Nhịp nhanh xoang là gì? Những thông tin cần biết

Nhịp xoang nhanh là hiện tượng tim đập nhanh bất thường và gây ra các triệu chứng như hồi hộp, khó thở, choáng váng,… Nếu tình trạng này diễn ra kéo dài không rõ nguyên do mà không tiến hành điều trị sẽ phát sinh biến chứng nguy hiểm như suy tim, đột quỵ. Bài viết dưới đây là những thông tin cần biết về bệnh nhịp xoang nhanh bạn có thể tham khảo để hiểu rõ hơn.

Nhịp xoang nhanh là gì?

Nhịp xoang chính là nhịp đập sinh lý của tim và được điều khiển bởi nút xoang. Theo cấu tạo, nút xoang nằm ở thành tâm nhĩ bên phải, nắm giữ trách nhiệm tạo nhịp tim cho cơ thể bằng cách phát tín hiệu điện để kích thích cơ tim co bóp. Nút xoang được ví như là cổ máy tạo nhịp tim tự nhiên của cơ thể. Ở những người khỏe mạnh nhịp xoang sẽ dao động từ 60 – 100 nhịp/phút, nếu tần số nhịp tim cao hơn 100 lần/phút thì được gọi là nhịp xoang nhanh.

Nhịp xoang nhanh là một dạng rối loạn nhịp tim thường gặp, tình trạng này xảy ra khi nút xoang bị kích thích quá mức khiến cho tim đập nhanh bất thường. Lúc này người bệnh sẽ phải đối mặt với triệu chứng hồi hộp, khó thở, đánh trống ngực,… Nhịp xoang nhanh có thể xảy ra do phản ứng sinh lý của cơ thể hoặc do bệnh lý. Dựa vào nguyên nhân mà y khoa chia hiện tượng nhịp xoang nhanh thành hai loại có bản sau đây:

• Nhịp xoang nhanh bình thường: Thường xảy ra sau khi vận động mạnh hoặc tập thể thao quá sức. Đây là phản ứng sinh lý bình thường của cơ thể, nhịp xoang sẽ nhanh chóng ổn định trở lại sau khi nghỉ ngơi đầy đủ.
• Nhịp xoang nhanh không thích hợp: Đây là hiện tượng nhịp xoang nhanh không rõ lý do và có thể xảy ra vào bất kỳ thời điểm nào, kể cả khi không vận động. Tình trạng này thường diễn ra kéo dài và chủ yếu là do bệnh lý gây ra như tăng huyết áp, thiếu máu,…

Dấu hiệu nhận biết nhịp xoang nhanh

Nhịp xoang nhanh là tình trạng có thể gặp ở bất kỳ đối tượng nào, kể cả người lớn và trẻ nhỏ. Người bệnh cần nắm rõ các triệu chứng thường gặp để sớm nhận biết ra bệnh và có biện pháp can thiệp đúng cách ngay từ sớm. Dưới đây là các dấu hiệu nhận biết bệnh nhịp xoang nhanh bạn có thể tham khảo:

• Hồi hộp: Nhịp xoang nhanh đồng nghĩa với việc tim đập nhanh hơn bình thường, điều này sẽ gây ra cho người bệnh cảm giác bồi hồi và khó chịu trong lồng ngực. Lúc này tâm lý của người bệnh cũng bị thay đổi, hay lo lắng và dễ giật mình.
• Đánh trống ngực: Lúc này tim của người bệnh sẽ đập mạnh như muốn nhảy ra khỏi lồng ngực. Quan sát bạn sẽ thấy lồng ngực giống như đang rung từ bên trong.
• Khó thở: Khó thở là triệu chứng thường gặp khi bị nhịp xoang nhanh, lúc này người bệnh sẽ không dám hít vào hoặc thở ra mạnh. Nhiều trường hợp sẽ gặp phải tình trạng hít vào bình thường nhưng thở ra khó khăn.
• Đau tức ngực: Nhịp xoang nhanh khiến lượng máu lưu thông đến cơ tim bị giảm và gây ra cảm giác nhói. Nhiều người sẽ bị nhầm lẫn với triệu chứng đau thắt ngực do thiếu máu cơ tim.
• Choáng váng: Bệnh ảnh hưởng đến quá trình lưu thông lên não và gây ra các triệu chứng như choáng váng, xây xẩm mặt mày,… Nhiều người sẽ bị nhầm lẫn với chứng rối loạn tiền đình hoặc huyết áp thấp.
• Cơ thể mệt mỏi: Tình trạng này diễn ra kéo dài sẽ khiến người bệnh cảm thấy mệt mỏi, thiếu sức sống và không muốn vận động. Nhiều trường hợp còn phải đối mặt với tình trạng ngất xỉu nhưng không mất ý thức, buồn nôn, da xanh xao,…

