Trào ngược dạ dày gây mệt mỏi: Nguyên nhân, Biểu hiện và Phương pháp điều trị

Việt Nam VCEP 10:41 AM , 11/03/2025

Đánh giá bài viết

Đánh giá

Trào ngược dạ dày gây mệt mỏi là một tình trạng thường gặp nhưng ít người nhận biết được mối liên hệ giữa vấn đề này và cảm giác mệt mỏi kéo dài. Nhiều người chỉ nghĩ rằng mệt mỏi do làm việc quá sức, căng thẳng, nhưng thực tế, trào ngược dạ dày có thể là nguyên nhân chính dẫn đến những triệu chứng này. Khi axit dạ dày trào ngược lên thực quản, không chỉ gây cảm giác khó chịu, buồn nôn, mà còn tác động tiêu cực đến sức khỏe tổng thể, khiến cơ thể cảm thấy thiếu năng lượng và uể oải. Nếu không được chẩn đoán và điều trị kịp thời, tình trạng này có thể kéo dài, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống và công việc của người bệnh.

Định nghĩa trào ngược dạ dày gây mệt mỏi

Trào ngược dạ dày là tình trạng dạ dày sản xuất quá nhiều axit và chất này trào ngược lên thực quản, gây ra cảm giác nóng rát, khó chịu. Bệnh lý này không chỉ ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa mà còn có thể tác động tiêu cực đến toàn bộ cơ thể, gây ra những triệu chứng như mệt mỏi, thiếu năng lượng, ảnh hưởng đến sức khỏe tổng thể. Cảm giác mệt mỏi trong trường hợp này có thể kéo dài, trở thành một vấn đề sức khỏe nghiêm trọng nếu không được điều trị đúng cách.

Nguyên nhân trào ngược dạ dày gây mệt mỏi

Tình trạng trào ngược dạ dày gây mệt mỏi có thể bắt nguồn từ nhiều nguyên nhân khác nhau, được chia thành hai nhóm chính: nguyên nhân do bệnh lý và nguyên nhân không do bệnh lý. Dưới đây là những nguyên nhân chủ yếu khiến triệu chứng này xuất hiện.

Nguyên nhân do bệnh lý

Viêm dạ dày mãn tính: Viêm dạ dày gây tổn thương niêm mạc dạ dày, dẫn đến sự sản xuất axit dạ dày không kiểm soát. Điều này khiến axit dễ dàng trào ngược lên thực quản và gây ra mệt mỏi kéo dài.
Hội chứng dạ dày trống rỗng chậm: Đây là tình trạng khi dạ dày không thể tiêu hóa thức ăn một cách hiệu quả, khiến axit dạ dày bị lưu lại lâu trong dạ dày, dẫn đến trào ngược và cảm giác mệt mỏi.
Hernia hoành: Thoát vị hoành là khi phần trên của dạ dày bị đẩy lên qua cơ hoành vào vùng ngực, làm tăng nguy cơ trào ngược dạ dày và gây ra các triệu chứng như đau ngực và mệt mỏi.
Hẹp thực quản: Tình trạng hẹp thực quản do viêm, sẹo hoặc các vấn đề khác có thể làm cản trở quá trình tiêu hóa và khiến axit dạ dày dễ dàng trào ngược, từ đó làm gia tăng cảm giác mệt mỏi.

