Điều trị viêm mũi dị ứng bằng Đông Y và những ưu nhược điểm

Điều trị viêm mũi dị ứng bằng Đông y dần trở thành xu hướng và được nhiều bệnh nhân lựa chọn. Phương pháp điều trị này được đánh giá cao bản chất lành tính, an toàn, không gây ra tác dụng phụ khi áp dụng lâu dài và hiệu quả cao. Để hiểu rõ hơn nguyên tắc điều trị và bài thuốc điều trị cụ thể cũng như một số lưu ý khi áp dụng, hãy tham khảo bài chia sẻ dưới đây.

Bệnh viêm mũi dị ứng theo quan niệm của Đông y cổ truyền

Viêm mũi dị ứng là một bệnh lý phổ biến do hệ miễn dịch phản ứng quá mức với các tác nhân bên ngoài như phấn hoa, bụi bẩn, lông động vật, thời tiết thay đổi,… Theo Đông y, viêm mũi dị ứng không chỉ đơn thuần là vấn đề của hệ hô hấp mà còn liên quan mật thiết đến sự mất cân bằng trong cơ thể.

Theo quan điểm y học cổ truyền, viêm mũi dị ứng thuộc phạm trù “Tỵ trọc” hoặc “Tỵ uyên”, nguyên nhân chủ yếu do phong hàn, phong nhiệt, tỳ vị hư yếu, phế khí bất túc, thận dương hư suy. Cụ thể:

• Phong hàn xâm nhập: Khi cơ thể nhiễm lạnh, chính khí suy yếu, ngoại tà dễ xâm nhập, gây nghẹt mũi, chảy nước mũi trong, hắt hơi liên tục.
• Phong nhiệt uất kết: Tình trạng này thường gặp ở những người có cơ địa nóng trong, gây chảy nước mũi vàng, khô mũi, ngứa ngáy.
• Tỳ vị hư yếu: Đông y cho rằng tỳ vị có vai trò quan trọng trong việc sản sinh và vận hành khí huyết, khi tỳ vị yếu sẽ ảnh hưởng đến chức năng của phế, làm tăng nguy cơ dị ứng.
• Phế khí bất túc: Phế chủ bì mao, hô hấp, nếu phế khí hư suy, chức năng phòng vệ kém, dễ bị các tác nhân dị ứng kích thích.
• Thận dương hư suy: Thận là gốc của tiên thiên, quyết định sức đề kháng. Khi thận yếu, chính khí kém, khả năng chống lại các tác nhân gây bệnh giảm đi.

Do đó, Đông y điều trị viêm mũi dị ứng không chỉ tập trung vào triệu chứng mà còn điều hòa tổng thể cơ thể, giúp nâng cao sức đề kháng từ bên trong.

Có nên trị viêm mũi dị ứng bằng Đông y? – Ưu và nhược điểm

Mỗi phương pháp điều trị đều tồn tại những mặt ưu và nhược điểm. Điều trị viêm mũi dị ứng bằng Đông y cũng không phải phương pháp chữa bệnh ngoại lệ. Nắm rõ các mặt ưu và nhược điểm sẽ giúp người bệnh có những sự điều chỉnh phù hợp cũng như gia tăng đối đa công hiệu. Giới y học cổ truyền đã chỉ ra những ưu điểm và hạn chế cụ thể sau:

Ưu điểm của đông y trong điều trị viêm mũi dị ứng

• Điều trị tận gốc: Không chỉ giảm triệu chứng mà còn điều chỉnh tạng phủ, bồi bổ chính khí, hạn chế tái phát.
• An toàn, ít tác dụng phụ: Sử dụng thảo dược thiên nhiên, không chứa hóa chất độc hại như thuốc Tây y.
• Tăng cường sức đề kháng: Điều hòa âm dương, nâng cao thể trạng giúp cơ thể tự kháng lại tác nhân dị ứng.
• Giải pháp lâu dài: Đông y giúp cơ thể thích nghi với môi trường sống tốt hơn, không chỉ chữa bệnh mà còn phòng bệnh hiệu quả.

