Đau khớp gối sau khi sinh – Nguyên nhân, cách khắc phục

Đau khớp gối sau sinh là vấn đề nhiều mẹ bỉm gặp phải. Nguyên nhân là do sự gia tăng cân nặng quá mức, thiếu hụt canxi, vận động không đúng tư thế hoặc do ảnh hưởng của sự thay đổi hormone. Đặc biệt, tình trạng đau khớp gối sau sinh kéo dài có thể là dấu hiệu tiềm ẩn của nhiều bệnh lý về xương khớp cần được chẩn đoán và điều trị sớm. 

Nguyên nhân gây đau khớp gối sau sinh

Hiện tượng đau khớp gối xảy ra khá phổ biến ở phụ nữ sau sinh. Cơn đau thường xuất hiện kèm theo tình trạng tê mỏi khớp, cứng khớp khiến chị em gặp nhiều bất tiện trong vận động và sinh hoạt hàng ngày.

Các nguyên nhân dẫn đến tình trạng đau khớp gối ở phụ nữ sau sinh bao gồm:

• Tăng cân quá nhiều trong giai đoạn thai kỳ và sau sinh. Lúc này, khớp gối thường xuyên phải gánh chịu một áp lực lớn từ phần thân trên dồn xuống nên dễ dàng bị đau.
• Chế độ ăn không cung cấp đầy đủ chất dinh dưỡng cần thiết, đặc biệt là canxi, vitamin D, phốt pho,… Điều này khiến cho khớp gối bị yếu, dễ tổn thương và dẫn đến đau.
• Đau khớp gối sau khi sinh do bị chấn thương ở sụn khớp, dây chằng hay các phần mềm xung quanh khớp gối. Tình trạng này có thể xảy ra sau khi bị té ngã, tai nạn xe cộ, tai nạn lao động…
• Sự gia tăng lượng hormone relaxin trong những tháng cuối của thai kỳ khiến cho hệ thống gân cơ cũng như dây chằng xung quanh khớp gối bị giãn và trở lên lỏng lẻo. Tình trạng này có thể kéo dài đến sau sinh khiến chị em bị đau khớp gối.
• Tư thế sinh hoạt, vận động không đúng hoặc lao động quá sức cũng khiến khớp gối bị đau
• Đi lại nhiều hoặc ngồi quá lâu một chỗ
• Do mắc các bệnh lý xương khớp: Hiện tượng đau khớp gối sau sinh có thể là dấu hiệu cảnh báo một số vấn đề về sức khỏe như loãng xương, thoái hóa khớp gối, viêm khớp dạng thấp, viêm khớp gối do nhiễm khuẩn… Những bệnh lý này đều cần được điều trị sớm để bảo tồn chức năng vận động của khớp và tránh những biến chứng nguy hiểm.

Cách khắc phục đau khớp gối sau khi sinh

Tình trạng đau khớp gối sau sinh có thể thuyên giảm nhờ các mẹo chăm sóc giảm đau tự nhiên tại nhà. Trường hợp bị đau nặng hoặc có liên quan đến bệnh lý, chị em cần dùng đến thuốc điều trị cho tác dụng mạnh hơn.

1. Chườm đá lạnh hoặc chườm nóng giảm đau

Chườm nóng hay chườm lạnh đều là những cách chữa đau khớp gối sau sinh an toàn cho mẹ bỉm.

– Chườm lạnh:

Chườm lạnh thường được áp dụng cho các trường hợp bị đau đầu gối do chấn thương hoặc do sưng viêm cấp. Phương pháp này thường được áp dụng trong khoảng 48 tiếng đầu tiên kể từ lúc khớp có biểu hiện sưng đau.

Đá lạnh hoạt động như một loại thuốc gây mê. Nó giúp ức chế phản ứng sưng viêm ở các mô, ngăn chặn quá trình dẫn truyền tín hiệu đau của các dây thần kinh cảm giác quanh khớp gối, qua đó xoa dịu cơn đau nhanh chóng. Phụ nữ sau sinh có thể thực hiện cách này 3 – 4 lần trong ngày và giảm dần tần suất thực hiện khi cơn đau khớp gối đã thuyên giảm.

