Viêm mũi họng cấp ở trẻ sơ sinh và cách phòng ngừa

Viêm mũi họng cấp ở trẻ sơ sinh thường khởi phát vào những thời điểm chuyển mùa trong năm hoặc khi thời tiết lạnh. Đây là bệnh lý không quá nguy hiểm nếu được phát hiện và điều trị đúng cách. Nhưng nếu để bệnh diễn ra kéo dài hoặc tái phát nhiều lần sẽ phát sinh biến chứng ảnh hưởng xấu đến sức khỏe của trẻ.

Nguyên nhân gây viêm mũi họng cấp ở trẻ sơ sinh

Viêm mũi họng cấp là hiện tượng sưng viêm diễn ra tại lớp màng nhầy lót trong hầu họng, mũi họng và kéo dài cho đến vòm miệng. Đây là bệnh lý về đường hô hấp thường gặp và có thể khởi phát do nhiều nguyên nhân khác nhau.  Trẻ sơ sinh là đối tượng có nguy cơ mắc bệnh viêm mũi họng cấp khá cao, do hệ miễn dịch của trẻ đang còn trong giai đoạn phát triển hoàn thiện, chưa có khả năng chống lại sự tấn công mạnh mẽ của tác nhân gây hại.

Viêm mũi họng cấp ở trẻ sơ sinh có thể khởi phát do nhiều nguyên nhân khác nhau nhưng đa số đều là do virus. Bác sĩ chuyên khoa cho biết, trường hợp khởi phát bệnh do virus sẽ có triệu chứng sốt cao, ho, sổ mũi,… Có rất nhiều chủng virus có thể gây ra bệnh viêm mũi họng cấp ở trẻ sơ sinh và hầu hết là lành tính, có thể tự hồi phục sau 1 – 2 tuần nếu được chăm sóc đúng cách.

Ngoài ra, bệnh cũng có thể khởi phát ở trẻ sơ sinh do tác động của các yếu tố sau đây:

• Sự thay đổi bất thường của thời tiết, đặc biệt là thời điểm giao mùa trong năm/
• Sống ở những vùng khí hậu lạnh lẽo và ẩm thấp, không gian sinh hoạt của trẻ không đảm bảo vệ sinh và chứa nhiều khói bụi.
• Trẻ không được vệ sinh mũi họng sạch sẽ, thường xuyên tiếp xúc với khói thuốc lá.
• Do các bệnh lý thông thường như cảm cúm, viêm mũi dị ứng theo mùa,…

Triệu chứng viêm mũi họng cấp ở trẻ sơ sinh

Khi bệnh viêm mũi họng cấp khởi phát ở trẻ sơ sinh, các triệu chứng của bệnh sẽ bắt đầu xuất hiện trong khoảng thời gian từ 1 – 3 ngày tính từ thời điểm nhiễm bệnh và thuyên giảm dần sau đó. Phụ huynh có thể dễ dàng nhận biết căn bệnh này thông qua các triệu chứng điển hình sau đây:

• Sốt: Đây là phản ứng bình thường của cơ thể khi tác nhân gây tại tấn công gây viêm nhiễm. Thông thường, trẻ sẽ bị sốt từ 38 – 39 độ. Nhưng nếu trẻ bị sốt cao thì cha mẹ không được chủ quan trong chăm sóc để tránh những biến chứng nguy hiểm.
• Chảy nước mũi: Bệnh khởi phát sẽ gây ra triệu chứng chảy nước mũi nhiều, sung huyết và phù nề niêm mạc lót trong 2 hốc mũi. Khi trẻ hô hấp sẽ gây ra tiếng khò khè hoặc sụt sịt, nếu bệnh diễn ra ở mức độ nặng sẽ có dấu hiệu xuất tiết.
• Sưng cổ họng: Khi trẻ bị viêm mũi họng cấp, amidan sẽ hoạt động nhiều hơn để chống lại tác nhân gây hại và dẫn đến tình trạng sưng to. Nhiều trường hợp còn gây ra hiện tượng sưng hạch ở cổ.
• Ho:  Trẻ sơ sinh cũng có thể bị ho khi bệnh viêm mũi họng cấp khởi phát. Tùy thuộc vào từng trường hợp cụ thể mà trẻ sẽ bị ho khan hoặc ho có đờm.
• Quấy khóc: Các triệu chứng của bệnh khiến trẻ cảm thấy rất khó chịu, do không thể nói nên trẻ sẽ quấy khóc để giải tỏa cảm giác khó chịu này.
• Chán ăn, bỏ bú: Bỏ bú cũng là một trong những dấu hiệu của căn bệnh viêm mũi họng cấp ở trẻ sơ sinh. Viêm mũi họng gây đau rát cổ họng và khó nuốt, khi trẻ bú có thể bị nôn trớ hoặc không bú được nhiều. Điều này đã khiến cho trẻ bị sụt cân nhanh chóng.