Đa số các triệu chứng ở trên đều xảy ra ở những người có nhịp xoang nhanh với mức độ nặng. Còn những trường hợp nhịp xoang tăng nhẹ hoặc xảy ra ở trẻ em mà không phát sinh triệu chứng thì bạn không cần quá lo lắng. Nhưng nếu tình trạng này diễn ra kéo dài thì bạn nên chủ động thăm khám để được hướng dẫn điều trị đúng cách.

Nguyên nhân gây nhịp xoang nhanh

Nhịp xoang nhanh xảy ra khi nút xoang bị kích thích quá mức, dựa vào nguyên nhân mà tình trạng này được chia thành hai loại khác nhau là nhịp xoang nhanh do bệnh lý và do sinh lý. Dưới đây là một số yếu tố cụ thể có thể kích thích đến nút xoang và làm tăng nhịp xoang bạn cần lưu ý:

+ Yếu tố sinh lý

• Tâm lý bất ổn như lo âu, căng thẳng, mất ngủ,…
• Đau nhức, sốt cao, tiêu chảy hoặc thiếu máu
• Vận động mạnh, ảnh hưởng từ việc mang thai.
• Dùng đồ uống chứa chất kích thích như cà phê, trà, rượu bia, thuốc lá, ma túy,…
• Tác dụng phụ của thuốc Tây y như thuốc chống dị ứng, thuốc trị hen suyễn, thuốc chẹn beta,…

+ Yếu tố bệnh lý

• Mắc các bệnh lý liên quan đến tim như suy tim, huyết áp cao, viêm cơ tim, hẹp hở van tim, nhồi máu cơ tim, tim bẩm sinh,…
• Mắc các bệnh lý toàn thân như tiểu đường, cường giáp, u tủy thượng thận, bệnh phổi mạn tính, nhiễm trùng, huyết áp thấp,…

Ngoài các nguyên nhân ở trên thì cũng có nhiều trường hợp bị nhịp xoang nhanh không rõ nguyên nhân. Điều này khiến cho việc kiểm soát và điều trị dứt điểm bệnh trở nên khó khăn hơn.

Nhịp xoang nhanh có nguy hiểm không?

Nhịp xoang nhanh xảy ra do phản ứng sinh lý bình thường của cơ thể thì không quá nghiêm trọng, tình trạng này sẽ nhanh chóng được cải thiện sau đó nên bạn không cần quá lo lắng. Nhưng nếu nhịp xoang tăng nhanh bất thường thì tuyệt đối không được chủ quan, nếu để diễn ra kéo dài sẽ gây ảnh hưởng đến quá trình tuần hoàn máu bên trong cơ thể và phát sinh ra nhiều biến chứng nguy hiểm. Cụ thể là:

• Huyết khối: Đây là hiện tượng xuất hiện các cục máu đông bên trong lòng mạnh và gây cản trở quá trình lưu thông máu. Huyết khối xảy ra ngày càng nhiều sẽ gây rối loạn chức năng tim, phát sinh bệnh lý tim mạch và gia tăng nguy cơ đột quỵ.
• Suy tim: Nhịp tim nhanh sẽ gây ảnh hưởng đến quá trình vận chuyển máu, khiến lượng máu bơm đi không đủ đáp ứng cho nhu cầu của cơ thể. Lâu dần sẽ khiến tim dần mất đi chức năng bơm máu và gây ra bệnh suy tim.

