Viêm Mũi Dị Ứng Thời Tiết: Cách Phòng Ngừa Và Chữa Trị

Viêm mũi dị ứng thời tiết là tình trạng thường gặp khi chuyển mùa, gây ra các triệu chứng khó chịu như hắt hơi, sổ mũi, ngạt mũi kéo dài. Nếu không được phòng ngừa và điều trị đúng cách, bệnh có thể ảnh hưởng lớn đến sức khỏe và chất lượng cuộc sống. Vậy làm thế nào để hạn chế nguy cơ tái phát và cải thiện tình trạng này hiệu quả? Cùng tìm hiểu các phương pháp phòng ngừa và chữa trị viêm mũi dị ứng thời tiết trong bài viết dưới đây!

Viêm mũi dị ứng thời tiết là gì?

Viêm mũi dị ứng thời tiết là tình trạng viêm niêm mạc mũi xảy ra do phản ứng quá mẫn của hệ miễn dịch với các tác nhân dị ứng trong môi trường, đặc biệt là khi thời tiết thay đổi. Khi tiếp xúc với các dị nguyên như phấn hoa, bụi bẩn, nấm mốc, sự thay đổi đột ngột của nhiệt độ, độ ẩm,… hệ miễn dịch sẽ giải phóng histamin và các chất trung gian hóa học khác, gây ra các triệu chứng viêm mũi.

Dấu hiệu nhận biết viêm mũi dị ứng thời tiết

Viêm mũi dị ứng thời tiết thường có các triệu chứng điển hình sau:

• Hắt hơi liên tục: Đặc biệt là vào buổi sáng hoặc khi tiếp xúc với dị nguyên.
• Sổ mũi: Chảy nước mũi trong, loãng, có thể chuyển sang màu vàng hoặc xanh khi có nhiễm trùng.
• Tắc nghẽn đường thở: Tình trạng mũi bị bít tắc gây khó khăn trong việc hít thở, đặc biệt tình trạng này càng nghiêm trọng hơn vào ban đêm, ảnh hưởng đến giấc ngủ và khiến cơ thể mệt mỏi.
• Kích ứng mũi: Người bệnh thường xuyên cảm thấy vùng niêm mạc mũi bị ngứa râm ran, khó chịu, thôi thúc phải xoa hoặc ngoáy mũi để giảm cảm giác ngứa ngáy.
• Chảy nước mắt: Một số trường hợp có thể kèm theo chảy nước mắt, ngứa mắt.
• Đau đầu, mệt mỏi: Do nghẹt mũi, khó thở kéo dài.

Nguyên nhân gây viêm mũi dị ứng thời tiết

Nguyên nhân chính gây ra viêm mũi dị ứng thời tiết là do phản ứng quá mẫn của hệ miễn dịch với các dị nguyên trong môi trường khi thời tiết thay đổi. Những yếu tố có thể thúc đẩy nguy cơ mắc bệnh bao gồm:

• Di truyền: Người có tiền sử gia đình mắc bệnh dị ứng có nguy cơ cao hơn.
• Môi trường sống: Sống trong môi trường ô nhiễm, nhiều khói bụi, phấn hoa, nấm mốc.
• Sức đề kháng yếu: Trẻ em, người già, người có hệ miễn dịch suy giảm dễ mắc bệnh hơn.
• Các yếu tố khác: Tình trạng lo âu, áp lực tinh thần kéo dài hay sự mất cân bằng nội tiết tố trong cơ thể cũng là nguyên nhân hàng đầu gây ảnh hưởng đến sức khỏe. 

Viêm mũi dị ứng thời tiết có nguy hiểm không?

Viêm mũi dị ứng thời tiết tuy không phải là một bệnh nguy hiểm tính mạng, nhưng nếu không được điều trị kịp thời, tình trạng bệnh kéo dài có thể gây ra nhiều biến chứng nghiêm trọng.

