Các loại thuốc làm giảm ham muốn ở đàn ông cần tránh xa
Nội dung bài viết
Thuốc an thần gây ngủ, thuốc chống trầm cảm, thuốc chẹn beta giao cảm,… là các loại thuốc có thể làm giảm ham muốn ở đàn ông. Khi sử dụng các loại thuốc này, nam giới cần có những biện pháp chăm sóc hợp lý để giảm tác hại của thuốc lên sức khỏe tình dục.
Các loại thuốc làm giảm ham muốn ở đàn ông
Giảm ham muốn là dấu hiệu cho thấy nam giới bị suy giảm chức năng tình dục. Ngoài những nguyên nhân thường gặp như tuổi tác cao, ảnh hưởng của các vấn đề sức khỏe và tâm lý, tình trạng này còn có thể là tác dụng phụ của một số loại thuốc.
Trên thực tế, tất cả các loại thuốc đều có khả năng gây ra tác dụng ngoại ý bên cạnh hiệu quả điều trị và kiểm soát bệnh lý. Hiện tượng giảm ham muốn tình dục ở nam giới có thể xảy ra do một số loại thuốc sau:
1. Các loại thuốc chống trầm cảm làm giảm ham muốn ở đàn ông
Thuốc chống trầm cảm được sử dụng trong điều trị rối loạn trầm cảm – một dạng bệnh tâm thần đặc trưng bởi khí sắc trầm buồn. Nếu không được điều trị sớm, trầm cảm có thể gây tuyệt vọng, bi quan dẫn đến ý nghĩ và hành vi tự sát. Trầm cảm có thể gặp ở mọi đối tượng nhưng ảnh hưởng nhiều ở nữ giới trong độ tuổi trưởng thành.
Các loại thuốc chống trầm cảm được sử dụng nhằm cải thiện các cảm xúc tiêu cực, đồng thời giảm những ảnh hưởng của bệnh đối với giấc ngủ và sức khỏe thể chất. Tùy theo tình trạng sức khỏe của từng trường hợp, bác sĩ sẽ chỉ định dùng thuốc ức chế tái hấp thu serotonin có chọn lọc (SSRI), thuốc ức chế tái hấp thu serotonin-norepinephrin (SNRI), thuốc chống trầm cảm 3 vòng và thuốc ức chế monoamine oxydase (MAOI).
Mặc dù có cơ chế khác nhau nhưng các loại thuốc này đều tác động đến các chất dẫn truyền thần kinh trong não bộ như serotonin, dopamine và norepinephrine. Sự thay đổi của các chất dẫn truyền thần kinh có thể làm giảm ham muốn tình dục ở nam giới và gây ra một số rối loạn tình dục có tính chất tạm thời như giảm cực khoái, xuất tinh sớm, rối loạn cương dương,…
2. Nhóm thuốc an thần gây ngủ
Nhóm thuốc an thần gây ngủ được sử dụng trong điều trị mất ngủ. Ngoài ra, thuốc cũng được dùng để cải thiện rối loạn giấc ngủ do ảnh hưởng của các bệnh tâm thần và thể chất. Điểm chung của nhóm thuốc này là tác dụng vào thụ thể axit gamma-aminobutyric (GABA). GABA là chất ức chế dẫn truyền thần kinh bằng cách làm chậm hoạt động của serotonin, dopamine,…
Với cơ chế này, thuốc an thần gây ngủ có tác dụng tạo cảm giác mệt mỏi, lờ đờ và buồn ngủ. Qua đó cải thiện tình trạng giấc ngủ đến muộn, khó ngủ, ngủ chập chờn và dễ thức giấc. Mặc dù có hiệu quả cải thiện giấc ngủ nhưng thuốc an thần làm chậm hoạt động của các chất dẫn truyền thần kinh nên có thể giảm ham muốn của nam giới đối với chuyện “chăn gối”.
3. Thuốc chống loạn thần làm giảm ham muốn nam giới
Thuốc chống loạn thần được sử dụng để điều trị nhiều bệnh tâm thần như trầm cảm, rối loạn lo âu nghiêm trọng, rối loạn lưỡng cực và tâm thần phân liệt. Thuốc tác dụng lên thụ thể D2 của dopamine, thụ thể alpha 1, histamine H1 hoặc có thể ức chế hệ mucarinic.
Việc tác động đến các thụ thể trong não bộ có thể cải thiện các triệu chứng loạn thần như lo lắng quá mức, kích động, ảo giác, ảo tưởng, hoang mang, hưng cảm, có hành vi bạo lực,… Tuy nhiên trong thời gian sử dụng, thuốc chống loạn thần có thể gây ra một số tác dụng phụ như giảm ham muốn ở cả nam và nữ giới.
