Nổi Mề Đay Khi Giao Mùa: Nguyên Nhân, Triệu Chứng, Cách Chữa

Nổi mề đay khi giao mùa là tình trạng phổ biến, xảy ra do cơ thể phản ứng với sự thay đổi đột ngột của thời tiết hoặc các yếu tố môi trường như phấn hoa, bụi mịn. Bệnh gây ra các triệu chứng khó chịu như ngứa ngáy, sẩn đỏ, ảnh hưởng lớn đến sinh hoạt và sức khỏe. Trong bài viết này, chúng ta sẽ tìm hiểu chi tiết về nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị hiệu quả tình trạng nổi mề đay khi giao mùa.

Nổi mề đay khi giao mùa là gì?

Nổi mề đay khi giao mùa, hay còn gọi là dị ứng thời tiết, là tình trạng da phản ứng với sự thay đổi của thời tiết, đặc biệt là vào thời điểm chuyển giao giữa các mùa. Khi thời tiết thay đổi, nhiệt độ, độ ẩm và các yếu tố môi trường khác cũng thay đổi, có thể gây kích ứng cho da, đặc biệt là ở những người có cơ địa nhạy cảm.

Về cơ bản, nổi mề đay khi giao mùa là một dạng phản ứng dị ứng của da với các yếu tố môi trường thay đổi. Cơ thể phản ứng thái quá với các tác nhân này, giải phóng histamine và các chất trung gian hóa học khác, dẫn đến các triệu chứng ngứa ngáy, nổi sẩn phù…

Triệu chứng nhận biết

Dưới đây là các triệu chứng thường gặp của nổi mề đay khi giao mùa:

Ngứa ngáy:

• Cảm giác ngứa có thể từ nhẹ đến dữ dội, khiến người bệnh khó chịu và muốn gãi liên tục.
• Ngứa có thể xuất hiện ở bất kỳ vùng nào trên cơ thể, nhưng thường gặp ở mặt, cổ, tay, chân và lưng.
• Cơn ngứa có thể kéo dài liên tục hoặc từng cơn, đặc biệt là vào ban đêm.

Nổi sẩn phù (mề đay):

• Trên da xuất hiện các nốt sẩn hoặc mảng da màu hồng hoặc đỏ, gồ cao hơn bề mặt da.
• Các nốt này có thể có nhiều hình dạng và kích thước khác nhau, từ vài milimet đến vài centimet.
• Chúng có thể xuất hiện riêng lẻ hoặc liên kết lại thành từng mảng lớn.
• Vùng da bị nổi mề đay có thể bị sưng nhẹ.
• Mề đay thường biến mất trong vòng vài giờ đến vài ngày, nhưng có thể tái phát ở vị trí khác.

Phù mạch (ít gặp hơn):

• Trong một số trường hợp nặng, có thể xuất hiện phù ở các vùng như môi, mắt, lưỡi, tay, chân hoặc bộ phận sinh dục.
• Phù mạch có thể gây khó thở, khó nuốt hoặc khàn giọng nếu phù ở vùng họng.

Các triệu chứng khác:

• Khô da: Da có thể trở nên khô ráp, bong tróc do thay đổi độ ẩm không khí.
• Nóng rát: Vùng da bị mề đay có thể cảm thấy nóng rát.
• Mắt đỏ, chảy nước mắt: Nếu bị dị ứng với các chất gây dị ứng trong không khí như phấn hoa, có thể xuất hiện các triệu chứng ở mắt.
• Hắt hơi, sổ mũi: Tương tự như trên, nếu bị dị ứng với các chất gây dị ứng trong không khí, có thể xuất hiện các triệu chứng ở đường hô hấp trên.

Nguyên nhân gây nổi mề đay khi giao mùa

Nguyên nhân dẫn đến tình trạng nổi mề đay khi giao mùa bao gồm:

Thay đổi nhiệt độ:

• Thay đổi đột ngột từ nóng sang lạnh hoặc ngược lại: Khi thời tiết chuyển mùa, nhiệt độ có thể thay đổi đột ngột, khiến da không kịp thích ứng. Sự thay đổi này có thể kích thích các tế bào mast trong da giải phóng histamine và các chất trung gian hóa học khác, gây ra các triệu chứng của nổi mề đay.
• Nhiệt độ quá nóng hoặc quá lạnh: Thời tiết quá nóng có thể làm da tiết nhiều mồ hôi, gây bí tắc lỗ chân lông và kích ứng da. Thời tiết quá lạnh có thể làm khô da, khiến da dễ bị kích ứng và ngứa ngáy.

