khai thác tiền sử bệnh: Bác sĩ sẽ hỏi về thời gian xuất hiện các triệu chứng, mức độ nghiêm trọng và tiền sử tiêm vắc xin của người bệnh.
• Khám lâm sàng: Thực hiện nghe phổi, kiểm tra các dấu hiệu như tiếng rít khi hít vào hoặc tình trạng ho kéo dài.
• Xét nghiệm dịch hô hấp: Lấy mẫu dịch từ mũi hoặc họng để tìm sự hiện diện của vi khuẩn Bordetella pertussis.
• Xét nghiệm máu: Kiểm tra các chỉ số viêm nhiễm hoặc kháng thể liên quan đến vi khuẩn gây bệnh.
• Chẩn đoán phân biệt: Loại trừ các bệnh lý khác có triệu chứng tương tự, như cúm, viêm phổi hoặc bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính.

Hiểu rõ quá trình chẩn đoán giúp người bệnh hợp tác tốt hơn với bác sĩ, từ đó nâng cao hiệu quả điều trị.

Khi nào cần gặp bác sĩ nếu nghi ngờ mắc ho gà ở người lớn

Ho gà có thể trở nên nghiêm trọng nếu không được can thiệp đúng lúc. Người bệnh nên tìm gặp bác sĩ trong các trường hợp sau:

• Ho kéo dài không rõ nguyên nhân: Nếu ho không giảm dù đã sử dụng các biện pháp điều trị thông thường tại nhà.
• Khó thở hoặc thở gấp: Các triệu chứng hô hấp trở nên nặng hơn, gây cảm giác nghẹt thở hoặc đau tức ngực.
• Sốt cao hoặc ớn lạnh: Đây có thể là dấu hiệu của viêm nhiễm nặng, cần được kiểm tra và điều trị ngay.
• Ho gây mất ngủ hoặc suy nhược cơ thể: Khi các cơn ho ảnh hưởng nghiêm trọng đến giấc ngủ và sức khỏe tổng thể.
• Tiếp xúc gần với người mắc ho gà: Đặc biệt quan trọng đối với người chưa tiêm phòng hoặc có hệ miễn dịch yếu.

Biện pháp phòng ngừa ho gà ở người lớn

Phòng ngừa là cách tốt nhất để bảo vệ sức khỏe trước nguy cơ lây nhiễm ho gà. Dưới đây là những biện pháp hữu ích để giảm nguy cơ mắc bệnh:

• Tiêm phòng đầy đủ: Đảm bảo nhận đủ các liều vắc xin ho gà, kể cả các mũi nhắc lại theo khuyến nghị.
• Giữ vệ sinh cá nhân: Thường xuyên rửa tay bằng xà phòng hoặc dung dịch sát khuẩn, đặc biệt sau khi tiếp xúc nơi công cộng.
• Tránh tiếp xúc với người bệnh: Hạn chế tiếp xúc gần với những người đang có triệu chứng ho gà để giảm nguy cơ lây nhiễm.
• Tăng cường sức đề kháng: Duy trì chế độ ăn uống cân đối, tập thể dục đều đặn và ngủ đủ giấc để nâng cao hệ miễn dịch.
• Đeo khẩu trang khi cần thiết: Sử dụng khẩu trang trong môi trường đông người hoặc khi ở gần người có dấu hiệu ho, sốt.

Những biện pháp phòng ngừa này không chỉ bảo vệ bạn mà còn góp phần giảm thiểu lây lan bệnh trong cộng đồng.

Phương pháp điều trị ho gà ở người lớn

Điều trị ho gà cần dựa trên mức độ nghiêm trọng của bệnh và tình trạng sức khỏe cụ thể của mỗi người. Các phương pháp phổ biến bao gồm Tây y, Đông y và chăm sóc hỗ trợ tại nhà.

Điều trị bằng thuốc Tây y

Thuốc Tây y là lựa chọn đầu tay trong kiểm soát triệu chứng và loại bỏ nguyên nhân gây bệnh. Các nhóm thuốc thường được sử dụng gồm:

• Kháng sinh: Thuốc như azithromycin hoặc erythromycin được chỉ định để tiêu diệt vi khuẩn Bordetella pertussis và giảm khả năng lây lan.
• Thuốc giảm ho: Dextromethorphan có thể được dùng để giảm cơn ho, giúp bệnh nhân dễ chịu hơn trong quá trình điều trị.
• Thuốc giãn phế quản: Salbutamol hoặc ipratropium bromide có thể được kê đơn khi bệnh nhân gặp khó thở nghiêm trọng.

Điều trị theo phương pháp Đông y

Đông y tập trung vào việc cải thiện hệ miễn dịch và cân bằng khí huyết trong cơ thể. Các bài thuốc phổ biến bao gồm:

• Dược liệu thanh nhiệt: Sử dụng các thảo dược như cam thảo, cát cánh, hoặc bối mẫu để giảm viêm họng và cải thiện hô hấp.
• Bài thuốc bổ phế: Các phương pháp phối hợp hoàng kỳ và ngân nhĩ giúp tăng cường sức khỏe phổi, giảm ho kéo dài.
• Châm cứu và xoa bóp: Kích thích các huyệt vị quan trọng như Phế Du, Thiên Khu để tăng cường lưu thông khí huyết và giảm triệu chứng.

Chăm sóc hỗ trợ tại nhà

Song song với các phương pháp điều trị chuyên sâu, việc chăm sóc tại nhà đóng vai trò quan trọng trong quá trình hồi phục.

• Duy trì không gian sạch sẽ: Sử dụng máy lọc không khí để giảm thiểu tác nhân gây kích ứng.
• Bổ sung nước đầy đủ: Uống nhiều nước ấm, như trà gừng hoặc nước chanh mật ong, để làm dịu cổ họng và giảm cơn ho.
• Nghỉ ngơi hợp lý: Đảm bảo ngủ đủ giấc và tránh làm việc nặng để giúp cơ thể hồi phục nhanh hơn.

Việc kết hợp đa dạng các phương pháp điều trị không chỉ giúp kiểm soát hiệu quả ho gà mà còn ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm. Với sự hỗ trợ từ bác sĩ và chế độ chăm sóc đúng cách, bệnh nhân có thể nhanh chóng phục hồi sức khỏe.

Xem thêm

[CHUYÊN GIA TƯ VẤN] Cách chữa viêm họng, viêm amidan, giúp hơn 2000 người khỏi bệnh

[REVIEW] Hiệu quả bài thuốc tai mũi họng ĐỖ MINH ĐƯỜNG chứng minh qua phản hồi từ người bệnh