Cách chườm lạnh:

• Lấy cục đá lạnh bọc vào trong một cái khăn mỏng hay bỏ vào túi chườm
• Áp bọc đá lên khớp gối bị đau
• Thỉnh thoảng hãy di chuyển nhẹ xung quanh để khu vục tổn thương không bị lạnh quá mức

– Chườm nóng:

Chườm nóng cũng có tác dụng tạm thời giảm đau bằng cách làm giãn nở các mao mạch, tăng cường tuần hoàn máu vận chuyển dưỡng chất đến vùng bị đau, làm thư giãn thần kinh và giảm co thắt các cơ quanh đầu gối. Phương pháp này thích hợp cho các cơn đau khớp gối sau sinh mãn tính hoặc đau sau khi gặp chấn thương khoảng 48 tiếng.

Cách thực hiện:

• Lấy nước nóng bỏ vào trong một cái chai thủy tinh rồi lăn qua lại ở đầu gối bị đau
• Hoặc sử dụng một tấm đệm nhiệt hay túi nước nóng chườm lên đầu gối.
• Thực hiện vài lần trong ngày sẽ giúp chị em bớt đau nhức khớp gối rõ rệt

2. Thực hành các bài tập chữa đau khớp gối sau sinh

Tập luyện các bài tập thể dục phù hợp cũng giúp xoa dịu cơn đau và tăng cường chức năng hoạt động cho khớp gối của phụ nữ sau sinh, đồng thời tăng cường lưu thông máu đến khớp bị đau, giúp thúc đẩy quá trình chữa lành tổn thương bên trong. Dưới đây là một số bài tập đơn giản bệnh nhân có thể tự luyện tập tại nhà.

– Động tác đứng nâng chân:

Bài tập này tác động trực tiếp lên các cơ ở mông và chân. Nó giúp làm tăng sức mạnh cho cơ bắp và giảm áp lực tác động lên đầu gối.

Cách tập:

• Đứng thẳng dựa lưng vào tường
• Đá chân trái sang ngang và nâng lên cao sao cho phần mũi chân hướng lên phía trước mặt. Giữ cơ thể ở tư thế thẳng chứ không nghiêng theo chân
• Để khoảng 10 giây rồi hạ chân xuống
• Thực hiện tương tự cho bên chân phải, mỗi bên từ 15 – 20 lần

– Động tác kick-backs ở tư thế đứng

Bài tập này chủ yếu tác động lên phần đùi sau. Nó giúp cải thiện sức mạnh và khả năng chịu lực cho các cơ ở chân, giảm sưng đau khớp gối sau khi sinh.

Cách tập:

•  Đứng thẳng người sau một cái ghế có chỗ dựa lưng
• Co chân trái ra sau và đặt gót chân hướng lên phía mông. Hai tay bám vào phần tựa của ghế để giữ thăng bằng cho cơ thể
• Giữ trong 5 nhịp đếm rồi hạ chân chân xuống, đứng thẳng
• Tiếp tục co chân còn lại lên theo cách tương tự
• Thực hiện vài lần trong ngày, mỗi lần co khoảng 10 – 25 lần cho mỗi chân

– Động tác kéo giãn cơ đùi trước

Kiên trì thực hành bài tập này một thời gian có tác dụng cải thiện khả năng vận động của khớp gối, giảm đau, tăng sức chịu lực của cơ đùi trước.

Cách thực hiện:

• Nằm sấp người trên sàn, tay phải đưa ra phía trước
• Gập đầu gối chân trái lên và dùng tay trái giữ vào mắt cá chân
• Từ từ kéo nâng đầu gối lên khỏi mặt đất và giữ trong vài giây cho các cơ giãn ra
• Thả lỏng cơ thể, trở về tư thế ban đầu và đổi chân
• Thực hiện khoảng 10 lần cho mỗi bên

3. Cách trị đau khớp gối sau khi sinh bằng gừng

Gừng mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe của phụ nữ sau sinh như giữ ấm cơ thể, kích thích tiêu hóa, giảm buồn nôn, chống viên, giảm đau nhức trong cơ thể, bao gồm cả tình trạng đau khớp gối.

