Biểu hiện của viêm mũi dị ứng mãn tính, chữa khỏi được không?

Viêm mũi dị ứng mãn tính với triệu chứng chung là tình trạng hắt hơi, sổ mũi, ngứa họng.. kéo dài trên 4 tuần là nỗi ám ảnh của rất nhiều người, đặc biệt khi thay đổi thời tiết. Biểu hiện và hướng điều trị bệnh hiệu quả nhất như thế nào, tham khảo ngay bài viết sau đây.

Viêm mũi dị ứng mãn tính là gì?

Viêm mũi dị ứng là dạng bệnh lý hô hấp xảy ra khi niêm mạc mũi có dấu hiệu sưng viêm do các tác nhân dị ứng bên trong và bên ngoài tác động. Tuy nhiên nếu không nhanh chóng được điều trị đúng cách, kéo dài hơn 4 tuần liên tiếp sẽ chuyển biến thành viêm mũi dị ứng mãn tính với tiên lượng điều trị khó khăn hơn rất nhiều.

Nhìn chung viêm mũi dị ứng là bệnh lành tính, không nguy hiểm đến tình mạng và không có dấu hiệu lây nhiễm. Tuy nhiên bệnh lại có yếu tố dai dẳng, dễ tái phát đặc biệt vào các thời điểm thay đổi thời tiết khiến chất lượng cuộc sống và tinh thần bị suy giảm.

Thực tế, hiện nay vẫn chưa thể xác định chính xác nguyên nhân gây viêm mũi dị ứng mãn tính là gì. Tạm thời mới chỉ xác định được ở những người mắc bệnh, hệ miễn dịch có xu hướng sản sinh immunoglobulin E (IgE) khi gặp các tác nhân dị ứng bên ngoài.

Khi gặp các kích ứng, IgE trong huyết tương trong tăng lên và làm histamin được giải phóng ra quá mức cần thiết. Trong đó histamin là một amin sinh học có trong hệ miễn dịch sẽ kết hợp với các protein và gây viêm ở niêm mạc mũi gây ra tình trạng hắt xì liên tục. Trong một số trường hợp bạn có thể gặp cả các triệu chứng dị ứng ngoài da như nổi mề đay, mẩn ngứa..

Như vậy, đối với viêm mũi dị ứng và viêm mũi dị ứng mãn tính nói chung, nguyên nhân gây kích ứng bệnh chủ yếu đều liên quan đến các yếu tố dị nguyên. Trong đó những dị nguyên thường gặp bao gồm

• Bụi phấn hoa, bụi phẩn, mùi từ các loại hoá chất, lông chó mèo,
• Các ký sinh trùng như ve chó, bọ mèo, mạt rệp
• Khói từ các nhà máy, khói thuốc lá,..
• Một số nhóm thực phẩm thường dễ gây dị ứng như hải sản, trứng, đậu nành
• Nhóm các vi khuẩn như S. pneumoniae (phế cầu), H. influenzae (Hib), tụ cầu, liên cầu….
• Sự thay đổi thời tiết đột ngột, đặc biệt là mùa xuân thường dễ xuất hiện bệnh
• Một số loại thuốc tây cũng có thể là nguyên nhân gây kích ứng niêm mạc mũi như aspirin, ibuprofen, beta – blockers

Ngoài ra, một số yếu tố làm tăng nguy cơ mắc viêm mũi dị ứng mãn tính bao gồm

• Lạm dụng thuốc xịt mũi: Một số nghiên cứu cũng cho rằng quá lạm dụng thuốc xịt mũi trong quá trình điều trị hay làm sạch mũi trước đó cũng có thể dẫn tới viêm mũi dị ứng mãn tính
• Yếu tố di truyền: mặc dù đây không phải là bệnh có tính truyền nhiễm nhưng lại có tính di truyền. Do đó nếu cha hoặc mẹ mắc bệnh thì khi sinh con ra cũng có nguy cơ cao bị bệnh
• Do bệnh lý: Những người mắc các bệnh lý như trào ngược dạ dày, viêm xoang, hen suyễn thường có nguy cơ mắc viêm mũi dị ứng cao hơn và ngược lại
• Cấu trúc mũi bất thường: Đây là một trong những yếu tố quan trọng dễ khiến bệnh chuyển biến sang giai đoạn mãn tính nhất. Theo đó những người bị vẹo mũi, gai vách ngăn,.. thường có niêm mạc mũi trở nên nhạy cảm và dễ bị dị ứng khi bị các yếu tố bên ngoài tác động

Biểu hiện viêm mũi dị ứng mãn tính

Nhìn chung triệu chứng của viêm mũi dị ứng mãn tính cũng tương tự như viêm mũi dị ứng thông thường. Tuy nhiên thay vì với các triệu chứng thường bệnh chỉ kéo dài trong khoảng từ 4- 6 tuần và chỉ thường xuất hiện vào thời điểm nhất định thì với tình trạng mãn tính các triệu chứng sẽ xuất hiện hầu như quanh năm.

