Viêm Họng Sốt Mấy Ngày? Cách Điều Trị Và Phòng Ngừa Hiệu Quả

Viêm họng và sốt là một tình trạng phổ biến mà nhiều người gặp phải, đặc biệt vào mùa lạnh hoặc khi sức đề kháng suy yếu. Khi mắc phải triệu chứng này, nhiều người thường thắc mắc rằng tình trạng viêm họng sốt mấy ngày sẽ kéo dài và có thể tự khỏi hay không. Thực tế, thời gian mắc bệnh có thể khác nhau tuỳ vào mức độ nghiêm trọng của viêm họng, nguyên nhân gây bệnh và cơ địa của mỗi người. Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu về quá trình hồi phục của bệnh, những dấu hiệu nhận biết cũng như cách điều trị hiệu quả giúp giảm thiểu triệu chứng và nhanh chóng hồi phục sức khỏe.

Định nghĩa về viêm họng sốt

Viêm họng sốt là tình trạng viêm nhiễm xảy ra ở vùng họng, gây ra cảm giác đau rát, khó nuốt, và có thể kèm theo sốt. Đây là một triệu chứng phổ biến mà người bệnh thường gặp phải, đặc biệt là trong mùa lạnh. Viêm họng có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau gây ra, từ vi khuẩn, virus cho đến các yếu tố khác như dị ứng hay tác động từ môi trường. Tình trạng này nếu không được điều trị đúng cách có thể dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng.

Nguyên nhân gây viêm họng sốt

Nguyên nhân gây viêm họng sốt có thể chia thành hai nhóm chính: do bệnh lý và không do bệnh lý. Dưới đây là phân tích chi tiết về từng nhóm nguyên nhân.

Nguyên nhân do bệnh lý

• Nhiễm trùng virus: Đây là nguyên nhân phổ biến nhất gây viêm họng sốt, đặc biệt là các virus như cúm, cảm lạnh thông thường, hay viêm họng do Adenovirus. Các virus này dễ dàng xâm nhập vào cơ thể qua đường hô hấp, gây viêm và sưng tấy niêm mạc họng.
• Nhiễm trùng vi khuẩn: Vi khuẩn như Streptococcus pyogenes (gây viêm họng do liên cầu khuẩn) cũng là một nguyên nhân thường gặp, khiến người bệnh không chỉ bị viêm họng mà còn có sốt cao. Nếu không điều trị kịp thời, tình trạng này có thể dẫn đến biến chứng nguy hiểm như viêm cầu thận hay viêm khớp.
• Nấm và ký sinh trùng: Một số loại nấm hoặc ký sinh trùng cũng có thể gây viêm họng sốt, mặc dù nguyên nhân này ít gặp hơn so với vi khuẩn và virus. Tuy nhiên, các trường hợp này vẫn cần được điều trị đặc biệt.

Nguyên nhân không do bệnh lý

• Ô nhiễm không khí và môi trường: Khói bụi, hóa chất, hoặc thay đổi nhiệt độ đột ngột có thể làm tổn thương niêm mạc họng và gây viêm. Các tác nhân này dễ dàng kích thích viêm họng và sốt nhẹ ở người có sức đề kháng yếu.
• Dị ứng: Các chất gây dị ứng như phấn hoa, bụi nhà hay lông động vật có thể gây viêm họng kèm theo sốt nhẹ. Mặc dù dị ứng không phải là nguyên nhân chính gây sốt cao, nhưng sự viêm nhiễm do phản ứng dị ứng vẫn có thể dẫn đến các triệu chứng như đau rát họng, ngứa họng và khó thở.
• Chế độ ăn uống không lành mạnh: Việc ăn quá nhiều đồ ăn cay, nóng, hay các thức ăn chứa nhiều chất béo có thể làm tăng nguy cơ viêm họng, dẫn đến viêm và sốt nhẹ. Những thực phẩm này gây kích ứng niêm mạc họng, đặc biệt nếu cơ thể đang yếu và không thể chống lại các tác nhân này.
• Stress và mệt mỏi kéo dài: Tình trạng stress kéo dài hoặc mệt mỏi quá mức có thể làm giảm khả năng miễn dịch của cơ thể, khiến họng dễ bị viêm và dẫn đến sốt nhẹ.

