Viêm Họng Cấp: Biểu Hiện Và Cách Điều Trị Nhanh Chóng

Viêm họng cấp là tình trạng viêm nhiễm xảy ra đột ngột tại niêm mạc họng, gây đau rát, khó nuốt và có thể đi kèm sốt cao. Bệnh này thường do virus hoặc vi khuẩn gây ra, phổ biến nhất là nhóm liên cầu khuẩn nhóm A. Nếu không điều trị kịp thời, tình trạng này có thể diễn tiến thành viêm họng mãn tính hoặc biến chứng nguy hiểm như viêm amidan, viêm thanh quản, thậm chí ảnh hưởng đến tim và thận. Hiểu rõ nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị giúp bạn bảo vệ sức khỏe và giảm nguy cơ tái phát.

Bệnh viêm họng cấp là gì?

Viêm họng cấp là tình trạng viêm nhiễm đột ngột xảy ra ở niêm mạc họng, gây cảm giác đau rát, khó chịu khi nuốt. Bệnh có thể do virus hoặc vi khuẩn gây ra, phổ biến nhất là liên cầu khuẩn nhóm A. Ngoài ra, các yếu tố như thay đổi thời tiết, môi trường ô nhiễm, hút thuốc lá hoặc tiếp xúc với hóa chất độc hại cũng làm tăng nguy cơ mắc bệnh. Tình trạng này thường xuất hiện nhanh chóng, kéo dài trong vài ngày và có thể tự khỏi hoặc cần điều trị tùy theo nguyên nhân gây bệnh. Nếu không được điều trị đúng cách, bệnh có thể dẫn đến biến chứng như viêm amidan, viêm thanh quản hoặc thấp tim.

Nguyên nhân gây viêm họng cấp

Viêm họng cấp có thể do nhiều yếu tố khác nhau gây ra, bao gồm tác nhân bên ngoài và những vấn đề liên quan đến hệ miễn dịch. Nhận biết được nguyên nhân giúp kiểm soát và phòng ngừa bệnh hiệu quả.

• Virus là tác nhân chính gây bệnh, phổ biến nhất là các loại virus cúm, sởi, adenovirus, rhinovirus làm tổn thương niêm mạc họng và gây viêm nhiễm
  
• Vi khuẩn như liên cầu khuẩn nhóm A là nguyên nhân nghiêm trọng hơn, có thể gây biến chứng như viêm cầu thận, thấp tim nếu không được điều trị đúng cách
  
• Thay đổi thời tiết đột ngột khiến cơ thể chưa kịp thích nghi, làm giảm sức đề kháng, tạo điều kiện thuận lợi cho virus và vi khuẩn tấn công niêm mạc họng
  
• Ô nhiễm không khí với khói bụi, hóa chất độc hại kích thích đường hô hấp, làm tổn thương niêm mạc họng và gia tăng nguy cơ viêm nhiễm
  
• Hút thuốc lá hoặc tiếp xúc với khói thuốc gây kích ứng niêm mạc họng, làm tăng nguy cơ mắc bệnh do các chất độc hại làm suy yếu hàng rào bảo vệ tự nhiên của cơ thể
  
• Uống nước đá lạnh hoặc ăn đồ cay nóng thường xuyên khiến niêm mạc họng bị kích thích mạnh, gây tổn thương và tạo điều kiện cho vi khuẩn phát triển
  
• Hệ miễn dịch suy yếu do căng thẳng, mệt mỏi kéo dài làm giảm khả năng chống lại sự tấn công của vi khuẩn và virus, khiến nguy cơ mắc bệnh tăng cao
  
• Môi trường làm việc tiếp xúc nhiều với hóa chất, bụi bẩn như công nhân xưởng gỗ, xi măng hoặc làm việc trong môi trường điều hòa liên tục làm khô họng và dễ gây viêm

Viêm họng cấp có thể do một hoặc nhiều nguyên nhân kết hợp, do đó cần chú ý bảo vệ sức khỏe và tránh những yếu tố nguy cơ để hạn chế tình trạng tái phát.

Biểu hiện của bệnh viêm họng cấp

Viêm họng cấp thường khởi phát đột ngột với nhiều dấu hiệu khó chịu, ảnh hưởng đến sinh hoạt hàng ngày. Nhận biết các triệu chứng giúp phát hiện sớm và có hướng điều trị kịp thời.