Theo lý giải của các chuyên gia, thuốc chống loạn thần làm tăng prolactin trong máu nên có thể gây chứng vú to ở nam giới, tiết sữa không do sinh đẻ ở nữ giới và làm suy giảm ham muốn tình dục. Người bị hoang tưởng, tâm thần phân thiệt gần như không thể sinh hoạt bình thường nếu không sử dụng thuốc. Do đó, tình trạng giảm ham muốn do thuốc chống loạn thần có thể phát triển mãn tính nếu không có biện pháp khắc phục kịp thời.
4. Thuốc chống động kinh
Thuốc chống động kinh được sử dụng để điều trị động kinh – một dạng rối loạn thần kinh trung ương đặc trưng bởi triệu chứng co giật bất thường. Mặc dù chưa có phương pháp điều trị dứt điểm nhưng sử dụng thuốc có thể hạn chế cường độ và tần suất của các co giật đáng kể. Nhóm thuốc này làm tăng ức chế các noron, qua đó ngăn chặn các cơn động kinh bùng phát.
Vì tác động trực tiếp đến não bộ nên thuốc chống động kinh có thể ảnh hưởng đến ham muốn tình dục của cả nam và nữ giới. Một số nghiên cứu còn cho thấy, nhóm thuốc này ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất hormone của hệ trục vùng dưới đồi – tuyến yên – sinh dục. Hệ trục này có vai trò sản xuất và ổn định nồng độ hormone trong cơ thể. Do đó khi bị rối loạn, cả sức khỏe thể chất và chức năng tình dục đều gặp phải một số ảnh hưởng.
5. Thuốc kháng histamine H2
Thuốc kháng histamine H2 thường được sử dụng để điều trị viêm loét dạ dày tá tràng, trào ngược dạ dày thực quản, hội chứng Zollinger-Ellison,… Nhóm thuốc này ức chế chọn lọc histamine ở thụ thể H2 nhằm giảm tiết axit dạ dày trong nhiều trường hợp khác nhau.
Tuy nhiên bên cạnh tác dụng giảm bài tiết dịch vị, thuốc kháng histamine H2 cũng có thể gây ra một số rủi ro khi sử dụng. Cụ thể, nhóm thuốc này đối kháng với các thụ thể androgen – hormone sinh dục ở phái mạnh dẫn đến tăng chuyển hóa testosterone thành estrogen (hormone của nữ giới). Trên thực tế, trong cơ thể nam giới cũng chứa một lượng nhỏ estrogen. Tuy nhiên nếu nồng độ estrogen tăng lên, ham muốn và sức khỏe tình dục của nam giới có thể bị ảnh hưởng đáng kể.
Thực tế, Cimetidine là loại thuốc kháng histamine H2 có nguy cơ làm giảm ham muốn tình dục cao nhất (thường xảy ra sau 1 tháng sử dụng). Sử dụng các loại thuốc khác như Famotidin và Ranitidin có thể hạn chế được tác dụng phụ này.
6. Thuốc điều trị các bệnh tuyến tiền liệt
Nam giới cao tuổi thường gặp phải một số vấn đề về tuyến tiền liệt. Với những trường hợp không quá nghiêm trọng, sử dụng thuốc là phương pháp được ưu tiên. Thuốc điều trị các bệnh tuyến tiền liệt có cơ chế chính là ngăn chặn alpha giao cảm và ức chế enzyme 5-alpha reductase.
Tuy nhiên, cơ chế của nhóm thuốc này có thể ảnh hưởng đến quá trình chuyển hóa testosterone thành estrogen và hệ quả là gây giảm ham muốn, rối loạn xuất tinh và rối loạn cương dương. Hầu hết các loại thuốc điều trị những bệnh lý về tuyến tiền liệt đều phải sử dụng dài hạn. Do đó, phần lớn nam giới mắc phải các bệnh lý này đều gặp phải tình trạng lãnh cảm và rối loạn cương dương.
7. Thuốc chẹn beta giao cảm
Thuốc chẹn beta giao cảm cũng là một trong những loại thuốc làm giảm ham muốn tình dục. Nhóm thuốc này được sử dụng phổ biến trong điều trị bệnh cao huyết áp. Thuốc chẹn beta giao cảm có tác dụng giảm nhịp tim và hạ huyết áp. Qua đó làm giảm các triệu chứng do cao huyết áp gây ra và phòng ngừa các biến chứng do huyết áp tăng cao không được kiểm soát.
Với cơ chế ức chế giao cảm, thuốc chẹn beta giao cảm cũng có thể làm giảm lượng máu tuần hoàn đến dương vật khi có kích thích tình dục. Do đó trong thời gian dùng thuốc, nam giới cũng có thể gặp phải tình trạng rối loạn cương dương, khó lên đỉnh và giảm ham muốn về chuyện “chăn gối”.
8. Các loại thuốc lợi niệu nhóm thiazide
Các loại thuốc lợi niệu nhóm thiazide có tác dụng tăng đào thải muối (Cl và Na+) và nước để hạ huyết áp. Nhóm thuốc này được sử dụng để điều trị các vấn đề tim mạch, đặc biệt là cao huyết áp. Do tác dụng hạ áp nên thuốc có thể làm giảm chức năng cương dương và ảnh hưởng đến ham muốn tình dục ở phái mạnh.