Biểu hiện của viêm họng sốt

Viêm họng sốt có nhiều dấu hiệu nhận biết rõ ràng. Những triệu chứng này giúp bạn nhận diện và phân biệt tình trạng bệnh sớm, từ đó có biện pháp điều trị kịp thời.

Các triệu chứng thường gặp

• Đau rát họng: Đây là triệu chứng đầu tiên và dễ nhận thấy nhất. Người bệnh thường cảm thấy ngứa hoặc đau khi nuốt, thậm chí có thể khó khăn trong việc ăn uống.
• Sốt cao: Sốt là phản ứng của cơ thể khi bị nhiễm trùng. Người bệnh có thể bị sốt từ nhẹ đến cao, kèm theo cảm giác ớn lạnh và mệt mỏi.
• Ho khan hoặc ho có đờm: Cùng với viêm họng, nhiều người cũng sẽ ho, có thể ho khan hoặc ho có đờm tùy theo nguyên nhân viêm nhiễm.
• Mệt mỏi, uể oải: Người bệnh cảm thấy kiệt sức, không có sức lực, thậm chí đôi khi là khó thở hoặc có cảm giác nghẹt thở khi nằm.
• Viêm amidan: Trong một số trường hợp, người bệnh còn có thể bị viêm amidan, dẫn đến sưng đau ở hai bên cổ họng.

Biến chứng của viêm họng sốt

Nếu viêm họng sốt không được điều trị đúng cách và kịp thời, nó có thể dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng ảnh hưởng đến sức khỏe.

Biến chứng thường gặp

• Viêm tai giữa: Khi viêm họng kéo dài, vi khuẩn có thể lan xuống tai giữa, gây ra tình trạng viêm tai giữa. Điều này sẽ gây ra đau tai, giảm thính lực, và có thể dẫn đến các vấn đề tai mũi họng nghiêm trọng hơn nếu không được xử lý.
• Viêm amidan cấp tính: Nếu tình trạng viêm họng không được điều trị dứt điểm, có thể dẫn đến viêm amidan cấp tính, với các triệu chứng như sưng amidan, đau cổ họng dữ dội và khó nuốt.
• Biến chứng tim mạch: Một trong những biến chứng nguy hiểm nhất của viêm họng do liên cầu khuẩn là có thể gây ra bệnh thấp tim, một căn bệnh liên quan đến viêm màng ngoài tim và van tim. Điều này có thể dẫn đến các vấn đề nghiêm trọng về tim mạch.
• Viêm cầu thận: Viêm họng do liên cầu khuẩn có thể gây ra biến chứng viêm cầu thận, gây ảnh hưởng đến chức năng lọc của thận và có thể dẫn đến suy thận nếu không điều trị sớm.
• Nhiễm trùng huyết: Đây là một biến chứng cực kỳ nguy hiểm, có thể xảy ra khi viêm họng không được điều trị đúng cách. Nhiễm trùng huyết có thể làm suy giảm các cơ quan nội tạng và gây nguy hiểm đến tính mạng người bệnh.

Đối tượng có nguy cơ cao

Viêm họng sốt có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi, nhưng có một số nhóm đối tượng có nguy cơ mắc phải tình trạng này cao hơn so với những người khác. Những người này cần đặc biệt chú ý đến sức khỏe của mình để tránh các biến chứng nguy hiểm.

Các đối tượng dễ mắc bệnh

• Trẻ em và người già: Hệ miễn dịch của trẻ em và người già thường yếu hơn, dễ bị vi khuẩn và virus tấn công, làm tăng nguy cơ mắc viêm họng sốt. Trẻ em còn chưa phát triển đầy đủ khả năng miễn dịch, trong khi người già có sức đề kháng giảm sút theo tuổi tác.
• Người có bệnh lý nền: Những người mắc các bệnh mãn tính như tiểu đường, bệnh tim mạch, hoặc bệnh hô hấp (như hen suyễn) có nguy cơ bị viêm họng sốt cao hơn. Các bệnh lý này làm suy yếu hệ thống miễn dịch, khiến cơ thể khó chống lại các tác nhân gây bệnh.
• Những người có hệ miễn dịch yếu: Những người đang điều trị ung thư, sử dụng thuốc ức chế miễn dịch hoặc có các bệnh tự miễn dịch có thể dễ dàng mắc viêm họng sốt do sức đề kháng của cơ thể bị suy giảm.
• Người sống trong môi trường ô nhiễm: Những người sống trong môi trường ô nhiễm, khói bụi, hoặc nơi có mật độ dân cư cao (như trường học, bệnh viện, nhà máy) cũng có nguy cơ mắc viêm họng cao hơn do tiếp xúc với các tác nhân gây bệnh.