• Đau rát họng kéo dài, đặc biệt là khi nuốt thức ăn hoặc nước uống khiến người bệnh cảm thấy vướng nghẹn, khó chịu
  
• Ho khan hoặc ho có đờm, thường xuyên có cảm giác ngứa rát trong cổ họng
  
• Sốt cao, có thể kèm theo rét run do phản ứng của cơ thể với tình trạng nhiễm trùng
  
• Niêm mạc họng sưng đỏ, xuất hiện các mảng trắng hoặc vết loét nhỏ do sự tấn công của vi khuẩn
  
• Hơi thở có mùi hôi do dịch tiết tích tụ trong cổ họng, gây khó chịu khi giao tiếp
  
• Sưng hạch bạch huyết ở cổ, gây cảm giác đau và căng tức khi ấn vào
  
• Đau đầu, mệt mỏi, chán ăn do cơ thể suy nhược khi bị viêm nhiễm
  
• Giọng nói bị khàn hoặc mất tiếng tạm thời nếu viêm nhiễm lan rộng đến thanh quản

Nhận biết các triệu chứng của viêm họng cấp là bước quan trọng để có biện pháp điều trị phù hợp, giúp người bệnh hồi phục nhanh chóng và tránh các biến chứng nguy hiểm.

Khi nào bạn nên đi khám bác sĩ?

Viêm họng cấp thường có thể tự khỏi sau vài ngày, nhưng trong một số trường hợp, bệnh có thể trở nên nghiêm trọng và cần đến sự can thiệp y tế. Nhận biết các dấu hiệu cảnh báo giúp người bệnh kịp thời thăm khám và điều trị đúng cách.

• Sốt cao liên tục không hạ dù đã dùng thuốc hạ sốt hoặc chườm ấm, đặc biệt là ở trẻ nhỏ và người cao tuổi
  
• Đau họng dữ dội kéo dài nhiều ngày không thuyên giảm, gây khó khăn khi ăn uống và giao tiếp
  
• Khó thở hoặc thở khò khè, có cảm giác bị nghẹt cổ họng, nghi ngờ viêm thanh quản hoặc phù nề thanh quản
  
• Xuất hiện mảng trắng, vết loét hoặc mủ trong họng, có thể là dấu hiệu của viêm amidan mủ hoặc nhiễm khuẩn nặng
  
• Nổi hạch bạch huyết lớn ở cổ, gây đau hoặc sưng kéo dài, có thể là dấu hiệu của nhiễm khuẩn lan rộng
  
• Khàn giọng kéo dài, mất tiếng hoặc đau tai kèm theo, có thể liên quan đến viêm thanh quản hoặc viêm tai giữa
  
• Tiểu ít, tiểu đỏ hoặc có biểu hiện sưng phù, nghi ngờ biến chứng viêm cầu thận do nhiễm liên cầu khuẩn nhóm A
  
• Cơ thể mệt mỏi, đau nhức khớp, đau ngực hoặc khó thở, có thể liên quan đến thấp tim do vi khuẩn gây ra

Nếu có bất kỳ dấu hiệu nào trên, người bệnh cần đi khám bác sĩ càng sớm càng tốt để được đánh giá và điều trị kịp thời, ngăn ngừa biến chứng nguy hiểm.

Bệnh viêm họng cấp có nguy hiểm không?

Viêm họng cấp nếu không được điều trị đúng cách có thể dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm, ảnh hưởng đến sức khỏe tổng thể. Những biến chứng này có thể xảy ra tại chỗ hoặc ảnh hưởng đến các cơ quan khác trong cơ thể.

• Viêm amidan tái phát do vi khuẩn hoặc virus lan rộng, khiến amidan sưng to, gây khó nuốt, đau họng kéo dài và có thể cần phẫu thuật cắt bỏ nếu tình trạng nghiêm trọng
  
• Viêm thanh quản gây khàn tiếng, mất giọng tạm thời hoặc kéo dài, ảnh hưởng đến khả năng giao tiếp và làm việc của người bệnh
  
• Viêm phế quản do nhiễm trùng lan xuống đường hô hấp dưới, gây ho kéo dài, khó thở và tăng nguy cơ mắc bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính
  
• Viêm tai giữa khi vi khuẩn từ họng lan qua vòi nhĩ, gây đau tai, giảm thính lực và nếu không điều trị có thể gây thủng màng nhĩ
  
• Áp-xe quanh amidan hình thành khi vi khuẩn xâm nhập sâu vào mô mềm quanh amidan, gây sưng đau dữ dội, khó nuốt, thậm chí gây khó thở nếu không can thiệp kịp thời
  
• Viêm cầu thận sau nhiễm liên cầu khuẩn do hệ miễn dịch phản ứng quá mức, gây tổn thương thận, phù nề và tiểu ra máu
  
• Thấp tim nếu viêm họng do liên cầu khuẩn nhóm A không được điều trị triệt để, gây viêm khớp, tổn thương van tim và ảnh hưởng lâu dài đến chức năng tim
  
• Nhiễm trùng huyết khi vi khuẩn xâm nhập vào máu, lan rộng khắp cơ thể, đe dọa tính mạng nếu không điều trị kịp thời

Viêm họng cấp không chỉ gây khó chịu tại chỗ mà còn có thể dẫn đến những biến chứng nghiêm trọng. Việc điều trị sớm và đúng cách là cần thiết để ngăn ngừa những hậu quả đáng tiếc.