Nhược điểm của đông y trong điều trị viêm mũi dị ứng

• Thời gian điều trị dài: Do tập trung vào việc điều chỉnh cơ thể nên cần kiên trì trong một thời gian dài.
• Tùy thuộc vào cơ địa: Hiệu quả điều trị có thể khác nhau tùy vào tình trạng sức khỏe mỗi người.
• Cần có sự hướng dẫn chuyên môn: Dùng thuốc Đông y không đúng cách có thể gây tác dụng phụ hoặc không đạt hiệu quả như mong muốn.

Nhìn chung, trị viêm mũi dị ứng bằng Đông y là một phương pháp an toàn, hiệu quả nhưng đòi hỏi sự kiên trì và lựa chọn bài thuốc phù hợp với cơ địa từng người.

Tổng hợp các bài thuốc Đông y trị viêm mũi dị ứng

Viêm mũi dị ứng là một bệnh lý thường gặp, đặc biệt trong các thời điểm giao mùa hoặc khi tiếp xúc với các tác nhân dị ứng như bụi, phấn hoa, thời tiết lạnh, lông động vật,… Theo Đông y, bệnh này thuộc phạm trù “Tỵ trọc” hoặc “Tỵ uyên”, có liên quan mật thiết đến sự mất cân bằng giữa các tạng Phế, Tỳ và Thận. Việc điều trị bằng Đông y không chỉ tập trung làm giảm triệu chứng mà còn giúp phục hồi thể trạng, cải thiện hệ miễn dịch và hạn chế tái phát.

Dưới đây là tổng hợp một số bài thuốc Đông y thường dùng trong điều trị viêm mũi dị ứng, được phân loại theo nguyên nhân gây bệnh.

1. Bài thuốc trị viêm mũi dị ứng do phong hàn

Tình trạng này thường gặp ở người bị nhiễm lạnh, có triệu chứng hắt hơi nhiều, chảy nước mũi trong, ngạt mũi, đau đầu nhẹ, cơ thể mệt mỏi.

Thành phần:

• Tế tân (6g)
• Phòng phong (10g)
• Xuyên khung (8g)
• Bạch chỉ (12g)
• Hoàng kỳ (10g)
• Kinh giới (10g)
• Gừng tươi (3 lát)

Cách dùng:

• Sắc với 1 lít nước, đun nhỏ lửa cho đến khi còn 300ml, chia uống 2 lần/ngày.
• Duy trì trong 7-10 ngày để cải thiện triệu chứng.

Công dụng:

• Tán phong, giải hàn, cải thiện lưu thông khí huyết.
• Ôn phế, giúp thông mũi, giảm nghẹt mũi, hắt hơi.

2. Bài thuốc trị viêm mũi dị ứng do phong nhiệt

Phong nhiệt gây viêm mũi dị ứng thường biểu hiện chảy nước mũi vàng, khô mũi, nóng rát trong mũi, có thể kèm sốt nhẹ, đau đầu, miệng khô, khát nước.

Thành phần:

• Kim ngân hoa (12g)
• Cát cánh (8g)
• Hoàng liên (10g)
• Sinh địa (10g)
• Bạc hà (6g)
• Liên kiều (8g)
• Thuyền thoái (6g)

Cách dùng:

• Sắc với 800ml nước, đun nhỏ lửa còn 300ml, chia uống 2 lần/ngày.
• Uống liên tục trong 7-10 ngày để đạt hiệu quả tốt nhất.

Công dụng:

• Thanh nhiệt, giải độc, giảm viêm niêm mạc mũi.
• Làm mát cơ thể, giảm triệu chứng nóng trong, khó chịu.

3. Bài thuốc bổ khí, nâng cao sức đề kháng cho người bị viêm mũi dị ứng mãn tính

Dành cho người bệnh có cơ địa suy nhược, tỳ vị hư yếu, hay bị viêm mũi dị ứng tái phát nhiều lần, dễ bị nhiễm lạnh, cơ thể mệt mỏi, ăn uống kém, sắc mặt nhợt nhạt.