Khi nào cần gặp bác sĩ

Viêm họng sốt thường không phải là một tình trạng quá nghiêm trọng và có thể tự khỏi trong vài ngày. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, người bệnh cần tìm đến bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị kịp thời, tránh các biến chứng nguy hiểm.

Các dấu hiệu cần gặp bác sĩ

• Sốt cao kéo dài: Nếu bạn bị sốt cao liên tục trong nhiều ngày mà không giảm, đặc biệt là khi sốt vượt quá 39°C, bạn nên đi khám ngay. Sốt cao có thể là dấu hiệu của nhiễm trùng nghiêm trọng và cần phải điều trị kịp thời.
• Khó thở hoặc đau ngực: Nếu bạn cảm thấy khó thở, thở gấp hoặc có cảm giác đau ở ngực khi thở, đây có thể là dấu hiệu của một bệnh lý hô hấp nghiêm trọng như viêm phổi hoặc viêm thanh quản.
• Đau họng dữ dội: Nếu cơn đau họng rất dữ dội và không giảm sau khi sử dụng thuốc giảm đau thông thường, có thể viêm họng của bạn do vi khuẩn gây ra, cần phải điều trị bằng kháng sinh.
• Đau tai hoặc khó nuốt: Nếu bạn bị đau tai hoặc gặp khó khăn khi nuốt, đó có thể là dấu hiệu của viêm họng nghiêm trọng hoặc viêm amidan.
• Sưng hạch bạch huyết: Nếu bạn nhận thấy các hạch bạch huyết ở cổ bị sưng to và đau, điều này có thể cho thấy cơ thể đang phản ứng với một nhiễm trùng, cần được kiểm tra y tế.
• Có dấu hiệu nhiễm trùng huyết: Nếu cơ thể bạn có dấu hiệu nhiễm trùng huyết (chẳng hạn như ớn lạnh, mệt mỏi, nhức mỏi cơ thể, hoặc cảm giác lạ khi di chuyển), bạn cần gặp bác sĩ ngay lập tức để được điều trị.

Chẩn đoán

Để xác định chính xác nguyên nhân gây ra viêm họng sốt, bác sĩ sẽ thực hiện một số bước chẩn đoán nhằm đưa ra phương pháp điều trị hiệu quả nhất.

Các phương pháp chẩn đoán viêm họng sốt

• Khám lâm sàng: Bác sĩ sẽ kiểm tra họng, cổ họng và các triệu chứng khác của bạn để xác định mức độ viêm và liệu có dấu hiệu nhiễm trùng hay không. Điều này giúp bác sĩ phán đoán nguyên nhân ban đầu của bệnh.
• Xét nghiệm máu: Xét nghiệm máu có thể được thực hiện để xác định sự hiện diện của vi khuẩn hoặc virus trong cơ thể. Nếu kết quả cho thấy có nhiễm trùng vi khuẩn, bác sĩ có thể chỉ định sử dụng kháng sinh.
• Cấy dịch họng: Để xác định loại vi khuẩn gây viêm họng (như liên cầu khuẩn), bác sĩ có thể thực hiện xét nghiệm cấy dịch họng. Phương pháp này sẽ giúp bác sĩ biết liệu viêm họng có phải do vi khuẩn hay virus gây ra, từ đó chọn phương án điều trị phù hợp.
• X-quang ngực: Nếu bác sĩ nghi ngờ viêm họng đã dẫn đến viêm phổi hoặc các vấn đề hô hấp nghiêm trọng khác, có thể yêu cầu làm X-quang ngực để kiểm tra tình trạng phổi và các cơ quan hô hấp khác.