Các triệu chứng đặc trưng của bệnh thường bao gồm

• Hắt hơi liên tục với tần suất liên tục
• Có cảm giác ngứa ngáy ở mũi kèm theo chảy dịch và đau nhức hốc mũi
• Chảy nước mũi hầu như liên tục kể cả khi không bị ốm sốt hay trời lạnh. Nước dịch trong, loãng, không mùi. Nếu bệnh kéo dài quá lâu nước có thể chuyển sang màu vàng đặc hoặc xanh, đây có thể là dấu hiệu nhiễm khuẩn.
• Ngạt mũi khó thở do nước mũi chảy dịch nhiều, khiến người bệnh có thở bằng mũi, nhất là khi nằm
• Ngủ ngáy do khi nằm khó thở bằng mũi, phải thở bằng miệng
• Niêm mạc mũi bên trong sưng đỏ, phù nề. Tuy nhiên triệu chứng này hầu hết chỉ phát hiện khi qua kiểm tra nội soi
• Giảm vị giác và khứu giác
• Dễ gặp tình trạng ho hay đau rát họng do nước dịch mũi chảy xuống họng
• Có thể thường hay gặp tình trạng sốt cao, mệt mỏi, khó ngủ

Các triệu chứng này nhìn chung không ảnh hưởng nhiều đến sức khoẻ nhưng lại ảnh hưởng rất nhiều đến chất lượng cuộc sống. Tình trạng nước mũi chảy ra thường xuyên, đặc biệt khi về đêm khiến người bệnh thường cảm thấy khó ngủ, cơ thể suy nhược, thường xuyên đau đầu choáng váng. Khả năng tập trung và làm việc cũng suy giảm.

Viêm mũi dị ứng mãn tính có nguy hiểm không?

Dù không ảnh hưởng trực tiếp đến tính mạng nhưng bệnh lại khiến sức khoẻ suy giảm nhanh chóng. Nếu chăm sóc và điều trị bệnh không đúng cách còn có nguy cơ dẫn đến rất nhiều biến chứng khác, đồng thời dẫn đến rất nhiều bệnh lý nguy hiểm làm ảnh hưởng đến sức khoẻ.

Một số biến chứng về bệnh lý có thể xảy ra do viêm mũi dị ứng mãn tính như

• Viêm xoang: Do mũi và xoang có kết cấu liên quan trực tiếp đến nhau nên mũi dịch dịch nhiều có thể ứ đọng tại các ổ xoang và làm tắc nghẽn tại đây, hình thành các ổ viêm nhiễm gây đau nhức mũi, đầu và cả mắt
• Viêm họng mãn tính: Dịch mũi chảy xuống họng nhiều sẽ tạo điều kiện cho các vi khuẩn tại đây phát triển và gây viêm họng, có thể biến chứng thành mãn tính nếu không điều trị nhanh chóng
• Polyp mũi: Xảy ra do tình trạng niêm mạc mũi bị sưng viêm, phù nề trong thời gian dài
• Hen suyễn: đây có thể là yếu tố gây viêm mũi dị ứng mãn tính nhưng có có thể là các biến chứng do bệnh này gây ra.
• Hội chứng ngưng thở khi ngủ: đây là một trong những biến chứng vô cùng nguy hiểm do nghẹt mũi kéo dài ảnh hưởng đến việc cung cấp oxy để thở. Trong một số trường hợp, người bệnh còn có thể bị nhồi máu não, đột quỵ do lượng oxy không đưa đủ lên não. Đặc biệt với phụ nữ có thai nếu gặp tình trạng này có nguy cơ tiền sản giật, sinh non, con sinh ra kém thông minh.
• Trầm cảm: là một triệu chứng ít xảy ra hơn do tình trạng mệt mỏi mất ngủ kéo dài.

Do đó tốt nhất người bệnh nên nhanh chóng đi khám và điều trị kịp thời để phòng tránh các biến chứng nguy hiểm này có thể xảy ra.

Hướng điều trị viêm mũi dị ứng mãn tính

Người bệnh nên nhanh chóng đến các bệnh viện chuyên khoa để được làm các xẹt nghiệm kiểm tra tình trạng, từ đó sẽ có hướng điều trị nhanh chóng và hiệu quả nhất.

