Trĩ Chảy Máu: Nguyên Nhân, Biểu Hiện và Phương Pháp Điều Trị

Việt Nam VCEP 10:49 AM , 11/03/2025

Đánh giá bài viết

Đánh giá

Trĩ chảy máu là một trong những dấu hiệu cảnh báo tình trạng bệnh trĩ đang diễn biến nặng, có thể gây ra nhiều khó chịu và ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe. Khi gặp phải triệu chứng này, người bệnh thường cảm thấy lo lắng, không biết phải làm sao để giảm đau đớn cũng như ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm. Tình trạng này thường xuất hiện khi các mạch máu ở khu vực hậu môn bị căng giãn quá mức, dẫn đến vỡ và chảy máu. Mặc dù đây là một triệu chứng phổ biến, nhưng việc nhận diện sớm và có biện pháp điều trị phù hợp là vô cùng quan trọng để tránh những biến chứng không mong muốn. Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu kỹ hơn về nguyên nhân, triệu chứng, và cách điều trị hiệu quả cho tình trạng trĩ chảy máu.

Định nghĩa về trĩ chảy máu

Trĩ chảy máu là hiện tượng các mạch máu ở khu vực hậu môn bị căng giãn và vỡ, dẫn đến hiện tượng chảy máu khi đi đại tiện. Đây là dấu hiệu phổ biến của bệnh trĩ, đặc biệt là khi các tĩnh mạch trong ống hậu môn bị tổn thương do áp lực lớn từ việc đi ngoài. Tình trạng này có thể xảy ra ở nhiều cấp độ, từ nhẹ cho đến nghiêm trọng, và gây ra những cơn đau, khó chịu cho người bệnh. Mặc dù trĩ chảy máu không phải là bệnh quá nguy hiểm, nhưng nếu không được điều trị kịp thời, triệu chứng này có thể dẫn đến các biến chứng như viêm nhiễm hoặc thiếu máu.

Nguyên nhân gây ra trĩ chảy máu

Triệu chứng trĩ chảy máu có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau, bao gồm cả các yếu tố bệnh lý và không bệnh lý. Dưới đây là phân tích chi tiết về các nguyên nhân này.

Nguyên nhân do bệnh lý

Một số bệnh lý có thể làm tăng nguy cơ mắc phải tình trạng trĩ chảy máu, chẳng hạn như:

Bệnh trĩ: Đây là nguyên nhân chủ yếu gây ra tình trạng chảy máu ở khu vực hậu môn. Khi các tĩnh mạch tại vùng hậu môn bị giãn nở, chúng dễ bị vỡ khi có sự gia tăng áp lực trong quá trình đi vệ sinh. Bệnh trĩ có thể phân thành nhiều mức độ, từ trĩ độ một đến độ ba, trong đó độ ba và độ bốn có thể gây chảy máu nhiều hơn.
Táo bón mãn tính: Khi táo bón kéo dài, người bệnh phải rặn mạnh để đẩy phân ra ngoài, gây áp lực lên các tĩnh mạch hậu môn. Việc này có thể khiến các mạch máu bị căng giãn và vỡ, dẫn đến chảy máu.
Bệnh lý về gan: Các bệnh về gan, đặc biệt là xơ gan, có thể gây tăng áp lực trong tĩnh mạch cửa, dẫn đến tình trạng giãn tĩnh mạch ở hậu môn và chảy máu.
Viêm nhiễm hoặc nứt hậu môn: Khi khu vực hậu môn bị nhiễm trùng hoặc bị nứt nẻ do phân cứng, viêm, điều này có thể gây ra chảy máu khi đi vệ sinh.