Thành phần:

• Đảng sâm (10g)
• Hoàng kỳ (10g)
• Bạch truật (12g)
• Cam thảo (6g)
• Kỷ tử (8g)
• Xuyên khung (6g)
• Sơn dược (10g)

Cách dùng:

• Sắc với 1 lít nước, cô cạn còn 300ml, chia uống 2 lần/ngày.
• Dùng trong 2-3 tuần để tăng cường thể trạng, giảm nguy cơ tái phát.

Công dụng:

• Bổ khí, kiện tỳ, giúp tăng cường sức khỏe tổng thể.
• Hỗ trợ chức năng phế và tỳ vị, giúp cơ thể thích nghi tốt hơn với các tác nhân gây dị ứng.

4. Bài thuốc dưỡng thận, hỗ trợ điều trị viêm mũi dị ứng do thận hư

Thích hợp cho người bệnh có triệu chứng viêm mũi dị ứng kéo dài, kèm theo đau lưng, mỏi gối, tiểu đêm nhiều, cơ thể suy nhược, lạnh tay chân, dễ bị cảm lạnh.

Thành phần:

• Thục địa (10g)
• Đỗ trọng (8g)
• Kỷ tử (10g)
• Ba kích (8g)
• Nhục thung dung (6g)
• Ngũ vị tử (6g)

Cách dùng:

• Sắc với 800ml nước, đun cạn còn 300ml, chia uống 2 lần/ngày.
• Dùng liên tục trong 3 tuần để cải thiện chức năng thận và miễn dịch.

Công dụng:

• Bổ thận dương, nâng cao sức đề kháng.
• Cải thiện tình trạng hư hàn, giúp cơ thể thích nghi tốt hơn với thời tiết lạnh.

5. Bài thuốc xông mũi giúp giảm triệu chứng viêm mũi dị ứng

Phù hợp với những trường hợp bị nghẹt mũi, chảy nước mũi nhiều, giảm khả năng ngửi mùi.

Thành phần:

• Lá bạc hà (10g)
• Kinh giới (10g)
• Gừng tươi (3 lát)
• Tía tô (10g)
• Hương nhu (8g)

Cách dùng:

• Đun các dược liệu với 1 lít nước sôi, dùng khăn trùm đầu và xông mũi khoảng 10 phút.
• Thực hiện 2-3 lần/tuần để hỗ trợ thông mũi, giảm triệu chứng viêm.

Công dụng:

• Làm thông thoáng đường hô hấp, giảm nghẹt mũi.
• Tiêu viêm, sát khuẩn, hỗ trợ cải thiện niêm mạc mũi.

Viêm mũi dị ứng tuy không nguy hiểm nhưng ảnh hưởng lớn đến chất lượng cuộc sống. Điều trị bằng Đông y giúp điều chỉnh cơ thể từ bên trong, giải quyết căn nguyên bệnh và phòng ngừa tái phát. Tuy nhiên, người bệnh cần lựa chọn phương pháp phù hợp, kiên trì áp dụng, đồng thời kết hợp với chế độ sinh hoạt lành mạnh để đạt hiệu quả tối ưu. Nếu bạn có ý định sử dụng Đông y, hãy tham khảo ý kiến thầy thuốc để được hướng dẫn đúng cách!

• CÓ THỂ BẠN ĐỌC CHƯA BIẾT:
• Xông mũi trị viêm mũi dị ứng tại nhà với 8 thảo dược cực hay
• Hướng dẫn bấm huyệt trị viêm mũi dị ứng tại nhà
• Yoga chữa viêm mũi dị ứng được không? Cách tập?
• Chữa viêm mũi dị ứng bằng cây giao cần thực hiện đúng cách

Xem thêm

[REVIEW] Hiệu quả bài thuốc tai mũi họng ĐỖ MINH ĐƯỜNG chứng minh qua phản hồi từ người bệnh

Ký sự “Vàng” đại ngàn Kỳ I: Tìm về nguồn cội bài thuốc viêm xoang Đỗ Minh Đường 150 năm tuổi