• Nhồi máu cơ tim: Mạch máu tắc nghẽn kéo dài sẽ biến chứng sang nhồi máu cơ tim, lúc này tim không còn được cung cấp đủ máu để hoạt động.
• Đột quỵ: Có hai dạng đột quỵ thường gặp là nhồi máu não và xuất huyết não. Tình trạng này thường xảy ra đột ngột và là nguyên nhân gây tử vong hàng đầu hiện nay. Đột quỵ là biến chứng nặng nhất và nguy hiểm nhất của bệnh nhịp xoang nhanh.

Ngoài ra, nhịp xoang nhanh cũng có thể là triệu chứng của nhiều bệnh lý nguy hiểm tại tim. Nếu rơi vào trường hợp này bạn cần tiến hành thăm khám và điều trị dứt điểm bệnh lý, tuyệt đối không được chủ quan để tránh đe dọa đến tính mạng.

Phương pháp điều trị nhịp xoang nhanh

Nhịp xoang nhanh điều trị khỏi không còn tùy thuộc vào rất nhiều yếu tố. Ở những trường hợp nhịp xoang nhanh sinh lý bạn không cần tiến hành điều trị, chỉ cần dành nhiều thời gian để nghỉ ngơi và ổn định tinh thần là nhịp xoang sẽ trở lại bình thường. Còn những trường hợp nhịp xoang nhanh do bệnh lý sẽ khó điều trị khỏi hoàn toàn, lúc này người bệnh bắt buộc phải đến gặp bác sĩ để được phác đồ điều trị phù hợp. Dưới đây là một số phương pháp giúp điều hòa nhịp xoang ở mức ổn định bạn có thể tham khảo và áp dụng tại nhà:

1. Dùng thuốc Tây y

Dùng thuốc Tây y có tác dụng làm giảm nhịp xoang nhanh chóng và đẩy lùi các triệu chứng khó chịu do bệnh gây ra. Một số loại thuốc Tây y thường được kê đơn điều trị nhịp xoang nhanh là:

• Thuốc an thần: Có tác dụng giảm căng thẳng và ổn định thần kinh của người bệnh, từ đó nhịp xoang cũng sẽ giảm về mức bình thường. Thường dùng là thuốc an thần Seduxen.
• Thuốc chống loạn nhịp: Được sử dụng phổ biến là thuốc chẹn beta giao cảm (metoprolol, propranolol,…) có tác dụng thư giãn mạch máu và ức chế quá trình giải phóng chất kích thích tăng nhịp tim. Nếu không đáp ứng điều trị tốt sẽ được thay thế bằng thuốc chẹn canxi (verapamin, diltiazem,…)
• Thuốc Ivabradine: Được chỉ định điều trị cho những trường hợp bị nhịp xoang nhanh không rõ nguyên do.

Dùng thuốc điều chỉnh nhịp xoang có rất nhiều trường hợp không đáp ứng điều trị và phát sinh tác dụng phụ không mong muốn. Để đảm bảo hiệu quả mang lại, bạn nên tuân thủ theo đúng phác đồ điều trị của bác sĩ. Sau khi sử dụng nếu thấy cơ thể có triệu chứng bất thường bạn nên nhanh chóng thông báo với những người có chuyên môn.

Ở những trường hợp không đáp ứng điều trị tốt với thuốc sẽ được xem xét và chỉ định thực hiện đốt điện tim. Phương pháp trị bệnh này có tỷ lệ thành công cao, tuy nhiên sau khi đốt điện sẽ khiến tim đập chậm, yêu cầu người bệnh phải đặt thêm máy tạo nhịp sau đó.

2. Thay đổi chế độ ăn uống

Duy trì chế độ ăn uống tốt cho tim mạch là một trong những cách giúp ổn định nhịp xoang lâu dài, đồng thời hỗ trợ phòng ngừa được nhiều bệnh lý tim mạch khác. Dưới đây là các loại thực phẩm được chuyên gia khuyến khích người bị nhịp xoang nhanh nên tăng cường sử dụng:

• Thực phẩm giàu chất xơ: Chất xơ có tác dụng hấp thụ bớt chất béo xấu bên trong cơ thể, phòng ngừa bệnh xơ vữa động mạch và tăng nhịp xoang. Rau xanh và trái cây tươi là nhóm thực phẩm chứa rất nhiều chất xơ tốt cho cơ thể.
• Thực phẩm giàu acid béo omega-3: Đây là chất béo lành mạnh có tác dụng giảm viêm bên trong lòng mạch và ổn định nhịp xoang nhanh chóng. Các loại thực phẩm giàu omega-3 là cá béo, đậu nành, hạnh nhân, quả óc chó,… Tốt nhất, người bệnh nên duy trì thói quen ăn cá béo 2 lần/tuần.
• Thực phẩm giàu chất chống oxy hóa: Chất oxy hóa có tác dụng ức chế hoạt động của các gốc tự do gây hại bên trong cơ thể, đẩy lùi tình trạng rung nhĩ. Ngũ cốc nguyên hạt, rau màu xanh đậm, dầu oliu, quả mọng,… là những loại thực phẩm giàu chất chống oxy hóa người bệnh nên sử dụng.
• Thực phẩm chứa chất điện giải: Chất điện giải trong cơ thể giảm thấp cũng là nguyên nhân dẫn đến tình trạng nhịp xoang nhanh. Nếu rơi vào trường hợp này bạn nên bổ sung các loại thực phẩm giàu chất điện giải vào thực đơn ăn uống như sữa tách béo, chuối, trứng, bí đỏ,…

Bên cạnh các loại thực phẩm nên tăng cường bổ sung ở trên, người bệnh cũng nên hạn chế tối đa việc sử dụng các loại thực phẩm sau đây để tránh gây kích thích quá mức đến nút xoang:

• Các loại thịt có màu đỏ
• Đồ uống hoặc thức ăn chứa nhiều đường
• Chất kích thích như rượu bia, thuốc lá, cà phê,…

3. Duy trì lối sống lành mạnh

Ngoài chế độ ăn uống thì lối sống hàng ngày cũng là yếu tố có tác động trực tiếp đến bệnh nhịp xoang nhanh. Để quá trình điều trị nhanh chóng mang lại hiệu quả và phòng ngừa bệnh tái phát trở lại thì bạn nên hình thành cho bản thân lối sống lành mạnh. Cụ thể là:

• Luôn giữ cho tinh thần thoải mái, tránh căng thẳng hoặc lo lắng kéo dài. Sau khi làm việc nên có các biện pháp thư giãn đầu óc như chơi thể thao, đi bộ, ngồi thiền, tập yoga,…
• Dành thời gian để tập luyện thể dục thể thao mỗi ngày, chú ý chỉ tập luyện vừa sức và bắt đầu bằng những động tác nhẹ nhàng. Khi tập luyện nếu thấy có triệu chứng hồi hộp hoặc đánh trống ngực thì nên ngưng lại để nghỉ ngơi.
• Ngủ đúng giờ và đủ giấc, không thức khuya quá 11 giờ, ngủ từ 6 – 8 tiếng/ngày. Nếu nhịp tim tăng nhanh thì bạn có thể tắm bằng nước lạnh hoặc đắp khăn lạnh sau gáy.

4. Sử dụng thảo dược tự nhiên

Khổ sâm là dược liệu có tác dụng rất tốt đến quá trình điều trị bệnh rối loạn nhịp tim. Nhiều nghiên cứu khoa học đã chỉ ra, thành phần dược tính trong khổ sâm khi đi vào cơ thể sẽ giúp ổn định nhịp xoang nhờ các tác dụng sau đây:

• Điều hòa nồng độ chất điện giải bên trong cơ thể.
• Ức chế hoạt động của các chất kích thích xuất phát từ cơ tim nhĩ.
• Ức chế quá trình giải phóng các hormone catecholamine và adrenaline làm gia tăng nhịp xoang.

Trên đây là những thông tin cần biết về hiện tượng nhịp xoang nhanh mà chúng tôi tổng hợp được bạn có thể tham khảo. Thông thường, nhịp xoang nhanh có thể điều chỉnh bằng cách thay đổi lối sống và chế độ ăn uống hàng ngày. Còn những trường hợp nhịp xoang nhanh do bệnh lý gây ra cần tiến hành thăm khám và điều trị chuyên khoa.

Có thể bạn quan tâm:

• Viêm mũi vận mạch là gì? Bệnh có nguy hiểm không?
• Viêm xoang là gì? Nguyên nhân, Biểu hiện, Cách điều trị