Chẩn đoán bệnh viêm họng cấp

Để xác định viêm họng cấp và tìm ra nguyên nhân gây bệnh, bác sĩ sẽ thực hiện nhiều phương pháp chẩn đoán khác nhau. Các bước này giúp phân biệt viêm họng do virus, vi khuẩn hoặc các bệnh lý liên quan khác.

• Khám lâm sàng bằng cách quan sát cổ họng để đánh giá mức độ sưng đỏ, có mảng trắng hoặc mủ hay không, đồng thời kiểm tra sưng hạch bạch huyết vùng cổ
  
• Đo thân nhiệt để xác định mức độ sốt, giúp phân biệt viêm họng do virus hay vi khuẩn, vì sốt cao thường liên quan đến nhiễm khuẩn
  
• Xét nghiệm nhanh liên cầu khuẩn bằng que thử tăm bông lấy mẫu dịch họng, giúp xác định nhanh chóng vi khuẩn liên cầu nhóm A có phải là nguyên nhân gây bệnh hay không
  
• Cấy dịch họng để tìm chính xác loại vi khuẩn gây bệnh nếu xét nghiệm nhanh không cho kết quả rõ ràng, giúp lựa chọn kháng sinh phù hợp
  
• Xét nghiệm máu trong một số trường hợp cần xác định dấu hiệu nhiễm trùng toàn thân, giúp đánh giá mức độ viêm nhiễm và phân biệt với các bệnh lý khác
  
• Nội soi họng nếu bệnh kéo dài hoặc có dấu hiệu bất thường để kiểm tra tổn thương sâu bên trong, loại trừ các bệnh lý nghiêm trọng như u vòm họng hoặc trào ngược dạ dày thực quản

Việc chẩn đoán viêm họng cấp chính xác giúp xác định phương pháp điều trị phù hợp, tránh sử dụng thuốc không cần thiết và hạn chế nguy cơ biến chứng nguy hiểm.

Cách điều trị viêm họng cấp

Điều trị viêm họng cấp tùy thuộc vào nguyên nhân gây bệnh và mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng. Các phương pháp bao gồm dùng thuốc Tây y, biện pháp hỗ trợ và áp dụng y học cổ truyền để giảm viêm, giảm đau và cải thiện sức khỏe đường hô hấp.

Điều trị bằng thuốc

Dùng thuốc là phương pháp phổ biến giúp kiểm soát triệu chứng và loại bỏ nguyên nhân gây bệnh. Bác sĩ sẽ chỉ định thuốc phù hợp tùy theo tình trạng bệnh.

• Kháng sinh được sử dụng nếu viêm họng do vi khuẩn, phổ biến là amoxicillin giúp tiêu diệt liên cầu khuẩn nhóm A, giảm nguy cơ biến chứng thấp tim và viêm cầu thận
  
• Nhóm thuốc giảm đau, hạ sốt như paracetamol có tác dụng làm dịu cơn đau họng, giảm sốt và cải thiện tình trạng khó chịu
  
• Thuốc kháng viêm không steroid như ibuprofen giúp giảm sưng viêm tại niêm mạc họng, giảm đau và hỗ trợ phục hồi nhanh hơn
  
• Nhóm thuốc súc họng sát khuẩn như betadine có tác dụng tiêu diệt vi khuẩn, làm sạch vùng họng và giảm cảm giác đau rát
  
• Thuốc xịt họng chứa lidocaine giúp gây tê tạm thời, giảm đau họng nhanh chóng và cải thiện tình trạng khó chịu khi nuốt
  
• Nhóm thuốc long đờm như acetylcysteine giúp làm loãng dịch nhầy, hỗ trợ đào thải đờm ra khỏi cổ họng dễ dàng hơn
  
• Viên ngậm trị viêm họng chứa menthol có tác dụng làm dịu họng, giảm ngứa rát và hỗ trợ kháng khuẩn nhẹ

Việc sử dụng thuốc cần tuân theo chỉ định của bác sĩ để đạt hiệu quả cao và tránh tình trạng kháng kháng sinh hoặc tác dụng phụ không mong muốn.

Mẹo hỗ trợ điều trị viêm họng cấp tại nhà

Ngoài việc dùng thuốc, các biện pháp hỗ trợ giúp giảm triệu chứng và đẩy nhanh quá trình hồi phục cũng rất quan trọng.