• Viêm xoang mãn tính: Nghét mũi, dịch nhầy tích tụ lâu ngày là nguyên nhân dẫn đến viêm xoang. Viêm xoang mãn tính gây đau nhức vùng trán, hóc mũi, kèm theo dây dằn nghèn hạn hô hàp.
• Viêm tai giữa: Dịch nhầy từ mũi chây dài dễ làm tác nghẹn vòi nhỉ, gây ra viêm tai giữa, ảnh hưởng đến thính giác nếu không xử lý kịp thời.
• Hen suyễn: Các triệu chứng hô hàp như khó thở, hó khan kéo dài đáng kể ở những người có tiền sử hen suyễn, tàng nguyên cơ dẫn tới những cơn hen nguy hiểm.
• Rối loạn giấc ngủ: Nghét mũi, hát hơi liên tục gây mệt mỏi và mất giấc ngủ, ảnh hưởng đến sức khỏe tổng thể.

Do đó, khi nhận thấy các triệu chứng của viêm mũi dị ứng thời tiết, bạn cần chủ động thăm khám bác sĩ chuyên khoa để có phác đồ điều trị phù hợp, ngăn ngừa biến chứng.

Phương pháp điều trị viêm mũi dị ứng thời tiết

Mục tiêu điều trị viêm mũi dị ứng thời tiết là kiểm soát triệu chứng, ngăn ngừa biến chứng và cải thiện chất lượng cuộc sống. Hiện nay, có hai phương pháp điều trị chính:

Điều trị bằng thuốc Tây y

Dựa trên tình trạng cụ thể của người bệnh, bác sĩ sẽ chỉ định một số loại thuốc phù hợp để kiểm soát triệu chứng và cải thiện tình trạng bệnh. Các nhóm thuốc thường được sử dụng bao gồm:

• Thuốc kháng histamin: Các loại thuốc như Cetirizine, Loratadine, hay Fexofenadine có tác dụng ức chế phản ứng dị ứng trong cơ thể. Nhờ đó, các triệu chứng như ngứa mũi, hắt hơi liên tục và chảy nước mũi sẽ thuyên giảm đáng kể.
• Thuốc thông mũi: Các loại thuốc như Pseudoephedrine (dạng uống) hay Oxymetazoline (dạng xịt) được sử dụng để làm giảm tình trạng nghẹt mũi, giúp đường thở thông thoáng hơn. Tuy nhiên, thuốc thông mũi dạng xịt không nên dùng quá lâu để tránh gây lệ thuộc và tổn thương niêm mạc mũi.
• Thuốc xịt mũi chứa corticosteroid: Những thuốc như Fluticasone và Mometasone có khả năng chống viêm mạnh, giúp giảm sưng tấy và phù nề ở niêm mạc mũi. Loại thuốc này thường được kê cho các trường hợp viêm mũi dị ứng kéo dài.
• Thuốc kháng leukotriene: Các hoạt chất như Montelukast và Zafirlukast có tác dụng ức chế các chất trung gian gây viêm, từ đó giúp hạn chế phản ứng dị ứng và giảm bớt các triệu chứng hô hấp.
• Liệu pháp miễn dịch (giải mẫn cảm): Phương pháp này phù hợp với những trường hợp dị ứng nặng và kéo dài. Bác sĩ sẽ tiến hành tiêm một lượng nhỏ các chất gây dị ứng vào cơ thể theo lộ trình cụ thể. Liệu pháp này giúp hệ miễn dịch dần thích nghi và giảm bớt độ nhạy cảm với các tác nhân gây dị ứng.

Điều trị bằng mẹo dân gian

Bên cạnh các phương pháp điều trị bằng thuốc Tây y, dân gian cũng đóng góp một vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ điều trị viêm mũi dị ứng thời tiết. Ưu điểm của các phương pháp này là sử dụng các nguyên liệu tự nhiên, dễ kiếm, ít tác dụng phụ, phù hợp với nhiều đối tượng, kể cả trẻ em, phụ nữ mang thai và cho con bú. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng các phương pháp này thường có tác dụng chậm, cần kiên trì áp dụng trong thời gian dài và hiệu quả có thể khác nhau tùy theo cơ địa mỗi người.

Xông hơi

Xông hơi giúp làm loãng dịch nhầy, thông thoáng đường thở, giảm nghẹt mũi, đồng thời các tinh chất từ thảo dược có thể giúp kháng viêm, giảm sưng.