Cách phòng ngừa viêm họng sốt

Mặc dù không thể hoàn toàn tránh được nguy cơ bị viêm họng sốt, nhưng bạn có thể áp dụng một số biện pháp phòng ngừa để giảm thiểu khả năng mắc bệnh và bảo vệ sức khỏe của mình.

Các biện pháp phòng ngừa hiệu quả

• Vệ sinh tay thường xuyên: Rửa tay bằng xà phòng và nước ấm thường xuyên, đặc biệt trước khi ăn và sau khi tiếp xúc với các bề mặt công cộng. Vi khuẩn và virus thường lây lan qua tay, do đó giữ tay sạch sẽ là một biện pháp quan trọng để phòng ngừa bệnh.
• Tránh tiếp xúc với người bệnh: Nếu bạn biết người xung quanh mình đang mắc bệnh viêm họng hoặc có các triệu chứng nhiễm trùng đường hô hấp, hãy hạn chế tiếp xúc với họ để tránh lây nhiễm.
• Tăng cường hệ miễn dịch: Để duy trì sức khỏe tốt, bạn nên bổ sung đủ dinh dưỡng, ăn nhiều rau củ quả, uống đủ nước và ngủ đủ giấc. Một hệ miễn dịch khỏe mạnh giúp cơ thể dễ dàng chống lại các tác nhân gây bệnh.
• Sử dụng khẩu trang: Đặc biệt trong những mùa dịch hoặc khi tiếp xúc với môi trường có nguy cơ nhiễm trùng cao, bạn nên đeo khẩu trang để bảo vệ bản thân và người khác khỏi việc lây lan bệnh.
• Tránh hút thuốc và các chất kích thích: Hút thuốc và tiếp xúc với khói thuốc lá có thể làm tổn thương niêm mạc họng, làm tăng nguy cơ viêm họng và các bệnh lý hô hấp khác.
• Giữ ấm cơ thể: Trong những ngày lạnh, hãy mặc áo ấm và che chắn cơ thể để giữ cho hệ hô hấp không bị lạnh, điều này giúp hạn chế viêm họng và các bệnh về đường hô hấp.

Phương pháp điều trị viêm họng sốt

Khi mắc phải tình trạng viêm họng sốt, việc điều trị kịp thời và đúng cách là rất quan trọng để giảm thiểu triệu chứng và ngăn ngừa các biến chứng. Có nhiều phương pháp điều trị khác nhau, từ việc sử dụng thuốc Tây y, các biện pháp điều trị không dùng thuốc cho đến những phương pháp từ y học cổ truyền. Dưới đây là chi tiết về các phương pháp này.

Điều trị bằng thuốc

Điều trị bằng thuốc Tây y là phương pháp phổ biến và hiệu quả nhất trong việc kiểm soát viêm họng sốt. Việc sử dụng thuốc phải tuân theo chỉ định của bác sĩ để tránh các tác dụng phụ và biến chứng.

• Kháng sinh: Nếu viêm họng sốt do vi khuẩn gây ra, bác sĩ sẽ chỉ định sử dụng kháng sinh để tiêu diệt vi khuẩn. Một trong những thuốc kháng sinh phổ biến trong điều trị viêm họng là Amoxicillin, đặc biệt khi viêm họng do liên cầu khuẩn gây ra. Ngoài ra, Penicillin cũng là một lựa chọn khác trong điều trị viêm họng do vi khuẩn.
• Thuốc giảm đau và hạ sốt: Thuốc giảm đau và hạ sốt sẽ giúp làm dịu các triệu chứng đau rát họng và giảm sốt, giúp người bệnh cảm thấy dễ chịu hơn. Các loại thuốc như Paracetamol và Ibuprofen được sử dụng phổ biến. Những thuốc này không chỉ giảm đau mà còn giúp giảm viêm nhẹ trong trường hợp viêm họng do virus hoặc vi khuẩn.
• Thuốc kháng viêm: Đối với những trường hợp viêm họng kèm theo viêm amidan hoặc viêm nhiễm do virus, bác sĩ có thể chỉ định thuốc kháng viêm không steroid (NSAIDs) như Ibuprofen để giảm đau và giảm sưng viêm.