• Uống nước ấm thường xuyên giúp làm dịu cổ họng, giữ ẩm niêm mạc và hỗ trợ làm loãng đờm
  
• Súc miệng bằng nước muối sinh lý giúp loại bỏ vi khuẩn, giảm viêm nhiễm và làm sạch vùng họng
  
• Nghỉ ngơi đầy đủ giúp cơ thể có thời gian phục hồi, tăng cường hệ miễn dịch và chống lại tác nhân gây bệnh
  
• Hạn chế nói quá nhiều hoặc la hét để tránh làm tổn thương thêm niêm mạc họng và dây thanh quản
  
• Giữ không khí trong phòng đủ độ ẩm giúp hạn chế tình trạng khô họng, giảm kích ứng và làm dịu các triệu chứng
  
• Hạn chế tiếp xúc với khói thuốc lá và môi trường ô nhiễm để bảo vệ hệ hô hấp khỏi các tác nhân gây kích thích
  
• Bổ sung vitamin C từ trái cây giúp tăng cường sức đề kháng, hỗ trợ cơ thể chống lại virus và vi khuẩn

Các biện pháp hỗ trợ này đóng vai trò quan trọng trong quá trình điều trị, giúp giảm triệu chứng và ngăn ngừa bệnh tiến triển nặng hơn.

Phòng ngừa viêm họng cấp

Viêm họng cấp có thể được phòng ngừa bằng cách duy trì thói quen sinh hoạt lành mạnh và bảo vệ hệ hô hấp khỏi các tác nhân gây bệnh. Thực hiện các biện pháp sau giúp giảm nguy cơ mắc bệnh và hạn chế tái phát.

• Giữ ấm cơ thể, đặc biệt là vùng cổ họng vào những ngày lạnh hoặc khi thời tiết thay đổi đột ngột để tránh kích thích niêm mạc họng
  
• Uống đủ nước giúp giữ ẩm cho niêm mạc họng, làm loãng dịch tiết và hạn chế khô rát, giảm nguy cơ vi khuẩn và virus xâm nhập
  
• Tránh uống nước đá lạnh, ăn đồ cay nóng hoặc thức ăn có nhiều dầu mỡ, hạn chế kích ứng cổ họng và giảm nguy cơ viêm nhiễm
  
• Đeo khẩu trang khi ra ngoài, đặc biệt là ở nơi có nhiều khói bụi, ô nhiễm hoặc khi tiếp xúc với người bị viêm đường hô hấp để hạn chế lây nhiễm
  
• Hạn chế tiếp xúc gần với người bị viêm họng, cảm cúm hoặc các bệnh truyền nhiễm qua đường hô hấp để giảm nguy cơ lây lan virus, vi khuẩn
  
• Vệ sinh tay thường xuyên bằng xà phòng hoặc dung dịch sát khuẩn, đặc biệt sau khi ho, hắt hơi hoặc trước khi ăn để tránh mang mầm bệnh vào cơ thể
  
• Xây dựng chế độ ăn uống lành mạnh, bổ sung thực phẩm giàu vitamin C, kẽm và các dưỡng chất giúp tăng cường hệ miễn dịch chống lại tác nhân gây bệnh
  
• Tránh hút thuốc lá và tiếp xúc với khói thuốc vì các chất độc hại trong khói thuốc có thể làm suy yếu hàng rào bảo vệ tự nhiên của niêm mạc họng
  
• Giữ gìn vệ sinh răng miệng sạch sẽ bằng cách đánh răng, súc miệng nước muối hàng ngày để loại bỏ vi khuẩn và ngăn ngừa viêm nhiễm vùng họng
  
• Hạn chế la hét, nói quá to hoặc sử dụng giọng nói liên tục trong thời gian dài để tránh gây tổn thương dây thanh quản và kích thích viêm họng tái phát

Viêm họng cấp nếu được phát hiện sớm và điều trị đúng cách sẽ nhanh chóng hồi phục mà không gây ra biến chứng nghiêm trọng. Việc kết hợp thuốc Tây y, biện pháp hỗ trợ và y học cổ truyền giúp tăng hiệu quả điều trị, giảm nguy cơ tái phát và cải thiện sức khỏe đường hô hấp lâu dài. Chăm sóc sức khỏe bằng cách duy trì thói quen sinh hoạt khoa học, giữ gìn vệ sinh cá nhân và tăng cường hệ miễn dịch là yếu tố quan trọng giúp ngăn ngừa bệnh hiệu quả.

Có thể bạn chưa biết

• 9 thuốc ngậm viêm họng tốt nhất giúp giảm đau hiệu quả
• Bài thuốc từ cây cỏ mực trị viêm họng đơn giản nhưng hiệu quả
• Súc miệng nước muối chữa viêm họng hiệu quả bất ngờ
• Viêm họng cấp ở người lớn: Biểu hiện và cách điều trị