Nguyên nhân không do bệnh lý

Ngoài các nguyên nhân bệnh lý, một số yếu tố không phải bệnh lý cũng có thể làm tăng nguy cơ trĩ chảy máu, chẳng hạn như:

Tiết lộ về cách CHẤM DỨT trào ngược dạ dày ở phụ nữ sau sinh chỉ sau 45 ngày

Trào ngược sau sinh sẽ được dập tắt vĩnh viễn sau 1 liệu trình nhờ bài thuốc của Vua Tự Đức, TUYỆT ĐỐI không gây ảnh hưởng sức khỏe mẹ và bé. XEM NGAY

Xem ngay

Chế độ ăn uống thiếu chất xơ: Khi khẩu phần ăn không đủ chất xơ, phân sẽ trở nên cứng và khó đi ra ngoài, dẫn đến tình trạng táo bón. Việc phải rặn mạnh khi đi vệ sinh có thể gây áp lực lên các mạch máu tại khu vực hậu môn và khiến chúng dễ dàng vỡ.
Lối sống ít vận động: Những người ít vận động hoặc ngồi lâu trong thời gian dài sẽ dễ gặp phải vấn đề về táo bón và trĩ. Việc thiếu vận động làm giảm khả năng hoạt động của hệ tiêu hóa, gây ra tình trạng táo bón kéo dài và làm tăng nguy cơ mắc bệnh trĩ.
Mang thai: Phụ nữ mang thai có thể bị trĩ chảy máu do sự thay đổi hormone trong cơ thể, làm giảm tính co giãn của các tĩnh mạch và gây áp lực lên vùng chậu. Điều này khiến các tĩnh mạch hậu môn dễ dàng bị giãn và tổn thương, gây chảy máu.
Căng thẳng, stress kéo dài: Khi cơ thể phải chịu áp lực và stress, các cơ bắp và tĩnh mạch trong cơ thể có thể bị co thắt hoặc căng thẳng. Việc này có thể làm tăng nguy cơ mắc phải trĩ chảy máu, đặc biệt khi kết hợp với các yếu tố khác như táo bón.
Thói quen đi vệ sinh không đúng cách: Việc ngồi lâu khi đi vệ sinh, hoặc cố gắng rặn mạnh để đẩy phân ra ngoài, đều có thể làm tăng áp lực lên vùng hậu môn và gây tổn thương đến các tĩnh mạch, dẫn đến tình trạng chảy máu.

Mỗi nguyên nhân đều có ảnh hưởng nhất định đến tình trạng trĩ chảy máu, vì vậy việc nhận diện đúng nguyên nhân và có biện pháp điều trị thích hợp là rất quan trọng.

Biểu hiện của trĩ chảy máu

Trĩ chảy máu có thể xuất hiện dưới nhiều hình thức khác nhau, tùy vào mức độ và tình trạng của bệnh. Dưới đây là một số dấu hiệu thường gặp giúp nhận diện tình trạng này.

Máu tươi lẫn trong phân: Đây là triệu chứng phổ biến nhất của trĩ chảy máu. Người bệnh có thể thấy máu đỏ tươi dính trên bề mặt phân hoặc dính vào giấy vệ sinh sau khi đi đại tiện.
Máu nhỏ giọt hoặc vết máu trên bồn cầu: Một số người bệnh sẽ thấy máu chảy ra từng giọt nhỏ hoặc có vết máu trên bề mặt bồn cầu sau khi đi vệ sinh.
Cảm giác đau rát, ngứa ngáy: Khi đi vệ sinh hoặc trong suốt quá trình sinh hoạt bình thường, người bệnh có thể cảm thấy đau đớn, rát hoặc ngứa ở khu vực hậu môn do tình trạng viêm nhiễm hoặc tổn thương các tĩnh mạch.
Phù nề, sưng tấy ở hậu môn: Các búi trĩ có thể bị sưng, phồng lên, và có thể xuất hiện kèm theo chảy máu khi bị kích thích bởi phân cứng hoặc khi có sự gia tăng áp lực.
Cảm giác có khối u lồi ra ngoài hậu môn: Trong một số trường hợp, các búi trĩ có thể bị sa ra ngoài hậu môn, gây cảm giác khó chịu và đau đớn. Khi này, chảy máu có thể xuất hiện kèm theo các triệu chứng này.

Biến chứng của trĩ chảy máu

Nếu không được điều trị kịp thời, trĩ chảy máu có thể dẫn đến một số biến chứng nghiêm trọng ảnh hưởng đến sức khỏe. Dưới đây là một số biến chứng mà người bệnh cần lưu ý.