Thay đổi độ ẩm:

• Độ ẩm không khí thay đổi: Độ ẩm không khí thay đổi cũng là một yếu tố quan trọng gây nổi mề đay khi giao mùa. Độ ẩm quá thấp sẽ làm khô da, trong khi độ ẩm quá cao có thể tạo điều kiện cho nấm mốc và vi khuẩn phát triển, gây kích ứng da.

Các dị nguyên trong không khí:

• Phấn hoa: Vào mùa xuân và mùa thu, nồng độ phấn hoa trong không khí thường tăng cao, gây dị ứng cho những người mẫn cảm.
• Bụi bẩn và nấm mốc: Thời tiết thay đổi cũng có thể ảnh hưởng đến nồng độ bụi bẩn và nấm mốc trong không khí, gây dị ứng cho những người có cơ địa dị ứng.

Hệ miễn dịch:

• Hệ miễn dịch yếu: Những người có hệ miễn dịch yếu dễ bị nổi mề đay khi giao mùa hơn, do cơ thể dễ bị kích ứng bởi các yếu tố môi trường.
• Tiền sử dị ứng: Những người có tiền sử dị ứng với các chất như thức ăn, thuốc, lông động vật,… cũng dễ bị nổi mề đay khi giao mùa.

Các yếu tố khác:

• Căng thẳng: Căng thẳng cũng có thể làm tăng nguy cơ nổi mề đay.
• Tiếp xúc với hóa chất: Tiếp xúc với các hóa chất như nước hoa, xà phòng, chất tẩy rửa,… cũng có thể gây kích ứng da và dẫn đến tình trạng nổi mề đay.
• Di chuyển đến vùng khí hậu khác: Sự thay đổi khí hậu đột ngột khi di chuyển đến một vùng đất mới cũng có thể gây nổi mề đay.

Nổi mề đay khi giao mùa nghiêm trọng không?

Nổi mề đay khi giao mùa có thể nguy hiểm nếu không được điều trị và xử lý đúng cách. Mức độ nguy hiểm của nổi mề đay khi giao mùa phụ thuộc vào:

• Mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng: Hầu hết các trường hợp nổi mề đay khi giao mùa chỉ gây ngứa ngáy và khó chịu nhẹ. Tuy nhiên, trong một số trường hợp nặng, có thể xuất hiện các triệu chứng nguy hiểm hơn như phù mạch (phù ở môi, mắt, lưỡi, họng), khó thở, tụt huyết áp, thậm chí sốc phản vệ.
• Tần suất tái phát: Nếu nổi mề đay tái phát thường xuyên và kéo dài (mãn tính), nó có thể ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống và gây ra các biến chứng khác.
• Các bệnh lý nền: Những người có các bệnh lý nền như hen suyễn, viêm mũi dị ứng, viêm da cơ địa,… có nguy cơ gặp các biến chứng nặng hơn khi bị nổi mề đay.

Các biến chứng nguy hiểm của nổi mề đay khi giao mùa:

• Phù mạch: Phù mạch ở vùng họng có thể gây khó thở, thậm chí nghẹt thở, đe dọa tính mạng.
• Sốc phản vệ: Có thể gây tụt huyết áp, khó thở, mất ý thức và tử vong nếu không được cấp cứu kịp thời.
• Nhiễm trùng da: Việc gãi ngứa liên tục có thể làm trầy xước da, tạo điều kiện cho vi khuẩn xâm nhập và gây nhiễm trùng.
• Ảnh hưởng đến tâm lý và chất lượng cuộc sống: Ngứa ngáy kéo dài có thể gây khó chịu, mất ngủ, ảnh hưởng đến công việc và sinh hoạt hàng ngày.

Khi nào cần đi khám bác sĩ?

Nổi mề đay khi giao mùa thường tự khỏi sau vài ngày khi cơ thể thích nghi với sự thay đổi của thời tiết. Tuy nhiên, có những trường hợp bạn cần đến gặp bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị kịp thời, tránh các biến chứng nguy hiểm. 

Dưới đây là những dấu hiệu cho thấy bạn cần đi khám bác sĩ khi bị nổi mề đay do giao mùa:

Các triệu chứng nghiêm trọng:

• Khó thở, thở khò khè hoặc khó nuốt: Đây là dấu hiệu của phù mạch ở đường hô hấp, một tình trạng cấp cứu y tế.
• Phù ở mặt, môi, lưỡi hoặc họng: Phù mạch ở các vùng này có thể gây khó thở và nguy hiểm đến tính mạng.
• Chóng mặt, choáng váng hoặc ngất xỉu: Đây có thể là dấu hiệu của sốc phản vệ, một phản ứng dị ứng nghiêm trọng.
• Đau bụng, buồn nôn hoặc nôn mửa: Đây có thể là dấu hiệu của phản ứng dị ứng ở đường tiêu hóa.