Cách trị đau khớp gối sau sinh bằng gừng như sau:

– Uống trà gừng mật ong:

• Gừng tươi dùng 1 củ bằm nhuyễn
• Bỏ gừng vào trong ấm hãm trà và đổ đầy nước sôi vào
• Sau 15 phút, hãy vớt bỏ xác gừng và thêm vào 2 thìa mật ong, khuấy đều
• Rót uống dần khi trà còn ấm

– Chườm gừng rang muối

• Lấy 2- 3 củ gừng rửa sạch, giã nát
• Trộn lẫn gừng với 1 chén muối hột rồi bỏ vào chảo sao lên cho nóng
• Bọc hỗn hợp lại bằng một cái khăn mỏng rồi chườm vào bên đầu gối bị đau mỗi ngày 2- 3 lần.

4. Tắm nước ấm

Phụ nữ sau sinh bị đau khớp gối được khuyên nên thường xuyên tắm nước ấm để xoa dịu cơn đau một cách tự nhiên. Nước ấm không chỉ thúc đẩy lưu thông máu mà còn giúp hệ thống gân cơ được thư giãn, giảm căng thẳng, kích thích sản xuất dịch nhầy bôi trơn ổ khớp để khớp gối vận động linh hoạt hơn mà không bị đau.

Mỗi ngày, chị em có thể tắm với nước ấm từ 10 – 15 phút. Ngâm mình trong bồn nước ấm hoặc tắm trực tiếp dưới vòi hoa sen kết hợp mát xa toàn bộ cơ thể để đạt được hiệu quả giảm đau tốt hơn. Tránh tắm quá lâu khiến cơ thể bị nhiễm lạnh.

5. Giảm cân

Phụ nữ thường bị tăng nhiều cân nặng trong thời gian mang thai và sau sinh. Điều này làm gia tăng áp lực lên khớp gối và khiến cho khớp bị đau. Do vậy, chị em nên xây dựng lại chế độ ăn uống hàng ngày kết hợp vận động hợp lý để nhanh chóng đưa cân nặng trở về mức bình thường.

Để kiểm soát tốt cân nặng, trong bữa ăn hàng ngày phụ nữ sau sinh cần lưu ý một số vấn đề sau:

• Tăng cường bộ sung chất xơ từ rau xanh và hoa quả tươi vào trong bữa ăn
• Giảm lượng dầu mỡ, độ ngọt, tránh ăn thịt mỡ
• Giảm lượng tinh bột trong khẩu phần ăn

Để xây dựng được kế hoạch giảm cân khoa học, an toàn và không ảnh hưởng đến chất lượng sữa mẹ, phụ nữ sau sinh nên tham khảo ý kiến của bác sĩ hay chuyên gia dinh dưỡng để nhận được những lời khuyên hữu ích.

6. Massage giảm đau khớp gối sau sinh

Massage là liệu pháp giảm đau khớp gối tự nhiên đang được nhiều chị em áp dụng tại nhà thay thế cho các loại thuốc giảm đau có hại. Động tác xoa bóp tác động đến điểm đau và khu vực xung quanh sẽ giúp tăng cường lưu thông máu đến khớp gối bị đau và giúp gân cơ cũng như dây thần kinh được thư giãn tối đa.

Khi tiến hành massage, bạn nên ngồi trên một cái ghế có độ cao vừa phải. Đặt bàn chân xuống sàn và giữ cho đầu gối vuông góc. Các bước thực hiện như sau:

• Nắm hai bàn tay lại tạo thành nắm đấm rồi ấn lên đùi lần lượt bắt đầu từ đùi trên, đùi giữa và đùi dưới mỗi chỗ 10 lần. Thực hiện khoảng 3 đợt
• Tiếp theo, dùng bàn tay ấn nhẹ nhàng lên đùi theo hướng di chuyển dọc xuống phía dưới đầu gối rồi thả ra. Lặp lại động tác trên cho mặt trong và ngoài đùi. Mỗi chỗ khoảng 5 lần.
• Lấy 4 đầu ngón tay ấn một lực nhẹ lên đầu gối và khu vực phía trên, dưới khớp cũng như xung quanh đầu gối 5 lần.
• Đặt úp lòng bàn tay lên đùi. Đẩy nhẹ tay xuống dưới di chuyển qua đầu gối rồi lại đẩy ngược lên trên đi vào bên trong đùi.