Cách thực hiện:

• Sử dụng các loại thảo dược như kinh giới, tía tô, hương nhu, bạc hà,…
• Đun sôi nước với thảo dược, sau đó xông mũi bằng hơi nước bốc lên.
• Có thể dùng khăn trùm kín đầu để tăng hiệu quả.
• Thực hiện 2-3 lần/ngày, mỗi lần 10-15 phút.

Rửa mũi bằng nước muối:

Nước muối sinh lý có tác dụng làm sạch khoang mũi, loại bỏ dịch nhầy, bụi bẩn, dị nguyên, đồng thời làm ẩm niêm mạc mũi, giảm kích ứng.

Cách thực hiện:

• Sử dụng nước muối sinh lý 0,9% hoặc tự pha nước muối loãng.
• Dùng dụng cụ rửa mũi chuyên dụng hoặc bơm tiêm (không kim) để đưa nước muối vào mũi.
• Thực hiện 2-3 lần/ngày.

Sử dụng các loại thảo dược

• Gừng: Gừng có tính ấm, vị cay, có tác dụng làm ấm cơ thể, giảm sổ mũi, nghẹt mũi. Có thể sử dụng gừng tươi pha trà, ngậm gừng hoặc kết hợp gừng với mật ong, chanh.
• Tỏi: Tỏi có tính kháng khuẩn, kháng viêm, giúp tăng cường sức đề kháng. Có thể ăn sống tỏi, ngâm tỏi với mật ong hoặc giấm.
• Mật ong: Mật ong có tính kháng khuẩn, chống viêm, làm dịu niêm mạc họng. Bạn có thể hòa mật ong với nước ấm, rồi thêm một ít nước cốt chanh hoặc vài lát gừng để thưởng thức.
• Hành tây: Hành tây có chứa quercetin, một chất chống oxy hóa có tác dụng kháng viêm, giảm dị ứng. Có thể ép lấy nước hành tây pha với nước ấm và mật ong để uống.
• Lá tía tô: Tía tô có tính ấm, vị cay, có tác dụng giải cảm, tiêu độc, giảm ho, long đờm. Có thể dùng lá tía tô tươi giã nát, vắt lấy nước cốt để uống hoặc xông mũi.

Biện pháp phòng ngừa viêm mũi dị ứng thời tiết

Phòng bệnh luôn là cách hiệu quả nhất để bảo vệ sức khỏe. Để hạn chế nguy cơ bị viêm mũi dị ứng do thay đổi thời tiết, bạn có thể thực hiện các biện pháp sau:

• Tránh tiếp xúc với dị nguyên: Hạn chế tiếp xúc với bụi bẩn, phấn hoa, nấm mốc, lông động vật,…
• Giữ vệ sinh môi trường sống: Vệ sinh nhà cửa sạch sẽ, thông thoáng, hạn chế ẩm mốc.
• Đeo khẩu trang khi ra ngoài: Đặc biệt là khi thời tiết thay đổi hoặc khi đến những nơi có nhiều bụi bẩn.
• Rửa mũi bằng nước muối sinh lý: Giúp làm sạch mũi, loại bỏ dị nguyên.
• Tăng cường sức đề kháng: Ăn uống đầy đủ dinh dưỡng, tập thể dục thường xuyên, ngủ đủ giấc.
• Khám sức khỏe định kỳ: Thực hiện kiểm tra sức khỏe định kỳ giúp nhận diện sớm và can thiệp kịp thời các vấn đề liên quan đến hệ hô hấp.

Viêm mũi dị ứng thời tiết tuy gây ra nhiều phiền toái, nhưng hoàn toàn có thể kiểm soát được nếu chúng ta hiểu rõ về bệnh và áp dụng đúng các phương pháp điều trị và phòng ngừa. Hy vọng bài viết trên đã cung cấp cho bạn những thông tin hữu ích. Chúc bạn luôn khỏe mạnh!

Có thể bạn quan tâm: Viêm mũi dị ứng là gì? Nguyên nhân, Dấu Hiệu, Cách Điều Trị