Trẻ sơ sinh là đối tượng nhạy cảm với sức đề kháng suy yếu, vì thế ngay khi thấy trẻ có dấu hiệu của bệnh bạn nên đưa bé đến gặp bác sĩ để được thăm khám và hướng dẫn điều trị đúng cách.

Viêm mũi họng cấp ở trẻ sơ sinh có nguy hiểm không?

Viêm mũi họng cấp là bệnh lý về đường hô hấp thường gặp ở trẻ sơ sinh. Các chủng virus gây ra bệnh thường gặp là Adenovirus, nhóm Rhinovirus,… Bác sĩ chuyên khoa cho biết, đây là thể bệnh nhẹ và không quá nguy hiểm, có thể tự khỏi nếu được chăm sóc đúng cách. Nhưng nếu bệnh khởi phát ở trẻ sơ sinh thì cần phải đặc biệt chú ý, nếu để bệnh tái phát nhiều lần có thể có thể gây ra một số biến chứng nguy hiểm.

Những trẻ sơ sinh có nguy cơ tái phát bệnh cao là trẻ bị suy dinh dưỡng, trẻ sinh non, trẻ có cơ địa nhạy cảm dễ dị ứng, trẻ mắc các bệnh lý làm suy giảm hệ miễn dịch,… Ở những trường hợp này, nếu mẹ chủ quan trong việc điều trị và chăm sóc sẽ làm gia tăng nguy cơ bội nhiễm vi khuẩn. Lúc này, trẻ sẽ có nguy cơ mắc phải các biến chứng như viêm xoang, viêm phổi cấp, viêm tai giữa,… Nhiễm trùng nếu diễn ra ở mức độ nặng sẽ rất nguy hiểm và gây khó khăn cho việc điều trị.

Nếu bệnh viêm mũi họng cấp ở trẻ sơ sinh khởi phát do liên cầu khuẩn nhóm A thì cần đưa trẻ đi thăm khám và điều trị chuyên khoa. Đây là chủng vi khuẩn nguy hiểm có thể gây ra nhiều biến chứng đe dọa đến tính mạng của trẻ như thấp tim, viêm cầu thận cấp,…

Cần nhanh chóng đưa trẻ đến gặp bác sĩ chuyên khoa ngay khi có các triệu chứng sau đây:

• Sốt cao kéo dài
• Khó thở
• Bỏ bú
• Phát ban
• Mệt mỏi và kiệt sức

Điều trị viêm mũi họng cấp ở trẻ sơ sinh

Khi bệnh viêm mũi họng cấp khởi phát ở trẻ sơ sinh, bố mẹ cần chủ động đưa trẻ đi thăm khám chuyên khoa để có thể đưa ra phương pháp điều trị phù hợp. Mục đích điều trị viêm mũi họng cấp ở trẻ sơ sinh là giảm nhẹ các triệu chứng của bệnh, ngăn ngừa bệnh chuyển biến nặng và giúp bé cảm thấy thoải mái hơn. Dưới đây là hướng dẫn chi tiết về cách thực hiện bạn có thể tham khảo:

+ Vệ sinh mũi họng: Mẹ có thể dùng dung dịch nhỏ hoặc xịt mũi để vệ sinh đường hô hấp cho trẻ. Thường được sử dụng là nước muối sinh lý, nước biển sâu Xisat,… Dung dịch này có tác dụng làm thông thoáng mũi giúp trẻ dễ thở hơn. Tuy nhiên, mẹ chỉ nên cho trẻ dùng 2 lần/ngày và thực hiện một cách nhẹ nhàng, nếu quá lạm dụng sẽ gây phản tác dụng và khiến bệnh trở nặng hơn. Nếu dịch mũi quá nhiều và đặc, bác sĩ sẽ dùng dụng cụ hút mũi chuyên khoa để hút cho trẻ.

+ Tiến hành hạ sốt cho trẻ: Khi trẻ bị sốt mẹ nên cho trẻ nằm ở nơi thoáng khí với nhiệt độ phòng. Có thể dùng khăn ấm để lau người cho trẻ giúp hạ sốt. Nếu trẻ bị sốt cao, mẹ có thể tham khảo ý kiến bác sĩ chuyên khoa về việc cho bé dùng thuốc hạ sốt.