Điều trị không dùng thuốc

Bên cạnh việc sử dụng thuốc, một số biện pháp điều trị không dùng thuốc cũng có thể giúp giảm nhẹ triệu chứng viêm họng sốt và tăng tốc quá trình hồi phục.

• Uống đủ nước: Uống nhiều nước ấm là cách đơn giản và hiệu quả giúp làm dịu cổ họng, giảm cơn đau và ngứa. Nước ấm cũng giúp cơ thể giải độc, làm giảm sốt và phục hồi sức khỏe nhanh chóng.
• Sử dụng nước muối súc miệng: Súc miệng bằng nước muối ấm là một phương pháp hiệu quả để làm giảm đau rát họng và tiêu diệt vi khuẩn. Bạn có thể hòa một muỗng cà phê muối vào một cốc nước ấm và súc miệng vài lần trong ngày.
• Sử dụng máy phun sương hoặc xông hơi: Hơi nước ấm sẽ giúp làm dịu cổ họng và giảm tình trạng khô, ngứa. Bạn có thể xông hơi hoặc sử dụng máy phun sương để giữ cho đường hô hấp luôn được ẩm, giúp giảm triệu chứng khó chịu.
• Nghỉ ngơi đầy đủ: Nghỉ ngơi là yếu tố rất quan trọng trong quá trình điều trị viêm họng sốt. Cơ thể cần thời gian để phục hồi, do đó hãy đảm bảo ngủ đủ giấc và hạn chế hoạt động mạnh.
• Tránh các tác nhân gây kích ứng: Hạn chế tiếp xúc với khói thuốc, hóa chất, hoặc không khí ô nhiễm. Những tác nhân này có thể làm tình trạng viêm họng trở nên nghiêm trọng hơn.

Điều trị bằng y học cổ truyền

Y học cổ truyền cũng có những phương pháp hiệu quả để điều trị viêm họng sốt, giúp giảm viêm, tiêu độc và cải thiện hệ miễn dịch.

• Sử dụng thảo dược: Một số loại thảo dược có tác dụng làm giảm viêm họng và giảm sốt như gừng, tỏi, và mật ong. Gừng có tính ấm, giúp làm ấm cơ thể và giảm các triệu chứng viêm. Tỏi chứa nhiều allicin, một chất có tác dụng kháng khuẩn tự nhiên. Mật ong có tính kháng viêm, giúp làm dịu cổ họng hiệu quả.
• Bài thuốc từ cam thảo: Cam thảo được biết đến như một bài thuốc giúp làm dịu đau họng và giảm viêm. Bạn có thể sử dụng cam thảo dưới dạng sắc nước hoặc pha với mật ong để uống. Cam thảo cũng có tác dụng bổ phổi, giúp giảm các triệu chứng ho và khó thở.
• Xông hơi với các thảo dược: Xông hơi bằng thảo dược như lá bạc hà, lá tía tô hoặc lá sả có thể giúp làm thông thoáng đường hô hấp và giảm tình trạng viêm nhiễm. Các thảo dược này có tính mát, giúp làm dịu cổ họng và giảm sốt hiệu quả.
• Bài thuốc từ đông trùng hạ thảo: Đông trùng hạ thảo là một loại dược liệu quý có tác dụng tăng cường sức đề kháng và giảm viêm. Việc sử dụng đông trùng hạ thảo sẽ giúp cơ thể nhanh chóng hồi phục và hạn chế các biến chứng nguy hiểm.
• Châm cứu và bấm huyệt: Y học cổ truyền cũng sử dụng các phương pháp như châm cứu và bấm huyệt để kích thích lưu thông khí huyết, làm giảm các triệu chứng viêm nhiễm, giúp cơ thể phục hồi nhanh chóng. Châm cứu có thể tác động vào các huyệt đạo ở cổ, mặt và gáy để giảm đau và hạ sốt.

Việc lựa chọn phương pháp điều trị phụ thuộc vào tình trạng viêm họng sốt cụ thể của mỗi người. Sử dụng thuốc Tây y là cách điều trị nhanh chóng và hiệu quả trong trường hợp viêm họng sốt do vi khuẩn, trong khi đó các biện pháp không dùng thuốc và phương pháp y học cổ truyền giúp giảm triệu chứng và phục hồi sức khỏe từ từ.