Triệu chứng kéo dài:

• Các triệu chứng không cải thiện sau vài ngày: Nếu các triệu chứng nổi mề đay không giảm sau khi tự chăm sóc tại nhà, bạn nên đến gặp bác sĩ.
• Các triệu chứng tái phát thường xuyên: Nếu bạn bị nổi mề đay nhiều lần trong một khoảng thời gian ngắn, bạn nên đi khám để tìm nguyên nhân và được điều trị dứt điểm.
• Các triệu chứng kéo dài hơn 6 tuần: Mề đay mãn tính có thể ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống và cần được điều trị chuyên khoa.

Ảnh hưởng đến cuộc sống:

• Ngứa ngáy dữ dội gây khó chịu và mất ngủ: Nếu cơn ngứa ảnh hưởng nghiêm trọng đến giấc ngủ và sinh hoạt hàng ngày của bạn, bạn nên đến gặp bác sĩ.
• Nổi mề đay lan rộng nhanh chóng: Nếu các nốt mề đay lan rộng ra toàn thân trong một thời gian ngắn, bạn nên đi khám ngay.

Các triệu chứng kèm theo:

• Sốt cao: Sốt có thể là dấu hiệu của nhiễm trùng, đặc biệt là khi da bị trầy xước do gãi ngứa.
• Đau khớp: Đau khớp có thể là dấu hiệu của một bệnh lý tự miễn.

Tiền sử bệnh lý:

• Có tiền sử hen suyễn hoặc các bệnh dị ứng khác: Những người có tiền sử bệnh lý này có nguy cơ cao bị các biến chứng nghiêm trọng của nổi mề đay.
• Đang dùng thuốc điều trị bệnh lý khác: Một số loại thuốc có thể tương tác với thuốc điều trị nổi mề đay hoặc làm trầm trọng thêm các triệu chứng.

Chẩn đoán nổi mề đay khi giao mùa

Việc chẩn đoán nổi mề đay khi giao mùa người bệnh cần áp dụng các phương pháp sau:

Dựa trên triệu chứng

• Xuất hiện sẩn đỏ, phù nề kèm ngứa ngáy, thường xảy ra khi thời tiết thay đổi.
• Triệu chứng kéo dài từ vài giờ đến vài ngày, có thể tái phát.

Hỏi tiền sử và yếu tố kích thích

• Tiền sử dị ứng như mề đay, viêm mũi dị ứng, hen suyễn.
• Tiếp xúc với những chất dị nguyên như phấn hoa, bụi mịn, lông thú.

Xét nghiệm hỗ trợ (nếu cần)

• Xét nghiệm máu để đo chỉ số IgE và bạch cầu ái toan.
• Test dị nguyên nhằm xác định tác nhân kích thích.

Chẩn đoán phân biệt

• Loại trừ các bệnh lý như viêm da dị ứng, mề đay nhiễm trùng hoặc phù mạch.
• Đánh giá nguy cơ sốc phản vệ nếu có khó thở, sưng môi hoặc mặt.

Điều trị nổi mề đay khi giao mùa

Nổi mề đay khi giao mùa có thể được kiểm soát hiệu quả thông qua các phương pháp sau:

Điều trị bằng thuốc Tây y

Thuốc Tây y thường được sử dụng để giảm nhanh triệu chứng như ngứa, sưng đỏ và ngăn ngừa mề đay lan rộng.

Các loại thuốc phổ biến

• Thuốc kháng histamine như loratadine, cetirizine, fexofenadine giúp giảm ngứa và ngăn chặn phản ứng dị ứng.
• Thuốc giảm viêm (corticoid) như dexamethasone, prednisolone sử dụng trong trường hợp mề đay nghiêm trọng, có phù nề lớn.
• Thuốc bôi ngoài da chứa corticoid hoặc kem dưỡng ẩm không chứa hóa chất giúp làm dịu da và giảm ngứa.

Cơ chế tác động

• Kháng histamine ngăn chặn histamine, chất gây ra phản ứng dị ứng, giúp giảm sưng và ngứa.
• Corticoid kiểm soát viêm và giảm phản ứng miễn dịch quá mức.
• Thuốc bôi tạo lớp màng bảo vệ da, giảm kích ứng từ môi trường.

Lưu ý khi sử dụng

• Chỉ dùng thuốc theo chỉ định của bác sĩ, không tự ý tăng hoặc giảm liều.
• Tránh lạm dụng thuốc corticoid để hạn chế tác dụng phụ như mỏng da, rối loạn nội tiết.
• Theo dõi phản ứng cơ thể, ngừng thuốc và tham khảo bác sĩ nếu có dấu hiệu bất thường.