+ Giúp trẻ dễ thở: Trường hợp trẻ bị nghẹt mũi gây khó khăn cho việc hô hấp, mẹ có thể cho trẻ xông hơi mũi họng bằng tinh dầu. Đồng thời, sử dụng thêm máy cấp ẩm không khí trong phòng ngủ giúp làm ẩm niêm mạc lót trong mũi. Ở những trường hợp nặng, bác sĩ sẽ xem xét và cho bé sử dụng thêm thuốc giảm phù nề.

+ Dùng kháng sinh: Kháng sinh thường được kê đơn điều trị cho những trẻ bị viêm mũi họng do nhiễm trùng. Việc dùng kháng sinh trị bệnh cần phải tuyệt đối tuân thủ theo hướng dẫn của bác sĩ chuyên khoa. Mẹ tuyệt đối không được tự ý cho trẻ dùng thuốc kháng sinh, nếu không sẽ dẫn đến tình trạng kháng thuốc và gây khó khăn cho việc điều trị sau này.

+ Lưu ý:

• Lau dịch mũi cho bé bằng khăn giấy mềm, sau khi dùng cần vứt đi và không được tái sử dụng.
• Mẹ nên chủ động dỗ dành và vỗ về khi trẻ quấy khóc.
• Cho trẻ bú nhiều lần trong ngày để bổ sung đầy đủ dưỡng chất cho bé.
• Giữ cho không gian sống của trẻ sạch sẽ và thoáng khí.

Phòng ngừa viêm mũi họng cấp ở trẻ sơ sinh

Viêm mũi họng cấp là bệnh lý dễ tái phát ở trẻ sơ sinh và làm gia tăng nguy cơ phát sinh biến chứng. Vì thế, mẹ cần phải chủ động trong việc phòng ngừa bệnh cho trẻ. Dưới đây là tổng hợp các biện pháp phòng ngừa viêm mũi họng cấp cho trẻ sơ sinh bạn có thể tham khảo:

• Chú ý giữ ấm cơ thể trẻ mỗi khi trời trở lạnh đặc biệt là vùng cổ, ngực, lòng bàn tay chân,… Tránh đưa trẻ đến những nơi đông người hoặc tiếp xúc với những người đang mắc các bệnh lý viêm nhiễm tại đường hô hấp.
• Luôn giữ cho không gian sinh hoạt của trẻ sạch sẽ và thoáng khí. Tránh để trẻ nằm ở gần cửa sổ nơi có gió lạnh lùa vào và không bật quạt để gió lùa trực tiếp vào đầu hoặc mặt trẻ.
• Vệ sinh mũi họng và chăm sóc răng miệng cho bé theo sự hướng dẫn của chuyên gia y tế để có thể loại bỏ tác nhân gây hại tồn tại bên trong hệ hô hấp của trẻ. Tuyệt đối không để người lạ bồng bế và hôn trẻ.
• Cho trẻ mặc quần áo thông thoáng có khả năng thấm hút mồ hôi tốt, không cho trẻ tắm ngay sau khi vận động đổ mồ hôi.
• Tăng cường sức đề kháng của trẻ bằng cách cho bé bú nhiều hơn, mẹ cũng nên điều chỉnh lại chế độ ăn uống sao cho phù hợp giúp cải thiện chất lượng sữa.
• Nếu trẻ đang trong giai đoạn ăn dặm mẹ nên cho trẻ ăn thức ăn giàu dinh dưỡng và chế biến dưới dạng mềm dễ nuốt. Cho trẻ ăn theo nhu cầu và chia thành nhiều bữa trong ngày.

Trên đây là các thông tin cần biết về bệnh viêm mũi họng cấp ở trẻ sơ sinh mà chúng tôi tổng hợp được bạn có thể tham khảo. Để phòng ngừa bệnh viêm mũi họng cấp cũng như các bệnh lý về đường hô hấp khác, mẹ nên cho bé tiêm phòng vacxin đầy đủ theo quy định của Bộ Y tế. Nếu trẻ có các dấu hiệu của bệnh, mẹ nên đưa bé đi khám chuyên khoa để tìm ra nguyên nhân và lên phác đồ điều trị phù hợp.

Có thể bạn quan tâm:

• Viêm hầu họng có tăng sinh mô hạt là gì? Nguy hiểm không?
• Trẻ sơ sinh bị viêm họng: Cách nhận biết và hướng xử lý
• Bé bị viêm họng ho nhiều và cách khắc phục mẹ cần biết
• Mách mẹ cách chữa viêm họng cho trẻ dưới 1 tuổi an toàn