Đau lưng: Nguyên nhân, triệu chứng, cách chữa trị hiệu quả

Đau lưng là tình trạng mà rất dễ gặp phải trong đời sống hàng ngày. Cơn đau nhức có thể khởi phát do rất nhiều nguyên nhân khác nhau, có cả sinh lý và bệnh lý. Nếu không tiến hành điều trị đúng cách, cơn đau sẽ diễn ra kéo dài gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe xương khớp và chất lượng cuộc sống của người bệnh. Để hiểu rõ hơn về nguyên nhân gây đau lưng, triệu chứng cũng như cách điều trị phù hợp thì bạn hãy theo dõi bài viết bên dưới đây.

Đau lưng là gì?

Đau lưng là sự xuất hiện các cơn đau nhức ở vùng lưng. Đây là triệu chứng của bệnh lý chứ không được xem là một bệnh lý cụ thể. Cơn đau khi khởi phát có thể khu trú tại một chỗ hoặc phát triển lan rộng đến gần sát mông, qua bên phải, bên trái hoặc ở giữa. Tùy thuộc vào vị trí đau nhức mà người ta chia đau lưng thành nhiều dạng khác nhau (đau cổ, đau lưng trên, đau lưng dưới hay còn gọi là đau thắt lưng và đau xương cụt) nhưng phổ biến nhất là đau nhức ở vùng thắt lưng. Cơn đau thường khởi phát từ cơ – xương khớp, thần kinh hoặc cột sống. Nhưng cũng có nhiều trường hợp cơn đau xuất hiện do ảnh hưởng từ cấu trúc khác bên trong cơ thể như thận, túi mật,…

Bác sĩ chuyên khoa cho biết, đau lưng là tình trạng xảy ra khá phổ biến và có khoảng 80% dân số đã từng bị đau lưng ít nhất một lần trong đời. Những người từ độ tuổi 30 – 60 là đối tượng có nguy cơ bị đau lưng cao nhất. Dựa vào nguyên nhân gây đau nhức mà cơn đau sẽ diễn ra âm ỉ, nhức nhối hay dữ dội. Nhiều trường hợp, cơn đau còn phát triển lan rộng đến các chi gây tê bì và yếu cơ. Thông thường, triệu chứng đau lưng sẽ diễn ra ở giai đoạn cấp tính hoặc bán cấp, nếu không tiến hành điều trị dứt điểm sẽ chuyển biến sang giai đoạn mãn tính.

Đau lưng là dấu hiệu bệnh đơn giản nên nhiều người đã chủ quan trong việc điều trị. Nếu để tình trạng này diễn ra kéo dài, cơn đau nhức sẽ diễn ra âm ỉ kéo dài khiến chất lượng cuộc sống của người bệnh bị suy giảm. Cơn đau thường tiến triển nặng khi về đêm gây mất ngủ, khó ngủ, thường xuyên tỉnh giấc về đem,…Lâu dần sẽ khiến cơ thể dần suy nhược và tác động tiêu cực đến sức khỏe. Ngoài ra, đau lưng còn ảnh hưởng đến tâm lý của người bệnh, làm gia tăng nguy cơ trầm cảm, suy giảm chất lượng đời sống tình dục,….

Triệu chứng của bệnh đau lưng

Đau lưng gây ra các cơn đau nhức rất khó chịu, tình trạng này có thể xảy ở bất kỳ vị trí nào trên lưng. Nhiều trường hợp, cơn đau còn phát triển lan rộng xuống mông, cánh tay hay chân. Dưới đây là các triệu chứng thường gặp khi bị đau lưng bạn có thể tham khảo:

• Đau nhức kèm theo cứng khớp.
• Cơn đau xuất hiện âm ỉ hoặc đau quặn ở vùng lưng, khi người bệnh nghĩ ngơi thì cơn đau nhức cũng dần thuyên giảm.
• Cơn đau lưng có xu hướng gia tăng khi người thực hiện các vận động như đi bộ, chạy bộ, lao động nặng,…
• Trường hợp đau lưng có liên quan đến dây thần kinh sẽ có tính chất lan tỏa ra xung quanh kèm theo tê bì và khó khăn khi vận động.