Dùng thuốc Tây

Dùng thuốc Tây trị bệnh là phương pháp mà bất cứ ai cũng thường hướng tới đầu tiên bởi thuốc tây cho hiệu quả cực kỳ nhanh chóng để ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm khác. Người bệnh nên tuân thủ đúng theo phác đồ điều trị của bác sĩ để đảm bảo kết quả điều trị hiệu quả nhất.

Những loại thuốc Tây y thường dùng trong điều trị bao gồm

• Nước muối sinh lý: Hầu như người bệnh đều sẽ được chỉ định dùng nước muối sinh lý hằng ngày để vệ sinh mũi sạch sẽ hơn, hạn chế nguy cơ viêm họng hay viêm xoang
• Thuốc kháng Histamin: được chỉ định dùng nhằm mục đích ức chế sự sản sinh quá mức của histamin, từ đó giảm nhanh một số triệu chứng dị ứng như hắt hơi, sổ mũi đáng kể. Thường các nhóm thuốc được chỉ định như Benadryl, Zyrtec, Allegra,… Đây là các loại thuốc khá phổ biến có thể dùng cho cả người lớn và trẻ em. Tuy nhiên một số nhóm thuốc có thẻ gây ra tình trạng buồn ngủ, khô miệng, kém tập trung.
• Thuốc thông mũi: giúp giảm tình trạng nghẹt mũi khó thở, đặc biệt khi về đêm để người bệnh có thể nghỉ ngơi tốt hơn. Thuốc giúp làm giảm áp lực đáng kể trên mũi, từ đó cũng giảm sưng viêm phù nề tại niêm mạc mũi. Những loại thuốc thường được chỉ định như Phenylephrine, Oxymetazoline,… Hầu hết các loại thuốc này chỉ được dùng trong thời gian ngắn, trong khoảng 4 ngày để hạn chế những tổn thương nặng hơn có thể xảy ra khiến bệnh trầm trọng hơn.
• Thuốc xịt, nhỏ mũi: sẽ giúp làm giảm cảm giác khó chịu, ngứa ngáy, chảy nước mũi giúp người bệnh thấy dễ chịu hơn. Với các loại thuốc đặc trị thường được dùng như Steroid hay Corticosteroid tuy cho hiệu quả nhanh chóng nhưng đồng thời cũng có thể gây ra các tác dụng phụ nguy hiểm như giãn tĩnh mạch hay kích ứng niêm mạc mũi,…Do đó nên chỉ dùng trong thời gian ngắn.
• Tiêm thuốc chống dị ứng: Với những người bị mãn tính nặng có thể chỉ định tiêm 1 liều chống dị ứng để ngăn chặn các tình trạng hắt hơi, sổ mũi, chảy dịch mũi quá mức. Tuy nhiên thường phương pháp này chỉ có thể duy trì kết quả trong 3- 5 năm, sau đó có thể tái phát lại với các triệu chứng nặng nề hơn.
• Liệu pháp miễn dịch dưới lưỡi: các chất chống dị ứng đã được bào chế dưới dạng viên nén được đặt dưới lưỡi để ngấm vào mạch máu mà không cần thông qua tiêu hoá. Phương pháp này giúp giảm các triệu chứng của viêm mũi dị ứng đáng kể đồng thời hạn chế tối đa các tác dụng phụ lâu dài cho sức khoẻ khác.
• Thuốc xịt mũi corticosteroid: Corticosteroid là chất thường dùng để chống viêm, chống dị ứng khá mạnh, có thể làm giảm nhanh chóng tình trạng xung huyết sưng viêm tại niêm mạc mũi. Tuy nhiên thường đi kèm theo các phản ứng pguj như khô mũi, teo mũi, chảy máu hay loét niêm mạc nếu lạm dụng quá mức.
• Một số loại thuốc khác: Bác sĩ có thể chỉ định dùng các nhóm kháng histamin H1 kết hợp với một số nhóm thuốc kháng viêm, chống sung huyết, phù nề để tăng tác dụng điều trị. Trong tường hợp người bệnh bị chảy nước mũi thường xuyên sẽ kết hợp thêm thuốc co mạch.

Mặc dù việc dùng thuốc là cần thiết, tuy nhiên hầu hết bác sĩ sẽ không chỉ định dùng thuốc trong thời gian dài vì có thể gây ra rất nhiều tác dụng phụ kèm theo. Người bệnh cần tuân thủ đúng theo toa thuốc từ bác sĩ, không dùng quá liều hay kết thúc sớm sẽ khiến bệnh khó điều trị hơn rất nhiều.