Nguyên nhân không do bệnh lý

Chế độ ăn uống không hợp lý: Tiêu thụ thức ăn cay, chua, nhiều dầu mỡ hay các thực phẩm kích thích dạ dày có thể làm tăng axit dạ dày và gây trào ngược. Các thói quen ăn uống không đúng giờ giấc cũng có thể góp phần vào vấn đề này.
Stress và căng thẳng: Căng thẳng kéo dài làm tăng sản xuất axit trong dạ dày, gây kích thích niêm mạc dạ dày và thực quản. Điều này không chỉ làm gia tăng các triệu chứng trào ngược mà còn dẫn đến cảm giác mệt mỏi.
Lối sống ít vận động: Thiếu vận động khiến chức năng tiêu hóa của cơ thể bị giảm sút, dẫn đến việc thức ăn không được tiêu hóa đúng cách và làm tăng nguy cơ trào ngược. Đồng thời, lối sống ít vận động cũng làm giảm năng lượng cơ thể, gây ra mệt mỏi.
Thói quen ngủ sai tư thế: Ngủ ngay sau khi ăn hoặc nằm nghiêng có thể tạo điều kiện thuận lợi cho axit dạ dày trào ngược, gây khó chịu và mệt mỏi.

Biểu hiện của trào ngược dạ dày gây mệt mỏi

Trào ngược dạ dày gây mệt mỏi không chỉ xuất hiện qua cảm giác uể oải mà còn có thể kèm theo nhiều triệu chứng khác. Dưới đây là những biểu hiện thường gặp của tình trạng này, giúp bạn nhận diện và xử lý kịp thời.

Cảm giác nóng rát ở ngực (trào ngược axit): Là triệu chứng phổ biến nhất, người bệnh cảm thấy một cơn nóng rát kéo dài ở ngực hoặc vùng dưới xương ức sau khi ăn, đặc biệt là khi nằm xuống.
Đau tức ngực: Trào ngược axit có thể gây đau nhói ở vùng ngực, đôi khi dễ nhầm với cơn đau tim. Đây là cảm giác không chỉ khó chịu mà còn làm giảm khả năng tập trung và gây mệt mỏi.
Buồn nôn và khó tiêu: Khi dạ dày trào ngược axit lên thực quản, có thể gây ra cảm giác đầy bụng, buồn nôn, hoặc cảm giác khó chịu sau khi ăn.
Khó thở: Một số trường hợp trào ngược dạ dày có thể gây khó thở, nhất là khi axit trào ngược lên vùng họng hoặc phổi, gây kích thích đường hô hấp.
Khô miệng và ho khan: Axit trào ngược có thể làm khô miệng và kích thích họng, dẫn đến ho khan kéo dài, làm ảnh hưởng đến chất lượng giấc ngủ và gây mệt mỏi.
Cảm giác mệt mỏi kéo dài: Mệt mỏi là một triệu chứng thường gặp khi cơ thể không thể tiêu hóa thức ăn một cách hiệu quả, gây thiếu năng lượng, giảm khả năng làm việc và sinh hoạt hàng ngày.

Biến chứng của trào ngược dạ dày gây mệt mỏi

Nếu không được điều trị đúng cách, trào ngược dạ dày có thể dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng. Những biến chứng này không chỉ ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa mà còn tác động đến sức khỏe tổng thể của cơ thể, gây thêm mệt mỏi.

Tiết lộ về cách CHẤM DỨT trào ngược dạ dày ở phụ nữ sau sinh chỉ sau 45 ngày

Trào ngược sau sinh sẽ được dập tắt vĩnh viễn sau 1 liệu trình nhờ bài thuốc của Vua Tự Đức, TUYỆT ĐỐI không gây ảnh hưởng sức khỏe mẹ và bé. XEM NGAY

Xem ngay

Viêm thực quản: Axit dạ dày trào ngược lên thực quản có thể gây viêm, tổn thương niêm mạc thực quản, lâu dần sẽ dẫn đến sẹo, làm hẹp thực quản và gây khó nuốt.
Loét thực quản: Việc tiếp xúc lâu dài với axit có thể gây loét thực quản, làm tăng đau đớn và khó chịu khi ăn, nuốt, và dẫn đến mệt mỏi nghiêm trọng.
Hẹp thực quản: Viêm lâu dài có thể dẫn đến hẹp thực quản do sẹo, khiến việc nuốt thức ăn trở nên khó khăn và có thể gây suy dinh dưỡng, làm cơ thể yếu đi và cảm giác mệt mỏi tăng lên.
Tình trạng phổi bị kích thích: Axit trào ngược có thể lên đến phổi, gây viêm phổi hoặc bệnh hen suyễn, dẫn đến khó thở, ho kéo dài, và làm gia tăng mệt mỏi.
Ung thư thực quản: Trong trường hợp nghiêm trọng, trào ngược dạ dày có thể dẫn đến sự phát triển của ung thư thực quản, một bệnh lý nguy hiểm có thể gây ra sự suy giảm sức khỏe nghiêm trọng và mệt mỏi liên tục.