7. Vận động đúng tư thế giảm đau khớp gối sau sinh

Trong sinh hoạt hàng ngày, phụ nữ sau sinh cần chú ý vận động đúng tư thế để xoa dịu cơn đau và giảm thiểu nguy cơ bị đau khớp gối trong tương lai.

• Sử dụng ghế có chiều cao vừa vặn sao cho khi ngồi bàn chân để vuông góc với mặt đất nhằm giảm áp lực cho khớp gối. Nếu cần thiết, bạn có thể kê thêm một cái gối dưới ghế để điều chỉnh chiều cao của vị trí ngồi cho phù hợp với chiều dài của cẳng chân.
• Cố gắng ngồi thẳng lưng, tránh nghiêng ngả sang hai bên bởi hành động này không chỉ gây đau lưng mà còn có thể thúc đẩy cơn đau khớp gối phát triển nặng hơn.
• Mang giày có kích cỡ phù hợp. Tránh mang giày có gót quá cao khi phải di chuyển nhiều
• Tránh ngồi lâu một chỗ khiến máu kém lưu thông và làm khớp gối bị cứng, đau, khó vận động
• Làm việc vừa sức, không khuôn vác những đồ vật quá nặng.

8. Trị đau khớp gối sau sinh bằng tinh dầu

Một số loại tinh dầu chứa chất giảm đau tự nhiên có thể giúp cải thiện cơn đau khớp gối khó chịu cho phụ nữ sau sinh một cách an toàn. Chị em có thể dùng tinh dầu gừng, tinh dầu quế hay tinh dầu bạc hà để mát xa tại khớp bị ảnh hưởng, giúp giảm sưng đau đầu gối một cách an toàn.

Ngoài ra, có thể sử dụng tinh dầu để khắc phục cơn đau khớp gối sau khi sinh bằng cách thêm vào nước ngâm chân hay pha với nước ấm ngâm mình trong bồn tắm. Đây cũng là liệu pháp giúp giảm căng thẳng, mệt mỏi cho phụ nữ sau sinh hiệu quả.

9. Sử dụng thuốc chữa đau khớp gối sau khi sinh

Các loại thuốc giảm đau kê đơn và không kê đơn có thể giúp nhanh chóng giảm cơn đau khớp gối cho phụ nữ sau sinh. Ngoài ra, tùy theo nguyên nhân gây đau và các triệu chứng đi kèm, bác sĩ có thể kê đơn một số loại thuốc khác như:

• Thuốc kháng sinh cho các trường hợp sưng đau khớp gối do nhiễm khuẩn
• Thuốc kháng viêm không steroid
• Thuốc corticoid
• Thuốc giãn cơ
• Thuốc bổ sung vitamin D, canxi và các dưỡng chất cần thiết cho xương khớp

Thận trọng sử dụng thuốc trị đau khớp gối sau sinh theo đúng khuyến cáo của bác sĩ để đảm bảo an toàn cho sức khỏe, nhất là các trường hợp còn đang cho con bú. Việc tùy tiện dùng thuốc tây mà không thông qua thăm khám và có sự cho phép của bác sĩ sẽ khiến chị em gặp phải nhiều tác dụng ngoài ý muốn. Một số loại thuốc cũng có thể đi vào sữa mẹ gây hại đến em bé.

Có thể bạn quan tâm

• 10+ cách trị đau khớp gối tại nhà hiệu quả nhanh, dễ làm
• Đau khớp gối kiêng ăn gì và nên ăn gì tốt cho khớp gối?