Thiếu máu do mất máu kéo dài: Khi trĩ chảy máu kéo dài và liên tục, người bệnh có thể gặp phải tình trạng thiếu máu, khiến cơ thể mệt mỏi, suy nhược, da xanh xao, và giảm sức đề kháng.
Nhiễm trùng hậu môn: Khi các búi trĩ bị vỡ và tiếp xúc với phân, nguy cơ nhiễm trùng ở khu vực hậu môn là rất cao. Điều này có thể gây ra các triệu chứng như sưng, đỏ, nóng, đau đớn và chảy mủ.
Nứt hậu môn: Trĩ chảy máu có thể gây ra tình trạng nứt hậu môn, đặc biệt là khi đi đại tiện với phân cứng. Những vết nứt này không chỉ gây đau đớn mà còn làm tăng nguy cơ viêm nhiễm.
Sa búi trĩ: Nếu trĩ không được điều trị, các búi trĩ có thể sa ra ngoài hậu môn và không thể tự thụt vào được. Điều này gây cản trở trong sinh hoạt hàng ngày và có thể làm tình trạng chảy máu nặng hơn.
Tắc mạch trĩ: Trường hợp trĩ chảy máu nghiêm trọng có thể dẫn đến tắc mạch, gây đau đớn dữ dội và cần can thiệp y tế ngay lập tức để tránh các tổn thương lớn hơn.

Việc nhận biết và xử lý kịp thời các biểu hiện của trĩ chảy máu có thể giúp người bệnh tránh được những biến chứng nghiêm trọng và bảo vệ sức khỏe tốt hơn.

Đối tượng có nguy cơ cao

Trĩ chảy máu có thể gặp ở nhiều đối tượng khác nhau, nhưng một số nhóm người sẽ có nguy cơ cao mắc phải tình trạng này. Những đối tượng này cần chú ý hơn đến việc phòng ngừa và theo dõi tình trạng sức khỏe của mình.

Người bị táo bón mãn tính: Táo bón kéo dài là một trong những nguyên nhân chính gây áp lực lên các tĩnh mạch ở hậu môn, làm tăng nguy cơ bị trĩ chảy máu. Việc phải rặn mạnh khi đi vệ sinh dễ dẫn đến tình trạng tĩnh mạch hậu môn bị giãn nở và chảy máu.
Phụ nữ mang thai: Trong suốt quá trình mang thai, đặc biệt là ở giai đoạn cuối, thai nhi lớn dần sẽ tạo áp lực lên vùng chậu và các tĩnh mạch hậu môn, dễ dẫn đến tình trạng trĩ và chảy máu. Thêm vào đó, sự thay đổi hormon trong cơ thể phụ nữ mang thai cũng là yếu tố làm tăng nguy cơ mắc bệnh.
Người ít vận động: Những người không tập thể dục thường xuyên hoặc có công việc phải ngồi lâu trong một thời gian dài sẽ dễ gặp phải tình trạng táo bón và trĩ. Vận động là yếu tố quan trọng trong việc duy trì sức khỏe hệ tiêu hóa và giảm nguy cơ táo bón.
Người cao tuổi: Khi tuổi tác càng cao, khả năng co giãn của các tĩnh mạch giảm, làm tăng nguy cơ mắc bệnh trĩ. Người cao tuổi cũng thường gặp phải vấn đề táo bón kéo dài, góp phần gia tăng nguy cơ trĩ chảy máu.
Những người có thói quen ăn uống thiếu chất xơ: Chế độ ăn nghèo chất xơ khiến phân trở nên cứng và khó đi ra ngoài, tạo ra áp lực lớn lên vùng hậu môn, dễ dẫn đến trĩ và chảy máu. Những người ăn nhiều thực phẩm chế biến sẵn, ít rau quả cũng dễ gặp phải tình trạng này.
Những người thừa cân hoặc béo phì: Thừa cân tạo áp lực lên cơ thể, bao gồm cả vùng chậu, dễ dẫn đến việc giãn nở các tĩnh mạch hậu môn. Những người béo phì thường gặp phải các vấn đề về tiêu hóa và hệ tuần hoàn, làm tăng nguy cơ trĩ.

Khi nào cần gặp bác sĩ

Mặc dù trĩ chảy máu có thể không gây nguy hiểm nghiêm trọng, nhưng trong một số trường hợp, bạn cần gặp bác sĩ ngay lập tức để được chẩn đoán và điều trị kịp thời. Những dấu hiệu sau đây là khi bạn cần thăm khám bác sĩ.