Ngoài ra, cần cẩn trọng khi dùng các loại thuốc trên với các đối tượng sau

• Người có tiền sử về các bệnh lý như tim, rối loạn nhịp tim hay huyết áp không ổn định
• Người bị rối loạn đông máu
• Người có vấn đề về thần kinh hoặc căng thẳng, stress, mất ngủ
• Người có vấn đề về bàng quang, tiết niệu

Bạn nên thông báo ngay cho bác sĩ nếu mắc các bệnh lý trên để được chỉ định những loại thuốc phù hợp hơn. Thông báo ngay cho bác sĩ nếu có bất cứ triệu chứng bất thường nào khi dùng thuốc để được xử lý kịp thời.

Vệ sinh mũi đúng cách

Vệ sinh mũi đúng cách đóng vai trò quan trọng trong việc cải thiện và phòng tránh những biến chứng nguy hiểm do viêm mũi dị ứng mãn tính gây ra. Theo đó sử dụng các loại nước muối sinh lý để vệ sinh mũi hằng ngày là phương pháp chính được các bác sĩ khuyên dùng.

Nước muối vừa làm loãng dịch nhầy, vừa tăng tác dụng sát khuẩn giúp giảm nguy cơ nghẹt mũi cũng như viêm xoang, viêm họng. Đồng thời rửa mũi bằng nước muối còn đem đến tác dụng loại bỏ các tác nhân dị ứng có thể bám dính tại niêm mạc mũi, từ đó hạn chế các triệu chứng hắt hơi, ngứa ngáy hiệu quả. Do đó bạn nên vệ sinh bằng nước muối từ 2- 3 mỗi ngày.

Chú ý bạn nên dùng các loại nước muối sinh lý tại hiệu thuốc thay vì tự pha nước muối để đảm bảo đúng nồng độ cần thiết. Tránh việc dùng nước muối pha quá nhiều mũi có thể làm xót mũi tại vùng niêm mạc bị sưng viêm lâu ngày.

Bên cạnh đó bạn còn có thể dùng bình rửa mũi neti pot chuyên dụng để vệ sinh mũi đúng cách hơn. Chú ý sau mỗi lần sử dụng phải vệ sinh thật kỹ bình để tránh nguy cơ nhiễm trùng, nhiễm khuẩn có thể xảy ra.

Điều trị tại nhà

Viêm mũi dị ứng mãn tính hầu hết rất ít trường hợp phải can thiệp nội khoa, phẫu thuật chỉ áp dụng trong các trường hợp cấu trúc mũi có vấn đề. Do bệnh có tính lặp lại thường xuyên nên người bệnh có thể áp dụng các mẹo điều trị tại nhà để giảm nhanh các triệu chứng khó chịu khi bệnh tái phát.

Một số phương pháp dân gian thường được áp dụng trong điều trị tại nhà như

• Xông mũi với thảo dược: Cách để giảm nghẹt mũi, chảy nước mũi, sổ mũi đơn giản và an toàn nhất chính là xông mũi với thảo dược. Hơi nước cùng các tinh dầu kết hợp với nhau sẽ giúp làm thông mũi hiệu quả. Theo đó bạn có thể dùng các loại thảo dược quen thuộc như gừng, bạc hà, tinh dầu tràm, sả, lá lốt hay lá tía tô.. Chú ý khi xông nên để cách mặt với nồi xông với khoảng cách phù hợp để tránh bỏng hay rát mặt.
• Nước rửa mũi với thảo dược: bên cạnh nước muối, bạn cũng có thể dùng nước ép tỏi để vệ sinh mũi hằng ngày để vừa giúp loại bỏ đờm nhầy vừa tăng tác dụng kháng khuẩn. Bạn chỉ cần ép tỏi lấy nước cốt, sau đó lấy băn bông thấm dung dịch và đưa vào vệ sinh mũi nhẹ nhàng.
• Uống trà thảo mộc: Với các triệu chứng hắt hơi, đau đầu, nghẹt mũi bạn có thể dùng trà thảo mộc hằng ngày sẽ giúp cải thiện rất tốt. Bạn có thể sử dụng trà gừng, trà bạc hà, hay trà hoa cúc vừa giúp cải thiện hệ miễn dịch đồng thời giảm các triệu chứng dị ứng đáng kể.
• Massage, xoa bóp, bấm huyệt: Tác động với một lực vừa đủ lên các huyệt xung quanh mũi có thể làm giảm nhanh các triệu chứng nghẹt mũi, khó thở, thúc đẩy máu huyết lưu thông để giảm nhanh tình trạng sưng viêm tại niêm mạc. Tuy nhiên phương pháp này cần do những người có kinh nghiệm hay hiểu biết về kinh huyệt thực hiện để phòng tránh các biến chứng khác.
• Chườm ấm: Bạn có thể dùng khăn sạch nhúng nước ấm, vắt ráo rồi đắp lên mũi có thể làm giảm cảm giác tê nhức mũi, hỗ trợ lưu thông máu và giảm nghẹt mũi hiệu quả.