Các biến chứng này không chỉ làm tình trạng trào ngược trở nên nghiêm trọng mà còn có thể ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của người bệnh.

Đối tượng có nguy cơ cao

Một số nhóm người có nguy cơ cao mắc phải trào ngược dạ dày gây mệt mỏi. Việc nhận diện những đối tượng này sẽ giúp bạn chủ động trong việc phòng ngừa và điều trị sớm tình trạng này.

Người thừa cân hoặc béo phì: Những người có chỉ số BMI cao thường có nguy cơ bị trào ngược dạ dày cao hơn. Sự tích tụ mỡ ở vùng bụng có thể tạo áp lực lên dạ dày, khiến axit dễ dàng trào ngược lên thực quản.
Người có thói quen ăn uống không lành mạnh: Tiêu thụ nhiều thực phẩm cay, chua, dầu mỡ, thức ăn nhanh, hoặc uống rượu bia thường xuyên sẽ làm tăng axit dạ dày, tạo điều kiện thuận lợi cho trào ngược dạ dày.
Người hút thuốc lá: Hút thuốc làm giảm khả năng hoạt động của cơ vòng thực quản dưới, tạo điều kiện cho axit dạ dày dễ dàng trào ngược lên thực quản.
Người bị stress, căng thẳng kéo dài: Căng thẳng không chỉ ảnh hưởng đến hệ thần kinh mà còn làm tăng sản xuất axit trong dạ dày, khiến tình trạng trào ngược dạ dày dễ xảy ra và gây mệt mỏi.
Phụ nữ mang thai: Khi mang thai, sự thay đổi nội tiết tố và sự tăng trưởng của thai nhi có thể gây áp lực lên dạ dày, dẫn đến trào ngược axit.
Người mắc bệnh lý về tiêu hóa: Các bệnh lý như viêm dạ dày, loét dạ dày, hoặc hội chứng dạ dày trống rỗng chậm có thể làm tăng nguy cơ trào ngược dạ dày.

Những đối tượng này cần đặc biệt chú ý và thực hiện các biện pháp phòng ngừa để tránh tình trạng trào ngược dạ dày gây mệt mỏi kéo dài.

Khi nào cần gặp bác sĩ

Khi gặp các triệu chứng trào ngược dạ dày, việc tìm kiếm sự hỗ trợ y tế kịp thời là rất quan trọng. Dưới đây là những dấu hiệu cho thấy bạn cần gặp bác sĩ.

Khi cơn trào ngược kéo dài hoặc trở nên thường xuyên: Nếu bạn bị trào ngược dạ dày liên tục hoặc các triệu chứng không giảm đi, bạn cần gặp bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị đúng cách.
Khi cảm thấy đau ngực hoặc khó thở: Đau ngực có thể là dấu hiệu của nhiều vấn đề sức khỏe nghiêm trọng khác ngoài trào ngược dạ dày. Nếu cơn đau ngực đi kèm với khó thở, bạn cần đến cơ sở y tế ngay lập tức để loại trừ nguy cơ bệnh tim.
Khi có cảm giác nuốt khó: Nếu cảm giác nuốt bị khó khăn hoặc đau đớn, đó có thể là dấu hiệu của viêm thực quản hoặc loét thực quản. Đây là các vấn đề nghiêm trọng cần được bác sĩ đánh giá.
Khi bị giảm cân bất thường hoặc cảm thấy suy dinh dưỡng: Trào ngược dạ dày kéo dài có thể ảnh hưởng đến khả năng tiêu hóa và hấp thu chất dinh dưỡng. Nếu bạn thấy mình giảm cân không rõ lý do hoặc cảm thấy yếu đi, bác sĩ sẽ giúp bạn kiểm tra nguyên nhân.
Khi có dấu hiệu chảy máu: Nếu bạn gặp phải hiện tượng nôn ra máu, phân có màu đen hoặc đỏ, đây là dấu hiệu của một tình trạng nghiêm trọng như loét hoặc viêm dạ dày. Cần gặp bác sĩ ngay để kiểm tra.