Chảy máu kéo dài: Nếu tình trạng chảy máu xảy ra liên tục trong một thời gian dài, đặc biệt là khi bạn đi đại tiện, bạn cần gặp bác sĩ để kiểm tra nguyên nhân và có phương án điều trị kịp thời.
Chảy máu với lượng lớn: Nếu bạn thấy máu chảy ra nhiều, không chỉ lấm tấm trên giấy vệ sinh mà còn trong phân hoặc có máu nhỏ giọt, điều này có thể là dấu hiệu của một tình trạng trĩ nghiêm trọng và bạn nên đi khám bác sĩ ngay.
Cảm giác đau đớn kéo dài: Nếu bạn cảm thấy đau đớn ở hậu môn sau mỗi lần đi vệ sinh hoặc có cảm giác ngứa ngáy và khó chịu liên tục, bác sĩ sẽ giúp bạn tìm ra nguyên nhân và cách giảm đau hiệu quả.
Sưng tấy, viêm nhiễm: Nếu bạn nhận thấy khu vực hậu môn bị sưng tấy, đỏ hoặc có mủ, đây có thể là dấu hiệu của viêm nhiễm do trĩ. Việc điều trị kịp thời là rất cần thiết để ngăn ngừa tình trạng nhiễm trùng lan rộng.
Các triệu chứng trở nên nặng hơn: Nếu bạn đã có trĩ nhưng các triệu chứng ngày càng nghiêm trọng, như sa búi trĩ ra ngoài và không thể tự co lại, hoặc các triệu chứng chảy máu tái diễn thường xuyên, bạn cần gặp bác sĩ để kiểm tra và có phương pháp điều trị thích hợp.

Chẩn đoán

Để chẩn đoán trĩ chảy máu, bác sĩ sẽ thực hiện một số bước kiểm tra và đánh giá để xác định tình trạng và mức độ bệnh.

Khám lâm sàng: Bác sĩ sẽ kiểm tra vùng hậu môn để tìm các dấu hiệu sưng tấy, búi trĩ hoặc vết nứt. Đối với trĩ ngoại, bác sĩ có thể nhìn thấy búi trĩ ngay khi kiểm tra.
Nội soi trực tràng: Để xác định rõ tình trạng trĩ và kiểm tra mức độ tổn thương, bác sĩ có thể thực hiện nội soi trực tràng. Đây là phương pháp giúp bác sĩ quan sát rõ các búi trĩ và tình trạng chảy máu bên trong.
Chụp X-quang hoặc siêu âm: Trong một số trường hợp, bác sĩ có thể yêu cầu chụp X-quang hoặc siêu âm vùng chậu để phát hiện các vấn đề tiềm ẩn khác như khối u hoặc tắc mạch.
Xét nghiệm máu: Nếu tình trạng chảy máu kéo dài, bác sĩ có thể yêu cầu xét nghiệm máu để kiểm tra mức độ thiếu máu do mất máu và tình trạng sức khỏe tổng quát của người bệnh.

Cách phòng ngừa trĩ chảy máu

Phòng ngừa trĩ chảy máu là một trong những cách hiệu quả để giảm thiểu nguy cơ mắc bệnh và bảo vệ sức khỏe của bạn. Dưới đây là một số biện pháp đơn giản giúp ngăn ngừa tình trạng này.