Thay đổi dinh dưỡng hợp lý

Bên cạnh các phương pháp điều trị, người bệnh cũng nên thay đổi chế độ dinh dưỡng phù hợp để cải thiện bệnh nhanh chóng nhất. Bổ sung dưỡng chất sẽ giúp tăng cường hệ miễn dịch, phòng tránh một số tác nhân dị ứng cũng như cải thiện chức năng của niêm mạc mũi ổn định hơn, từ đó có thể hạn chế các triệu chứng bệnh tối đa.

Những thực phẩm mà người bệnh viêm mũi dị ứng mãn tính nên tăng cường như

• Bổ sung nhiều nước: nước sẽ giúp làm loãng dịch nhầy để giảm cảm giác nghẹt mũi khó chịu. Với người mắc bệnh này nên ưu tiên uống nước ấm từ 2,5 – 3 lít nước mỗi ngày. Ngoài ra có thể bổ sung thêm các loại nước trái cây hay nước ép rau củ để tăng cường miễn dịch.
• Thực phẩm giàu vitamin C: như cam, quýt, các loại rau màu xanh… có thể làm tăng cường sức đề kháng, giảm nồng độ histamin để giảm bớt các triệu chứng hắt hơi, sổ mũi có thể xảy ra
• Thực phẩm giàu omega 3: các nghiên cứu cho thấy các thực phẩm giàu omega 3 như các loại cá béo, các loại hạt có thể giảm triệu chứng dị ứng nói chung và viêm mũi dị ứng nói riêng cực kỳ hiệu quả.
• Thực phẩm nhiều kẽm: có thể giúp tăng sinh các tế bào để tăng cường hệ miễn dịch và phòng tránh nguy cơ nhiễm trùng.
• Các loại gia vị: gừng, nghệ, tỏi hay hành, hẹ đều là các loại gia vị có thể kháng viêm, chống dị ứng, tăng cường hệ miễn dịch để cải thiện bệnh viêm mũi dị ứng mãn tính.

Người bệnh cũng nên hạn chế ăn các thực phẩm cay nóng, các loại hải sản, các chất kích thích để phòng tránh tình trạng bệnh diễn biến trầm trọng và nguy hiểm hơn.

Phòng tránh viêm mũi dị ứng mãn tính

Dù bệnh không quá nguy hiểm đến tình mạng nhưng viêm mũi dị ứng mãn tính lại gây ra rất nhiều ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống và tinh thần người bệnh, do đó mỗi người nên có các biện pháp phòng tránh bệnh từ sớm. Đồng thời áp dụng các biện pháp này cũng sẽ giúp hạn chế bệnh tái phát cũng như các biến chứng bệnh lý khác hiệu quả.

Biện pháp phòng tránh viêm mũi dị ứng mãn tính như sau

• Tránh xa các yếu tố có thể gây dị ứng như khói bụi, phấn hoa, lông chó mèo..
• Đeo khẩu trang trước khi ra đường
• Vệ sinh nhà cửa, quần áo, chăn nệm tại nơi ở hằng ngày
• Vệ sinh răng miệng và mũi hằng ngày
• Giữ ấm cơ thể, đặc biệt khi trời chuyển lạnh
• Thay đổi công việc nếu có liên quan đến các yếu tố gây bệnh
• Tăng cường tập thể dục thể thao hằng ngày để nâng cao sức đề kháng
• Thận trọng hơn khi dùng các loại thuốc
• Không nên nuôi động vật trong nhà nếu bị viêm mũi dị ứng.

Trên đây là những chia sẻ chi tiết về bệnh viêm mũi dị ứng mãn tính hy vọng đã đem đến cho bạn nhiều thông tin hữu ích. Thay đổi chế độ sinh hoạt và dinh dưỡng khoa học từ ngay bây giờ sẽ là cách tốt nhất để phòng tránh những biến chứng nguy hiểm mà bệnh gây ra.

Có thể bạn quan tâm

• Viêm mũi xuất tiết: Nguy hiểm không? Nguyên nhân, Cách điều trị
• Viêm mũi dị ứng thời tiết: Cách phòng ngừa và chữa trị