Việc gặp bác sĩ khi có những dấu hiệu này sẽ giúp bạn tránh được các biến chứng nghiêm trọng và được điều trị kịp thời.

Chẩn đoán trào ngược dạ dày gây mệt mỏi

Chẩn đoán trào ngược dạ dày cần phải được thực hiện qua một số phương pháp nhằm xác định mức độ tổn thương và xác minh nguyên nhân gây ra triệu chứng. Dưới đây là các phương pháp chẩn đoán thường được sử dụng.

Khám lâm sàng: Bác sĩ sẽ hỏi về các triệu chứng mà bạn đang gặp phải, thời gian xuất hiện triệu chứng, và các yếu tố có thể làm nặng thêm tình trạng này (như thức ăn, thói quen sinh hoạt, v.v.). Bác sĩ cũng có thể kiểm tra dấu hiệu của viêm hoặc tổn thương ở vùng thực quản.
Nội soi dạ dày (nội soi thực quản): Phương pháp này giúp bác sĩ nhìn thấy rõ tình trạng của thực quản và dạ dày. Nội soi có thể phát hiện viêm loét, hẹp thực quản, hoặc các tổn thương khác gây ra trào ngược.
Đo pH thực quản: Đây là một phương pháp đo độ axit trong thực quản trong suốt 24 giờ để đánh giá mức độ trào ngược axit. Phương pháp này giúp bác sĩ xác định chính xác tần suất và mức độ trào ngược.
Siêu âm bụng: Siêu âm giúp bác sĩ quan sát tình trạng của các cơ quan trong ổ bụng, bao gồm dạ dày và thực quản, giúp phát hiện các vấn đề khác như thoát vị hoành hoặc viêm dạ dày.
Chụp X-quang barium: Đây là phương pháp sử dụng một chất lạ có tên barium để chụp X-quang, giúp bác sĩ kiểm tra xem liệu có tổn thương hoặc bất thường nào trong hệ thống tiêu hóa hay không.

Dựa vào kết quả các phương pháp chẩn đoán, bác sĩ sẽ đưa ra hướng điều trị phù hợp.

Cách phòng ngừa trào ngược dạ dày gây mệt mỏi

Phòng ngừa trào ngược dạ dày là việc quan trọng giúp giảm thiểu các triệu chứng và ngăn ngừa bệnh tái phát. Dưới đây là những biện pháp phòng ngừa hiệu quả.

Duy trì cân nặng hợp lý: Giảm cân nếu bạn thừa cân sẽ giúp giảm áp lực lên dạ dày và hạn chế tình trạng trào ngược. Thực hiện chế độ ăn uống lành mạnh và kết hợp với vận động thường xuyên.
Chế độ ăn uống khoa học: Hạn chế các thực phẩm cay, chua, dầu mỡ, và các thức ăn kích thích dạ dày. Nên ăn những món dễ tiêu hóa, chia bữa ăn thành nhiều lần trong ngày để giảm áp lực lên dạ dày.
Không ăn quá no trước khi đi ngủ: Tránh ăn trong vòng hai giờ trước khi đi ngủ, giúp dạ dày có thời gian tiêu hóa thức ăn và giảm nguy cơ trào ngược.
Tránh nằm ngay sau khi ăn: Việc nằm ngay sau khi ăn sẽ làm tăng khả năng axit dạ dày trào ngược lên thực quản. Hãy đứng hoặc ngồi thẳng trong khoảng thời gian sau bữa ăn.
Quản lý căng thẳng: Căng thẳng có thể làm trầm trọng thêm tình trạng trào ngược dạ dày. Hãy thực hiện các biện pháp giảm stress như yoga, thiền, hoặc tập thể dục nhẹ nhàng.
Không hút thuốc và hạn chế rượu bia: Hút thuốc và uống rượu bia làm giảm khả năng của cơ vòng thực quản dưới, từ đó làm gia tăng nguy cơ trào ngược axit. Hãy bỏ thuốc lá và hạn chế tối đa rượu bia để bảo vệ sức khỏe.