Dùng mẹo dân gian

Mẹo dân gian sử dụng các nguyên liệu tự nhiên lành tính, hỗ trợ giảm triệu chứng mề đay hiệu quả tại nhà.

Các mẹo dân gian phổ biến

• Lá khế: rửa sạch lá khế, đun với nước để tắm hoặc chườm lên vùng da mề đay. Lá khế có tính thanh nhiệt, giúp giảm ngứa và làm dịu da.
• Gừng tươi: thái lát gừng, đun với nước nóng và dùng khăn sạch thấm nước lau lên vùng da bị mề đay. Gừng có tính kháng viêm, giảm sưng đỏ và ngứa hiệu quả.
• Rau má: uống nước ép rau má tươi hoặc nấu canh rau má. Rau má giúp thanh nhiệt, giải độc và cải thiện tình trạng mề đay từ bên trong.

Lưu ý khi áp dụng mẹo dân gian

• Chỉ sử dụng nguyên liệu sạch, đảm bảo không có thuốc trừ sâu hoặc hóa chất.
• Không áp dụng lên vùng da bị tổn thương nặng, có dấu hiệu nhiễm trùng.
• Mẹo dân gian chỉ nên dùng hỗ trợ, không thay thế hoàn toàn phương pháp điều trị y tế.

Phòng ngừa nổi mề đay khi giao mùa

Nổi mề đay khi giao mùa tuy khó tránh khỏi hoàn toàn, nhưng bạn hoàn toàn có thể chủ động phòng ngừa bằng những biện pháp sau:

• Giữ ấm cơ thể: Đặc biệt khi thời tiết thay đổi đột ngột, tránh tiếp xúc với gió lạnh hoặc nhiệt độ quá nóng.
• Hạn chế tiếp xúc dị nguyên: Tránh phấn hoa, bụi, lông thú cưng hoặc nấm mốc – các tác nhân dễ gây dị ứng.
• Duy trì môi trường sống sạch sẽ: Thường xuyên dọn dẹp nhà cửa, sử dụng máy lọc không khí để giảm bụi và dị nguyên.
• Ăn uống lành mạnh: Bổ sung thực phẩm giàu vitamin C, E, omega-3 để tăng cường sức đề kháng. Tránh dùng các thực phẩm dễ gây dị ứng như hải sản, đồ cay nóng.
• Uống đủ nước: Giúp cơ thể giữ ẩm, hỗ trợ thải độc và giảm nguy cơ khô da, kích ứng.
• Sử dụng kem dưỡng ẩm: Bảo vệ da khỏi khô rát, giảm nguy cơ kích ứng khi thời tiết thay đổi.
• Hạn chế căng thẳng: Cân bằng tâm lý và duy trì giấc ngủ đủ giúp hệ miễn dịch hoạt động tốt hơn.
• Tập thể dục đều đặn: Giúp lưu thông máu và cải thiện hệ miễn dịch, nhưng cần tránh vận động mạnh trong môi trường lạnh hoặc khắc nghiệt.
• Tham khảo ý kiến bác sĩ: Nếu có tiền sử dị ứng hoặc nổi mề đay mạn tính, nên dùng thuốc kháng histamine dự phòng theo hướng dẫn y tế.

Nổi mề đay khi giao mùa tuy không nguy hiểm nhưng có thể gây khó chịu và ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống. Hiểu rõ nguyên nhân và áp dụng đúng phương pháp điều trị sẽ giúp kiểm soát bệnh hiệu quả. Nếu triệu chứng nghiêm trọng hoặc tái phát liên tục, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để được tư vấn và điều trị kịp thời.

Tham khảo thêm:

• Bệnh dị ứng thời tiết: Biểu hiện và cách điều trị
• Thường xuyên nổi mề đay vào ban đêm và cách phòng ngừa
• 6 cách trị mề đay dân gian hiệu quả được chia sẻ rộng rãi
• Bị nổi mề đay có tắm được không? Lời khuyên từ bác sĩ

Bài viết liên quan

Chuyên gia da liễu CẢNH BÁO 6 SAI LẦM dẫn đến mề đay mãn tính, khiến bệnh mãi không khỏi

[XÁC MINH] Giải pháp điều trị dị ứng thời tiết nổi mề đay tại Nhất Nam Y Viện có thực sự hiệu quả như lời đồn?

NÊN ĐỌC

DỨT HẲN Mề Đay Với Phác Đồ Không Kháng Sinh Chuyên Gia Khuyên Dùng

SẠCH BAY Mề Đay Lâu Năm Nhờ Từ Bỏ Kháng Sinh, Thuốc Corticoid