Tình trạng đau lưng thường có thể tự thuyên giảm sau đó mà không cần điều trị. Nhưng nếu bị đau nhức kèm theo các triệu chứng sau đây thì người bệnh nên nhanh chóng đến gặp bác sĩ chuyên khoa:

• Sốt, viêm sưng tại lưng, gầy sút cân
• Đau nhức kéo dài dai dẳng và lan rộng ra xung quanh
• Cơn đau khởi phát sau khi gặp một chấn thương
• Tê bì quanh mông, hậu môn hoặc cơ quan sinh dục
• Đại tiểu tiện mất tự chủ

Nguyên nhân gây đau lưng

Đau lưng là tình trạng xảy ra khá phổ biến trong đời sống và bất kỳ ai cũng có thể mắc phải. Người bệnh cần đặc biệt chú ý đến tình trạng sức khỏe của bản thân để sớm phát hiện bệnh lý, tiến hành thăm khám chuyên khoa để tìm ra nguyên nhân và điều trị dứt điểm. Bên cạnh đó, việc nắm rõ được các nguyên nhân gây đau lưng còn giúp bạn chủ động hơn trong việc phòng ngừa bệnh. Dưới đây là các nguyên nhân gây bệnh thường gặp bạn có thể tham khảo:

• Vận động sai tư thế: Đứng hoặc ngồi quá lâu, vận động sai tư thế sẽ dễ gây tổn thương đến cột sống và hình thành nên các cơn đau lưng.
• Chấn thương: Tình trạng đau lưng thường khởi phát sau khi vùng lưng bị chấn thương do tai nạn, va chạm mạnh, ngã cầu thang,… Chấn thương khiến cột sống thắt lưng bị tổn thương và gây ra cơn đau nhức ở mức độ nghiêm trọng. Nếu không điều trị sẽ ảnh hưởng đến khả năng vận động của hai chi dưới và gây đau nhức kéo dài.
• Do tính chất công việc: Tình trạng đau lưng cũng thường xảy ra ở những người có tính chất công việc phải bưng vác vật nặng bằng lưng, lao động nặng nhọc, ngồi một chỗ trong thời gian dài,… Lúc này cơn đau sẽ xuất hiện ở mức độ âm ỉ, nếu để diễn ra kéo dài thì người bệnh sẽ không thể cúi người được.
• Thừa cân: Xương cột sống có chức năng nâng đỡ cơ thể. Nếu bạn bị thừa cân sẽ khiến cho cột sống phải chịu áp lực rất lớn. Nếu tình trạng này diễn ra kéo dài sẽ khiến hoạt động của cột sống bị ảnh hưởng, đẩy nhanh tốc độ thoái hóa và hình thành nên các cơn đau mãn tính.
• Lười vận động hoặc tập luyện quá sức: Đau lưng cũng là triệu chứng thường gặp ở những người có thói quen sinh hoạt thiếu khoa học và lười vận động. Ngược lại, nếu bạn tập luyện không điều độ hoặc tập luyện quá sức cũng sẽ khiến cột sống bị tổn thương và gây ra các cơn đau nhức.
• Ăn uống thiếu dưỡng chất: Ăn uống kiêng khem quá mức, không bổ sung đầy đủ dưỡng chất cho cơ thể cũng là nguyên nhân gây ra tình trạng đau lưng. Canxi là yếu tố vi lượng đặc biệt cần thiết đối với xương khớp, nếu cơ thể không được bổ sung đầy đủ canxi sẽ khiến xương trở nên yếu dần và dễ bị tổn thương.

Những đối tượng có nguy cơ bị đau lưng cao là:

• Tính chất công việc ít vận động như nhân viên văn phòng, tài xế, nội trợ,..
• Tính chất công việc lao động nặng như công nhân xây dựng, thợ cơ khí, công nhân nhà máy, lao động chân tay,…
• Chơi các bộ môn thể thao có động tác cúi hoặc khom người
• Phụ nữ có nguy cơ mắc bệnh nhiều hơn nam giới do sự thay đổi của nồng độ nội tiết tố
• Những người lạm dụng rượu bia hoặc chất kích thích
• Thường xuyên bị căng thẳng hoặc stress

Đau lưng là dấu hiệu của bệnh gì?