Bằng cách thực hiện những biện pháp phòng ngừa này, bạn có thể giảm thiểu nguy cơ trào ngược dạ dày gây mệt mỏi và nâng cao chất lượng cuộc sống.

Phương pháp điều trị trào ngược dạ dày gây mệt mỏi

Điều trị trào ngược dạ dày gây mệt mỏi cần phải áp dụng các phương pháp đa dạng để cải thiện triệu chứng và ngăn ngừa tái phát. Các phương pháp điều trị có thể bao gồm việc sử dụng thuốc, thay đổi lối sống, và các phương pháp điều trị từ y học cổ truyền.

Điều trị bằng thuốc

Thuốc là phương pháp phổ biến và hiệu quả trong việc điều trị trào ngược dạ dày, giúp làm giảm axit dạ dày và cải thiện triệu chứng. Các loại thuốc điều trị có thể được chia thành nhiều nhóm khác nhau, mỗi loại có công dụng riêng.

Thuốc ức chế bơm proton (PPI): Các thuốc này giúp giảm sản xuất axit trong dạ dày, từ đó ngăn chặn tình trạng trào ngược. Một số thuốc điển hình bao gồm omeprazole, esomeprazole, lansoprazole. Những loại thuốc này giúp làm lành tổn thương ở thực quản và giảm các triệu chứng như nóng rát ngực và mệt mỏi.
Thuốc kháng histamine H2: Thuốc này giúp giảm axit dạ dày, nhưng tác dụng không mạnh mẽ như PPI. Các loại thuốc như ranitidine, famotidine thường được chỉ định cho những trường hợp nhẹ hoặc sử dụng trong thời gian ngắn.
Thuốc antacid (thuốc trung hòa axit): Thuốc này giúp trung hòa axit dạ dày, giảm đau và khó chịu do trào ngược. Một số loại phổ biến như Maalox, Gaviscon có thể được sử dụng ngay sau bữa ăn để giảm triệu chứng.
Thuốc bảo vệ niêm mạc: Những loại thuốc như sucralfate giúp tạo một lớp màng bảo vệ niêm mạc thực quản khỏi sự tác động của axit dạ dày, hỗ trợ trong việc làm lành tổn thương.
Thuốc prokinetic: Các thuốc như domperidone và metoclopramide giúp tăng cường khả năng co bóp của dạ dày, làm thức ăn di chuyển nhanh hơn qua hệ tiêu hóa, từ đó giảm nguy cơ trào ngược.

Việc sử dụng thuốc sẽ tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của bệnh và chỉ định của bác sĩ.

Điều trị không dùng thuốc

Ngoài việc sử dụng thuốc, các biện pháp điều trị không dùng thuốc cũng rất quan trọng trong việc kiểm soát và giảm thiểu triệu chứng trào ngược dạ dày.

