Viêm mũi dị ứng là gì? Nguyên nhân, Dấu Hiệu, Cách Điều Trị

Viêm mũi dị ứng là bệnh lý về đường hô hấp xảy ra khá phổ biến, bệnh khởi phát khi cơ thể bị kích ứng bởi sự xâm nhập của các dị nguyên và gây ra phản ứng viêm tại niêm mạc mũi. Nếu người bệnh không tiến hành xử lý đúng cách, bệnh sẽ tiến triển sang giai đoạn mãn tính và có nguy cơ phát sinh biến chứng nguy hiểm. Bài viết dưới đây là tổng hợp những thông tin cần biết về bệnh viêm mũi dị ứng bạn có thể tham khảo.

Viêm mũi dị ứng là gì? Có nguy hiểm không?

Viêm mũi dị ứng là hiện tượng niêm mạc mũi bị viêm sưng do tác động của các tác nhân gây dị ứng từ bên trong và bên ngoài cơ thể như khói bụi, thời tiết, lông động vật, nhiệt độ,… Đây là phản ứng tự nhiên của cơ thể khi gặp phải các tác nhân gây dị ứng, lớp niêm mạc mũi bị nhạy cảm với tác nhân gây bệnh và tạo ra các phản ứng quá mẫn cảm như hắt hơi, chảy nước mũi, ngứa mũi,… Theo y khoa, bệnh viêm mũi dị ứng được chia thành 2 loại cơ bản sau đây:

• Viêm mũi dị ứng theo mùa: Các triệu chứng của bệnh khởi phát vào một thời điểm nhất định trong năm, thường gặp là những mùa lạnh hoặc đầu mùa nóng.
• Viêm mũi dị ứng quanh năm: Bệnh xảy ra vào bất kỳ thời điểm nào trong năm. Thường gặp ở những trường hợp bị dị ứng mẫn cảm với các tác nhân như khói bụi, nấm mốc,….

Viêm mũi dị ứng có thể khởi phát ở bất kỳ đối tượng nào, nhưng thường gặp nhất là những người đang trong độ tuổi từ 21 – 30. Về cơ bản, đây là bệnh lý không nguy hiểm đến tính mạng nhưng các triệu chứng do bệnh gây ra lại khiến người bệnh cảm thấy rất khó chịu.

Ban đầu, đây chỉ là phản ứng tự nhiên của cơ thể nhằm chống đỡ và loại bỏ các tác nhân gây hại xâm nhập vào hệ hô hấp. Nếu người bệnh không tiến hành điều trị, để tình trạng này diễn ra kéo dài sẽ trở thành phản ứng quá phát và gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm như viêm xoang, hen suyễn, rối loạn giấc ngủ, biến chứng tại đường hô hấp và mắt,…

Nguyên nhân gây ra bệnh viêm mũi dị ứng

Viêm mũi dị ứng là bệnh lý có thể khởi phát do rất nhiều nguyên nhân và dễ tái phát khi gặp điều kiện thuận lợi. Vì thế, bạn cần nắm rõ nguyên nhân gây ra bệnh để thể đưa ra các biện pháp phòng ngừa hợp lý. Dưới đây là một số nguyên nhân gây ra bệnh viêm mũi dị ứng thường gặp mà chúng tôi tổng hợp được bạn có thể tham khảo:

• Yếu tố di truyền, tiểu sử gia đình có người mắc các bệnh lý liên quan đến dị ứng như viêm mũi dị ứng, hen suyễn, nổi mề đay,…
• Thời tiết thay đổi đột ngột từ nóng sang lạnh hoặc ngược lại khiến cơ thể không kịp thích ứng. Môi trường sống bị ô nhiễm, chứa nhiều hóa chất và bụi bẩn gây ảnh hưởng đến hệ hô hấp.
• Thường xuyên tiếp xúc với các tác nhân gây dị ứng như lông động vật, phấn hoa, khói thuốc lá,… Khởi phát sau khi bị dị ứng thực phẩm (thường gặp là dị ứng hải sản, da gà, trứng, sữa,…)
• Mắc một số bệnh lý nhiễm trùng tại đường hô hấp như viêm xoang, viêm amidan, nhiễm trùng răng hàm trên,… Hệ miễn dịch suy yếu do mắc các bệnh lý toàn thân khiến cơ thể không có khả năng chống chọi lại sự tấn công của tác nhân gây hại.
• Lạm dụng một số loại thuốc Tây y (như kháng sinh, thuốc giảm đau, thuốc gây tê,…) hoặc cấu tạo mũi có sự bất thường (như vẹo vách ngăn, cấu trúc mũi hẹp,…)

Dấu hiệu nhận biết bệnh viêm mũi dị ứng

Bệnh viêm mũi dị ứng thường khởi phát đột ngột, các triệu chứng của bệnh cũng giống như bệnh cảm nhưng sẽ diễn ra kéo dài. Dưới đây là tổng hợp các triệu chứng của bệnh viêm mũi dị ứng, bạn cần nắm rõ để có thể nhận biết ra bệnh:

• Ngứa mũi, hắt hơi, nghẹt mũi, chảy nước mũi loãng trong.
• Ngứa họng, ho khan, khạc đờm và đau rát vùng vòm hầu họng.
• Đau đầu, chóng mặt, ù tai, khó thở.