Ăn nhiều chất xơ: Chế độ ăn giàu chất xơ từ rau xanh, trái cây và ngũ cốc giúp làm mềm phân và thúc đẩy quá trình tiêu hóa. Điều này giúp giảm áp lực lên khu vực hậu môn và giảm nguy cơ táo bón, từ đó ngăn ngừa trĩ chảy máu.
Uống đủ nước: Cung cấp đủ nước cho cơ thể giúp phân mềm và dễ dàng di chuyển qua đường tiêu hóa. Điều này cũng giúp ngăn ngừa táo bón và giảm nguy cơ trĩ chảy máu.
Tập thể dục thường xuyên: Vận động không chỉ giúp tăng cường sức khỏe tổng thể mà còn giúp kích thích quá trình tiêu hóa, ngăn ngừa táo bón và giảm áp lực lên các tĩnh mạch hậu môn. Bạn nên cố gắng tập thể dục ít nhất ba lần mỗi tuần.
Đi vệ sinh đúng cách: Tránh ngồi quá lâu khi đi vệ sinh hoặc cố gắng rặn mạnh. Nếu bạn cảm thấy khó chịu khi đi đại tiện, hãy thử sử dụng các phương pháp cải thiện sức khỏe tiêu hóa như thay đổi chế độ ăn hoặc sử dụng thuốc nhuận tràng.
Giảm cân nếu thừa cân: Thừa cân tạo áp lực lên cơ thể, đặc biệt là vùng chậu, làm tăng nguy cơ mắc bệnh trĩ. Giảm cân thông qua chế độ ăn uống lành mạnh và luyện tập thể dục sẽ giúp giảm thiểu áp lực lên các tĩnh mạch hậu môn.
Tránh căng thẳng và stress: Căng thẳng kéo dài có thể làm tăng áp lực lên vùng hậu môn và làm nặng thêm tình trạng trĩ. Hãy tìm cách thư giãn, duy trì một tâm trạng thoải mái để bảo vệ sức khỏe.

Các biện pháp phòng ngừa đơn giản này không chỉ giúp giảm nguy cơ mắc trĩ chảy máu mà còn cải thiện sức khỏe hệ tiêu hóa và tuần hoàn của bạn.

Phương pháp điều trị trĩ chảy máu

Điều trị trĩ chảy máu cần phải được áp dụng kịp thời và phù hợp với mức độ nghiêm trọng của bệnh. Có nhiều phương pháp điều trị khác nhau, từ việc sử dụng thuốc Tây y đến các liệu pháp không dùng thuốc và y học cổ truyền. Mỗi phương pháp điều trị sẽ có những ưu nhược điểm riêng và phù hợp với từng tình trạng cụ thể.

Điều trị bằng thuốc

Điều trị bằng thuốc là một trong những phương pháp phổ biến và hiệu quả giúp kiểm soát tình trạng trĩ chảy máu. Các loại thuốc sử dụng có thể giúp giảm viêm, giảm đau, làm mềm phân, hoặc cải thiện tuần hoàn máu tại khu vực hậu môn.

Thuốc giảm đau và chống viêm: Các loại thuốc giảm đau và chống viêm không steroid (NSAIDs) như ibuprofen hoặc paracetamol có thể được sử dụng để giảm các triệu chứng đau đớn và sưng tấy ở khu vực hậu môn do trĩ. Những loại thuốc này giúp giảm sự khó chịu mà người bệnh gặp phải khi đi vệ sinh.
Thuốc co mạch: Thuốc co mạch như Rutin hoặc Daflon có tác dụng làm săn chắc các tĩnh mạch, giúp giảm sưng và chảy máu ở hậu môn. Những thuốc này thường được chỉ định trong các trường hợp trĩ chảy máu nhẹ đến trung bình, giúp cải thiện tuần hoàn máu tại khu vực bị tổn thương.
Thuốc làm mềm phân: Nếu táo bón là nguyên nhân chính gây trĩ chảy máu, bác sĩ có thể chỉ định các loại thuốc làm mềm phân như docusate sodium (Colace) hoặc polyethylene glycol (MiraLAX). Các loại thuốc này giúp làm mềm phân, giảm bớt áp lực lên các tĩnh mạch hậu môn và ngăn ngừa táo bón tái phát.
Thuốc bôi tại chỗ: Các thuốc bôi trực tiếp lên khu vực hậu môn như hydrocortisone (Cortizone) hoặc thuốc bôi chứa lidocaine giúp giảm đau, ngứa và viêm. Đây là những lựa chọn phổ biến để giảm các triệu chứng ngoài da của trĩ, đặc biệt là khi có sưng tấy và ngứa ngáy.

Điều trị không dùng thuốc

Ngoài các phương pháp dùng thuốc, điều trị trĩ chảy máu cũng có thể thực hiện bằng những biện pháp không dùng thuốc, giúp giảm triệu chứng và hỗ trợ điều trị bệnh hiệu quả.