Thay đổi chế độ ăn uống: Một chế độ ăn uống hợp lý giúp giảm thiểu tình trạng trào ngược dạ dày. Hạn chế thực phẩm cay, chua, chiên rán, đồ uống có gas và caffeine sẽ giúp giảm lượng axit trong dạ dày. Nên ăn các bữa ăn nhỏ, chia đều trong ngày và tránh ăn trước khi đi ngủ.
Tập thể dục đều đặn: Vận động nhẹ nhàng giúp tăng cường hệ tiêu hóa, giảm stress và kiểm soát cân nặng. Tuy nhiên, cần tránh các hoạt động thể thao mạnh ngay sau bữa ăn, vì điều này có thể làm tăng nguy cơ trào ngược.
Ngủ đúng tư thế: Nên ngủ nghiêng sang bên trái hoặc kê cao đầu giường từ 15-20cm để giúp ngăn ngừa axit dạ dày trào ngược lên thực quản trong khi ngủ. Tránh nằm ngay sau khi ăn.
Giảm cân: Những người thừa cân hoặc béo phì có nguy cơ cao bị trào ngược dạ dày. Việc duy trì cân nặng hợp lý không chỉ giúp cải thiện các triệu chứng mà còn ngăn ngừa bệnh tái phát.
Giảm stress: Stress có thể làm tăng sản xuất axit trong dạ dày, do đó, việc áp dụng các biện pháp thư giãn như thiền, yoga hoặc các bài tập hít thở sâu có thể giúp giảm triệu chứng trào ngược.

Các phương pháp này cần được thực hiện song song với việc điều trị bằng thuốc để có hiệu quả tốt nhất.

Điều trị bằng y học cổ truyền

Y học cổ truyền cũng có những phương pháp hiệu quả trong việc điều trị trào ngược dạ dày gây mệt mỏi. Các liệu pháp này chủ yếu tập trung vào việc cân bằng khí huyết, bổ sung năng lượng cho cơ thể và hỗ trợ hệ tiêu hóa.

Sử dụng thảo dược: Các loại thảo dược như cam thảo, mật ong, gừng, bạc hà có tác dụng làm dịu dạ dày, giảm viêm và cải thiện tiêu hóa. Cam thảo giúp bảo vệ niêm mạc dạ dày, gừng hỗ trợ quá trình tiêu hóa, còn mật ong giúp làm lành các vết loét dạ dày và thực quản.
Châm cứu: Châm cứu là một phương pháp trị liệu của y học cổ truyền, giúp cân bằng năng lượng trong cơ thể, giảm căng thẳng và cải thiện chức năng tiêu hóa. Các điểm châm cứu thường được chọn để điều trị trào ngược dạ dày là các huyệt có tác dụng điều hòa khí huyết và cải thiện hoạt động của dạ dày.
Mát-xa: Mát-xa vùng bụng có thể giúp kích thích hệ tiêu hóa, giảm căng thẳng, từ đó làm giảm các triệu chứng trào ngược dạ dày. Việc thực hiện mát-xa nhẹ nhàng vào buổi sáng hoặc trước khi đi ngủ sẽ giúp giảm mệt mỏi và cải thiện giấc ngủ.
Thuốc bắc: Các bài thuốc bắc với sự kết hợp của nhiều loại thảo dược như hoàng kỳ, sâm nhung, kỳ tử có tác dụng bổ tỳ, kiện vị, giúp ổn định dạ dày và làm giảm các triệu chứng trào ngược. Thuốc bắc được bào chế từ các thành phần tự nhiên, ít gây tác dụng phụ và giúp cơ thể phục hồi dần dần.

Các phương pháp này thường được kết hợp với việc điều trị Tây y để tăng hiệu quả điều trị, giúp giảm các triệu chứng mệt mỏi, khó chịu do trào ngược dạ dày gây ra.

Trào ngược dạ dày gây mệt mỏi là một vấn đề sức khỏe phổ biến nhưng có thể được kiểm soát hiệu quả nếu áp dụng đúng phương pháp điều trị. Việc kết hợp điều trị bằng thuốc, thay đổi lối sống và sử dụng các liệu pháp y học cổ truyền giúp cải thiện sức khỏe tổng thể và giảm thiểu các triệu chứng, mang lại chất lượng sống tốt hơn cho người bệnh.