Các triệu chứng của bệnh viêm mũi dị ứng thường bắt đầu xuất hiện vào buổi sáng sớm và thuyên giảm khi trời tối. Bạn có thể phân biệt viêm mũi dị ứng với bệnh cảm bằng các triệu chứng sau đây:

• Chức năng của khứu giác bị suy giảm, bị rối loạn giấc ngủ và khó tập trung vào ban ngày.
• Hay bị ngứa, đỏ và chảy nước mắt, mí mắt bị phù nề và xuất hiện quầng thâm.
• Thăm khám sẽ thấy lớp niêm mạc mũi có màu sắc nhợt nhạt, phần cuống mũi bị phù nề và có sự xuất hiện các đám nhỏ màu tím.

Các phương pháp điều trị viêm mũi dị ứng

Khi thấy bản thân có các triệu chứng của bệnh, bạn nên đến cơ sở y tế thăm khám để được chẩn đoán chính xác và hướng dẫn điều trị đúng cách. Hai phương pháp trị bệnh được áp dụng phổ biến hiện nay là chữa trị theo y học hiện đại và chữa trị bằng mẹo dân gian. Ở mỗi phương pháp trị bệnh đều sẽ tồn tại ưu và nhược điểm riêng, người bệnh cần tìm hiểu kỹ để có thể lựa chọn được cách điều trị phù hợp nhất.

Điều trị theo y học hiện đại

Đa số các trường hợp bị viêm mũi dị ứng đều được bác sĩ kê đơn điều trị bằng Tây y giúp cải thiện các triệu chứng của bệnh. Sau thời gian dài sử dụng thuốc, nếu tình trạng bệnh không có chuyển biến tốt bác sĩ xem xét và chỉ định người bệnh thực hiện liệu pháp miễn dịch.

+ Dùng thuốc Tây y

Dùng thuốc Tây y trị bệnh theo đơn kê mang lại hiệu quả rất nhanh chóng. Nhưng thành phần dược tính trong thuốc khá cao, nếu bạn sử dụng quá liều sẽ gây ra các tác dụng phụ không mong muốn như suy giảm chức năng gan thận, hoa mắt chóng mặt,… Vì thế, trong quá trình điều trị bạn cần phải tuân thủ theo đúng phác đồ của bác sĩ chuyên khoa, không được tự ý kê đơn mua thuốc về dùng. Các loại thuốc Tây y thường được sử dụng để trị viêm mũi dị ứng là:

• Thuốc kháng histamin: Giúp ngăn chặn cơ thể tiếp tục sản sinh ra histamin và đẩy mùi triệu chứng của bệnh.
• Thuốc xịt chứa corticosteroid: Được sử dụng trong thời gian ngắn giúp cải thiện nhanh chóng các triệu chứng của bệnh.
• Dung dịch phun chống nghẹt mũi: Được kê đơn sử dụng giúp đẩy lùi triệu chứng nghẹt mũi và nghẹt mũi. Không dùng thuốc liên tục 3 ngày liền để tránh phát sinh tác dụng phụ.
• Thuốc tiêm chống dị ứng: Được chỉ định điều trị cho những trường hợp viêm mũi dị ứng với mức độ nặng.

+ Liệu pháp miễn dịch

Liệu pháp miễn dịch được chỉ định thực hiện khi cơ thể không đáp ứng điều trị tốt với thuốc Tây y. Cơ chế điều trị bệnh của phương pháp này là cấy dị nguyên vào da với liều lượng tăng dần giúp giảm độ mẫn cảm của cơ thể. Liệu pháp miễn dịch có khả năng giải quyết được tận gốc nguyên nhân gây ra bệnh, tuy nhiên thời gian trị liệu khá dài. Tùy vào yếu tố cơ địa của mỗi người mà quá trình điều trị có thể kéo dài từ vài tháng cho đến vài năm.

Điều trị tại nhà bằng mẹo dân gian

Ở những trường hợp viêm mũi dị ứng chỉ mới khởi phát ở mức độ nhẹ, bạn có thể áp dụng các mẹo được lưu truyền trong dân gian để cải thiện triệu chứng của bệnh. Các mẹo trị bệnh này có độ an toàn cao, dễ thực hiện và ít tốn kém chi phí nên được nhiều người ưu tiên áp dụng. Tuy nhiên, phương pháp trị bệnh này cũng có tồn tại nhược điểm là thời gian điều trị diễn ra kéo dài, hiệu quả mang lại còn tùy thuộc vào yếu tố cơ địa của mỗi người.

+ Uống nước sắc hoa ngũ sắc

• Chuẩn bị 12 gram hoa ngũ sắc đem đi rửa sạch bụi bẩn bám xung quanh rồi vớt ra để ráo nước. Cho dược liệu vào ấm cùng với lượng nước vừa đủ sắc trên lửa nhỏ trong khoảng 15 phút rồi tắt bếp.
• Chắt lấy lượng nước sắc thu được, chia thành 2 phần bằng nhau sử dụng để uống hết trong ngày. Sử dụng bài thuốc trị bệnh này liên tục trong 1 tháng bạn sẽ thấy được hiệu quả mang lại.