9. Một số loại thuốc khác
Ngoài những loại thuốc trên, tình trạng giảm ham muốn ở đàn ông cũng có thể xảy ra do một số loại thuốc như:
- Thuốc giảm đau gây nghiện (opioids)
- Thuốc điều trị bệnh Parkison
- Thuốc kháng histamine H1
Giảm ham muốn tình dục là tác dụng phụ của nhiều loại thuốc. Tuy nhiên, cần tránh tâm lý chủ quan trước các biểu hiện bất thường xảy ra trong thời gian dùng thuốc. Nếu gặp phải tình trạng này, nên thông báo với bác sĩ để được tư vấn cách khắc phục.
Cách khắc phục giảm ham muốn do tác dụng phụ của thuốc
Nếu sử dụng thuốc ngắn hạn, tình trạng giảm ham muốn sẽ nhanh chóng được cải thiện sau khi ngưng thuốc. Tuy nhiên trên thực tế, có một số loại thuốc phải dùng liên tục trong nhiều tháng để tránh tái phát. Tình trạng này ảnh hưởng không nhỏ đến sức khỏe sinh lý và đời sống tình dục của phái mạnh.
Để cải thiện tình trạng giảm ham muốn do tác dụng phụ của thuốc, nam giới có thể áp dụng một số biện pháp sau:
1. Điều chỉnh liều, đổi loại thuốc
Phản ứng của thuốc với mỗi cá thể là khác nhau tùy thuộc vào liều lượng, cơ địa và độ tuổi. Do đó nếu gặp phải tình trạng giảm ham muốn khi dùng thuốc, bạn nên thông báo với bác sĩ để được xem xét phương pháp khắc phục.
Tùy theo tình trạng cụ thể, bác sĩ có thể xem xét các biện pháp cải thiện như:
- Giảm liều lượng để hạn chế những ảnh hưởng đối với sức khỏe sinh lý
- Nếu có thể, bác sĩ sẽ xem xét thay đổi loại thuốc để hạn chế tình trạng giảm ham muốn và các rối loạn tình dục khác
Tuyệt đối không tự ý hiệu chỉnh liều và đổi loại thuốc nếu không có chỉ định của bác sĩ. Tình trạng này có thể ảnh hưởng đến hiệu quả điều trị và thậm chí gây ra không ít rủi ro, tác dụng phụ.
2. Xây dựng lối sống lành mạnh
Nếu không thể thay đổi loại thuốc, nam giới cũng có thể cải thiện tình trạng giảm ham muốn bằng cách xây dựng lối sống lành mạnh. Lối sống khoa học giúp nâng cao sức khỏe thể chất và tinh thần, qua đó giảm phần nào các rối loạn tình dục do một số loại thuốc gây ra.
Lối sống lành mạnh giúp cải thiện tình trạng giảm ham muốn do sử dụng thuốc:
- Rượu bia, thuốc lá có thể làm nghiêm trọng tình trạng giảm ham muốn tình dục. Do đó trong thời gian dùng thuốc, cánh mày râu nên tránh các thói quen này để bảo vệ sức khỏe nói chung và chức năng sinh lý nói riêng.
- Tăng cường ham muốn bằng cách bổ sung một số loại thực phẩm lành mạnh như hàu, tôm, cá, các loại rau xanh, nấm, củ quả, các loại hạt và đậu. Chất dinh dưỡng trong thực phẩm sẽ cung cấp cho nam giới nguồn năng lượng dồi dào để sung mãn hơn khi “lâm trận”.
- Tập thể dục đã được chứng minh có thể cải thiện sức khỏe tình dục của nam giới. Trong thời gian dùng các loại thuốc làm giảm ham muốn, phái mạnh nên dành 30 – 60 phút để luyện tập các bộ môn có cường độ phù hợp với thể trạng. Bên cạnh những lợi ích đối với sinh lý, hoạt động thể chất còn giúp tăng cường miễn dịch và nâng cao sức khỏe tổng thể.
- Tập thói quen ngủ trước 23:00 và cần đảm bảo giấc ngủ kéo dài 7 – 8 giờ đồng hồ. Tránh thức khuya, căng thẳng và làm việc quá sức vì những thói quen này đều làm nghiêm trọng tình trạng giảm ham muốn trong thời gian điều trị.
Sử dụng các loại thuốc làm giảm ham muốn ở đàn ông gây ra không ít ảnh hưởng đối với đời sống tình dục. Trong trường hợp không thể thay đổi thuốc, phái mạnh nên xây dựng lối sống lành mạnh để nâng cao thể trạng và chức năng sinh lý. Ngoài ra, có thể can thiệp một số phương pháp y tế nếu sức khỏe tình dục bị ảnh hưởng nặng nề.
Tham khảo thêm:
Trở thành người đầu tiên bình luận cho bài viết này!