Cấu tạo vùng lưng của cơ thể người bao gồm cơ bắp, gân, dây chằng, xương và đĩa đệm. Các bộ phận này thường phối hợp chặt chẽ với nhau giúp bạn có thể thực hiện vận động một cách dễ dàng. Tình trạng đau lưng thường xảy ra khi một trong các cơ quan này gặp vấn đề. Ngoài các nguyên nhân sinh lý ở trên, đau lưng còn có thể là dấu hiệu của một số bệnh lý sau đây:

• Thoát vị đĩa đệm: Thoát vị đĩa đệm là hiện tượng đĩa đệm bên trong cột sống bị thoát ra khỏi vòng sợi và gây chèn ép lên thần kinh hoặc dây chằng khi vận động. Đau nhức vùng cột sống thắt lưng và đau xương cùng là triệu chứng thường gặp của căn bệnh này. Nhiều trường hợp, cơn đau nhức còn phát triển lan rộng đến mông, đùi và chi.
• Thoái hóa cột sống: Tuổi tác càng cao thì nguy cơ mắc bệnh thoái hóa cột sống càng cao. Bệnh lý này gây ra các cơn đau nhức âm ỉ tại vùng lưng và khiến dáng đi của người bệnh bị thay đổi. Khi chụp x-quang, bạn sẽ thấy đường cong sinh lý của cột sống bị mất đi. Nếu không tiến hành điều trị bệnh có thể phát sinh ra nhiều biến chứng nguy hiểm khác.
• Loãng xương: Loãng xương gây ra các cơn đau nhức dữ dội ở vùng lưng trên hoặc lưng giữa kèm theo cảm giác đau mỏi dọc theo vùng xương dài. Loãng xương xảy ra khi mật độ xương suy giảm, điều này đã khiến cho xương cột sống bị xẹp dần. Lúc này, người bệnh sẽ có dáng đi khom hoặc gù lưng. Ở những trường hợp loãng xương nặng có thể dẫn đến gãy xương.

• Viêm khớp: Viêm khớp là hiện tượng viêm xảy ra tại các khớp xương ở vùng lưng. Bệnh có thể gây đau nhức ở bất kỳ vị trí nào trên lưng nhưng phổ biến nhất là thắt lưng. Ngoài ra, người bệnh còn phải đối mặt với tình trạng co cứng cột sống. Các triệu chứng của bệnh thường tăng lên khi về đêm hoặc gần sáng, điều này đã khiến khả năng vận động của người bệnh bị ảnh hưởng đáng kể.
• Sỏi thận: Sỏi thận là sự xuất hiện của sỏi bên trong thận. Bệnh gây ra triệu chứng đau nhức dữ dội tại vùng thắt lưng. Cơn đau thường khởi phát từ hai hố thắt lưng sau đó lan rộng đến bụng, bụng dưới và đùi.
• Viêm cột sống: Đây là bệnh lý xương khớp tự miễn xảy ra khi hoạt động của hệ miễn dịch bị rối loạn. Viêm cột sống gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sụn và hệ thống xương dưới sụn, lúc này người bệnh sẽ phải đối mặt với tình trạng đau lưng ở mức độ nghiêm trọng khiến khả năng vận động bị hạn chế. Nếu không điều trị hệ thống sụn sẽ bị phá hủy hoàn toàn, hình thành nên gai xương và gây biến dạng cột sống.
• Bệnh lý khác: Đau lưng cũng có thể là dấu hiệu của một số bệnh lý khác như hẹp ống sống, đau cơ xơ hóa, đau thần kinh tọa, viêm vùng chậu, nhiễm trùng đường tiết niệu,…

Ở những trường hợp đau lưng diễn ra kéo dài kèm theo triệu chứng bất thường, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến công việc và cuộc sống hàng ngày thì rất có thể là do bệnh lý gây ra. Lúc này, bạn cần nhanh chóng thăm khám chuyên khoa để được hướng dẫn điều trị đúng cách. Tránh để lâu khiến bệnh chuyển biến nặng và phát sinh ra các biến chứng nguy hiểm.

Cách chữa bệnh đau lưng hiệu quả

Khi bị đau lưng, bạn nên đến gặp bác sĩ chuyên khoa tiến hành thăm khám xác định nguyên nhân để có thể đưa ra phương pháp điều trị phù hợp. Các phương pháp chẩn đoán bệnh được áp dụng phổ biến hiện nay và mang lại hiệu quả tốt là chụp X-Quang, chụp MRI, chụp CT, kiểm tra điện cơ. Sau khi đã xác định chính xác bệnh lý mà người bệnh đang mắc phải, bác sĩ sẽ lên phác đồ điều trị phù hợp giúp giải quyết dứt điểm nguyên nhân gây đau lưng. Dưới đây là các cách điều trị đau lưng được áp dụng phổ biến hiện nay bạn có thể tham khảo:

Dùng thuốc Tây y

Chữa đau lưng bằng thuốc Tây y mang lại hiệu quả nhanh chóng và tiện lợi khi sử dụng nên được ưu tiên áp dụng hiện nay. Các loại thuốc được kê đơn điều trị đều nhằm mục đích giảm đau nhức, tránh ảnh hưởng đến khả năng vận động của người bệnh. Thường được sử dụng là:

• Thuốc giảm đau không kê đơn (Paracetamol): Thuốc có tác dụng đẩy lùi cơn đau nhức giúp bạn cảm thấy dễ chịu hơn.
• Thuốc chống viêm không steroid (Ibuprofen, Aspirin, Diclofenac): Thuốc có tác dụng chống viêm bằng cách ức chế quá trình tổng hợp Prostaglandin – đây hoạt chất trung gian gây ra phản ứng viêm.
• Thuốc giãn cơ (Dantrolen, Mephenesin): Khi bị đau lưng, vùng cơ lưng của người bệnh sẽ trở nên co cứng khiến khả năng vận động bị ảnh hưởng. Lúc này người bệnh có thể sử dụng thuốc giãn cơ để giảm đau nhức và cải thiện lại khả năng vận động.

Trong quá trình điều trị bệnh đau lưng bằng thuốc Tây y, người bệnh không nên quá lạm dụng thuốc để tránh phát sinh tác dụng phụ ảnh hưởng xấu đến sức khỏe. Thay vào đó, bạn nên tuân thủ theo đúng phác đồ điều trị mà bác sĩ chuyên khoa đã đưa ra.

Vật lý trị liệu

Người bệnh có thể kết hợp vật lý trị liệu với dùng thuốc Tây y để trị đau lưng giúp làm tăng hiệu quả mang lại và đẩy nhanh tốc độ hồi phục. Các liệu pháp vật lý trị liệu thường được áp dụng để cải thiện chứng đau lưng là:

• Chườm nóng và lạnh: Đây cũng là cách giảm đau nhức khá an toàn và hiệu quả, người bệnh có thể tự áp dụng tại nhà. Khi chườm cần chú ý đến nhiệt độ để tránh bị bỏng da.
• Xoa bóp, bấm huyệt: Liệu pháp vật lý trị liệu này sẽ tác động vào các hệ thống huyệt trên cơ thể giúp giải phóng huyệt đạo, kích thích tuần hoàn máu và mang lại hiệu quả giảm đau.
• Bài tập vật lý trị liệu: Người bệnh nên đến gặp chuyên gia xương khớp để được hướng dẫn tập luyện đúng cách giúp nhanh chóng cải thiện triệu chứng của bệnh. Các bài tập này có tác dụng làm thư giãn và cải thiện chức năng của cơ xương khớp, ngăn ngừa tình trạng đau nhức tái phát trở lại.

Can thiệp ngoại khoa

Ở những trường hợp đau lưng diễn ra với mức độ nặng và không đáp ứng điều trị tốt với phương pháp nội khoa, bác sĩ sẽ yêu cầu người bệnh thực hiện một số thủ thuật can thiệp ngoại khoa khác để cải thiện triệu chứng của bệnh. Được áp dụng phổ biến là:

• Tiêm corticoid: Đây là loại thuốc kháng viêm và giảm đau mạnh, thường được sử dụng bằng cách tiêm trực tiếp vào vùng đau nhức. Tuy nhiên, loại thuốc này chỉ mang lại hiệu quả kéo dài từ 1 – 2 tháng.

• Truyền sóng vô tuyến: Sóng vô tuyến sẽ được truyền qua kim để đến các dây thần kinh gần vùng đau nhức. Các sóng vô tuyến này sẽ cản trở việc truyền thông tin từ các dây thần kinh này đến trung ương thần kinh và mang lại hiệu quả giảm đau.
• Phẫu thuật: Thường được áp dụng đối với những trường hợp đau lưng do hẹp ống sống hoặc thoát vị đĩa đệm với mức độ nặng. Phẫu thuật có tác dụng giải phóng các rễ thần kinh bị chèn ép và mang lại hiệu quả giảm đau.

Chữa đau lưng bằng mẹo dân gian

Sử dụng các loại thảo dược trong tự nhiên để cải thiện triệu chứng đau lưng cũng là phương pháp được áp dụng phổ biến hiện nay. Đây là mẹo trị bệnh được lưu truyền rộng rãi trong dân gian và được áp dụng qua nhiều thế hệ. Ưu điểm của phương pháp trị bệnh này là lành tính, dễ thực hiện, tiết kiệm chi phí. Tuy nhiên, dùng thảo dược trị bệnh chỉ có khả năng cải thiện triệu chứng chứ không giải quyết được nguyên căn gây ra bệnh. Dưới đây là hướng dẫn chi tiết về cách thực hiện bạn có thể tham khảo:

• Xương rồng: Xương rồng sau khi hái về dùng dao gọt bỏ bớt phần gai nhọn, rửa sạch với nước rồi để cho ráo. Đem xương rồng đi hơ nóng trên lửa rồi dùng để đặt lên vùng lưng bị đau nhức khoảng 5 phút. Áp dụng cách trị bệnh này từ 2 – 3 lần/ngày cho đến khi bệnh thuyên giảm
• Lá lốt: Lá lốt sau khi thu hái về đem rửa sạch sẽ rồi giã nát cùng với một nắm muối trắng. Đem hỗn hợp trên đi đun sôi rồi dùng để đắp lên vùng lưng bị đau nhức. Khi đắp, nhớ chú ý đến nhiệt độ dược liệu để tránh bị bỏng.
• Rau dền gai: Rửa sạch thân và rễ rau dền gai tươi, đem đi rửa sạch qua nhiều lần nước để loại bỏ hết tạp chất bám xung quanh. Cho rau dền gai vào ấm cùng với lượng nước vừa đủ, bác lên bếp đun sôi rồi chắt lấy nước để uống trong ngày. Áp dụng đều đặn mỗi ngày cho đến khi bệnh thuyên giảm hẳn.

Biện pháp phòng ngừa bệnh đau lưng

Trong đời sống sinh hoạt và chế độ ăn uống hàng ngày, người bệnh cần phải lưu ý những điều sau đây để việc điều trị nhanh chóng mang lại hiệu quả và phòng ngừa bệnh tái phát trở lại:

• Tăng cường bổ sung các loại thực phẩm lành mạnh vào trong thực đơn ăn uống hàng ngày. Cụ thể là thực phẩm giàu chất xơ, chất béo omega-3, canxi, kali, vitamin,… Chú ý cung cấp đủ canxi và vitamin D cho cơ thể, đây là hai yếu tố vi lượng đặc biệt cần thiết đối với xương khớp.
• Uống đủ 2 lít nước mỗi ngày giúp bôi trơn khớp và ngăn ngừa tình trạng thoái hóa diễn ra. Người bệnh cũng nên hạn chế sử dụng đồ ăn ngọt nhiều đường, đồ uống có cồn, chất kích thích,…
• Chú ý không nên khuân vác vật nặng hoặc tập luyện quá sức. Điều chỉnh lại tư thế làm việc sao cho đúng để tránh gây tổn thương đến xương khớp. Duy trì cân nặng ở mức hợp lý để tránh gây áp lực lên cột sống.
• Dành thời gian tập luyện thể dục thể thao mỗi ngày giúp tăng cường độ chắc khỏe của xương khớp. Hai bài tập có khả năng phòng ngừa chứng đau lưng hiệu quả và được bác sĩ chuyên khoa khuyến khích nên tập luyện là bài tập tăng cường hoạt động cơ bụng và cơ lưng, bài tập cải thiện tính linh hoạt của xương.
• Bên cạnh việc thực hiện điều trị bệnh theo hướng dẫn của bác sĩ chuyên khoa, người bệnh có thể áp dụng kết hợp với các phương pháp hỗ trợ khác như châm cứu, bấm huyệt, massage, kéo giãn cột sống,…
• Tiến hành kiểm tra sức khỏe xương khớp định kỳ để sớm phát hiện vấn đề và có biện pháp can thiệp kịp thời. Tránh để bệnh chuyển biến nặng gây khó khăn cho việc điều trị dứt điểm.

Trên đây là tổng hợp những thông tin cần biết về tình trạng đau lưng bạn có thể tham khảo để hiểu rõ hơn. Đau lưng có thể là dấu hiệu sinh lý, ở trường hợp này bạn chỉ cần điều chỉnh lại thói quen ăn uống và lối sống sinh hoạt hàng ngày sao cho phù hợp thì tình trạng bệnh sẽ nhanh chóng được cải thiện. Nhưng nếu đau lưng diễn ra kéo dài và nghi ngờ do bệnh lý, bạn nên đến bệnh viện thăm khám và tiến hành điều trị chuyên khoa.

Có thể bạn quan tâm:

• Đau lưng khi mang thai: Cách khắc phục và phòng ngừa
• Đau lưng sau sinh mổ: Nguyên nhân và cách chữa trị
• Ngủ dậy bị đau lưng: Nguyên nhân, cách khắc phục và phòng ngừa
• Bệnh đau thắt lưng ở phụ nữ: Nguyên nhân và cách phòng ngừa