+ Xông hơi lá bạc hà và hoa cúc vàng

• Ở bài thuốc trị bệnh này bạn cần chuẩn bị 12 gram lá bạc hà và 6 gram hoa cúc vàng. Đem số dược liệu trên đi rửa sạch rồi cho vào nồi đun sôi cùng với 2 lít nước.
• Đun dược liệu trên lửa nhỏ sau khoảng 20 phút thì tắt bếp rồi sử dụng để xông hơi mũi. Thực hiện cho đến khi nước nguội, hết bốc hơi thì ngừng lại.
• Áp dụng phương pháp trị bệnh này từ 3 – 4 lần/tuần, sau vài tuần thực hiện bạn sẽ thấy bệnh thuyên giảm hẳn.

+ Hơ điếu ngải cứu

• Rửa sạch 100 gram ngải cứu tươi, cho vào chậu nước muối loãng ngâm khoảng 15 phút rồi vớt ra để cho ráo nước.
• Phơi ngải cứu dưới bóng râm cho héo bớt rồi đem đi giã tơi ra. Dùng giấy cuộn ngải cứu lại thành điếu, đốt cháy một đầu rồi dùng để hơ lên các huyệt đỉnh đầu.
• Áp dụng cách trị bệnh này đều đặn mỗi ngày cho đến khi triệu chứng của bệnh thuyên giảm hẳn.

Biện pháp phòng ngừa bệnh viêm mũi dị ứng

Viêm mũi dị ứng rất dễ khởi phát khi gặp điều kiện thuận lợi, vì thế người bệnh cần phải chủ động trong việc phòng ngừa bệnh. Dưới đây là các biện pháp phòng ngừa tái phát viêm mũi dị ứng bạn có thể tham khảo và tuân theo:

• Vệ sinh nhà cửa thường xuyên ngăn chặn sự phát triển của nấm mốc và các loại ký sinh trùng. Giữ cho môi trường sống luôn thoáng khí và cân bằng ẩm.
• Nếu bạn có cơ địa dị ứng thì không nên nuôi chó mèo. Hạn chế đến những nơi có nhiều khói bụi, đeo khẩu trang khi đi ra ngoài.
• Giữ vệ sinh răng miệng sạch sẽ, duy trì thói quen đánh răng 2 lần/ngày giúp loại bỏ vi khuẩn gây hại tồn tại trong khoang miệng.
• Chú ý giữ ấm cơ thể vào những ngày thời tiết chuyển biến lạnh hoặc thời điểm giao mùa trong năm. Nếu phải sống trong môi trường máy lạnh bạn nên sử dụng thêm máy cấp ẩm để tránh gây kích ứng đến lớp niêm mạc mũi.
• Hình thành cho bản thân chế độ ăn uống khoa học. Chú ý đa dạng thực phẩm sử dụng trong bữa ăn hàng ngày giúp bổ sung đầy đủ vitamin và khoáng chất cho cơ thể.
• Nói không với các loại thực phẩm dễ gây dị ứng và thực phẩm gây ảnh hưởng xấu đến sức khỏe như hải sản, đồ uống có cồn, chất kích thích,…
• Uống nhiều nước mỗi ngày là phương pháp giúp làm loãng dịch nhầy mũi. Từ đó bạn sẽ tránh được triệu chứng nghẹt mũi, phòng ngừa bệnh tái phát.
• Thăm khám chuyên khoa ngay khi có các dấu hiệu của bệnh để được chẩn đoán chính xác mức độ bệnh trạng và hướng dẫn điều trị đúng cách.
• Tăng cường tập luyện thể dục thể thao giúp nâng cao hệ miễn dịch, từ đó cơ thể mới có đủ sức khỏe để chống lại các tác nhân gây bệnh. Luôn giữ cho tinh thần ổn định và thoải mái, tránh bị căng thẳng kéo dài.

Trên đây là những thông tin cần biết về bệnh viêm mũi dị ứng bạn có thể tham khảo để hiểu rõ hơn. Hy vọng chúng sẽ giúp ích cho bạn trong việc sớm phát hiện ra bệnh và có các biện pháp can thiệp đúng cách. Tuyệt đối không được chủ quan trong điều trị, để bệnh diễn ra kéo dài gây ảnh hưởng tiêu cực đến đời sống sinh hoạt hàng ngày và phát sinh biến chứng.

Có thể bạn quan tâm:

• Viêm xoang là gì? Nguyên nhân, Biểu hiện, Cách điều trị
• Viêm mũi vận mạch là gì? Bệnh có nguy hiểm không?

Xem thêm

[REVIEW] Hiệu quả bài thuốc tai mũi họng ĐỖ MINH ĐƯỜNG chứng minh qua phản hồi từ người bệnh

Ký sự “Vàng” đại ngàn Kỳ I: Tìm về nguồn cội bài thuốc viêm xoang Đỗ Minh Đường 150 năm tuổi