Tắm ngâm nước ấm: Tắm ngâm hậu môn trong nước ấm là một trong những phương pháp hiệu quả giúp giảm đau và sưng tấy. Việc ngâm hậu môn trong nước ấm có tác dụng thư giãn các cơ và giảm áp lực lên các tĩnh mạch. Người bệnh nên thực hiện mỗi ngày từ 10 đến 15 phút.
Chế độ ăn uống hợp lý: Để giảm táo bón và giúp hệ tiêu hóa hoạt động tốt, người bệnh cần điều chỉnh chế độ ăn uống bằng cách tăng cường chất xơ từ rau quả, ngũ cốc và uống đủ nước. Điều này giúp làm mềm phân và ngăn ngừa tình trạng trĩ tái phát. Cũng nên hạn chế các thực phẩm có thể gây táo bón như thực phẩm chế biến sẵn hoặc thức ăn có nhiều chất béo.
Vận động nhẹ nhàng: Tập thể dục đều đặn giúp tăng cường sức khỏe hệ tiêu hóa và tuần hoàn máu. Các bài tập nhẹ như đi bộ, yoga hoặc bơi lội có thể giúp cải thiện sức khỏe tổng thể và giảm áp lực lên vùng chậu.
Tránh ngồi lâu: Ngồi lâu trong một thời gian dài có thể gây áp lực lên khu vực hậu môn, làm tăng nguy cơ mắc bệnh trĩ. Người bệnh nên đứng lên đi lại sau mỗi khoảng thời gian ngồi lâu, đặc biệt là đối với những người làm công việc văn phòng.

Điều trị bằng y học cổ truyền

Y học cổ truyền cũng có những phương pháp điều trị trĩ chảy máu hiệu quả, đặc biệt là khi tình trạng bệnh không quá nghiêm trọng. Các bài thuốc từ thảo dược tự nhiên có tác dụng giảm đau, giảm viêm, và cải thiện tuần hoàn máu, giúp người bệnh phục hồi nhanh chóng.

Sử dụng thuốc bắc: Một số bài thuốc từ thuốc bắc có thể giúp chữa trị trĩ hiệu quả, như bài thuốc từ hạt sen, đương quy, hoặc hoàng kỳ. Các thành phần này có tác dụng hoạt huyết, giảm sưng tấy và hỗ trợ lưu thông máu ở vùng hậu môn.
Sử dụng cây cỏ tự nhiên: Các loại thảo dược như cây cỏ mực, cây diếp cá, hoặc cây nha đam được sử dụng rộng rãi trong y học cổ truyền để giảm triệu chứng trĩ. Chúng có tác dụng làm mát, tiêu viêm, và cầm máu. Người bệnh có thể sử dụng các bài thuốc này dưới dạng sắc uống hoặc đắp lên vùng hậu môn.
Châm cứu và xoa bóp: Châm cứu và xoa bóp là những phương pháp y học cổ truyền giúp kích thích tuần hoàn máu, giảm đau và làm dịu các triệu chứng do trĩ chảy máu gây ra. Đây là một liệu pháp bổ sung hiệu quả giúp người bệnh giảm bớt cảm giác đau đớn và khó chịu.
Ngâm thuốc thảo dược: Một số bài thuốc ngâm từ các loại thảo dược như cúc tần, hoàng kỳ, hay cam thảo cũng có thể được sử dụng để giảm viêm và cầm máu khi trĩ chảy máu. Người bệnh có thể ngâm vùng hậu môn trong dung dịch thuốc thảo dược ấm để cải thiện tuần hoàn máu và giảm đau.

Trị liệu y học cổ truyền cần được thực hiện dưới sự hướng dẫn của các bác sĩ có chuyên môn để đảm bảo an toàn và hiệu quả.

Với những phương pháp điều trị trên, người bệnh có thể lựa chọn phương pháp phù hợp nhất với tình trạng của mình. Mặc dù thuốc Tây y có tác dụng nhanh chóng, nhưng việc kết hợp các biện pháp điều trị không dùng thuốc và y học cổ truyền cũng sẽ giúp cải thiện tình trạng sức khỏe lâu dài. Nếu triệu chứng trĩ chảy máu kéo dài hoặc trở nên nghiêm trọng hơn, bạn nên đến bác sĩ để được kiểm tra và điều trị kịp thời, tránh những biến chứng nghiêm trọng.