Đau lưng dưới là bệnh gì? Cách nhận biết và chữa trị

Đau lưng dưới là trạng thái có thể gặp ở mọi đối tượng như người lao động, người già hay phụ nữ có thai. Tình trạng này làm ảnh hưởng nặng nề đến chức năng vận động của người bệnh nên cần nhanh chóng tiến hành điều trị để phòng tránh các biến chứng nguy hiểm khác xuất hiện.

Đau lưng dưới là dấu hiệu của bệnh gì?

Lưng dưới được tính từ đốt sống L1 – L5 (tức vùng thắt lưng). Đây là cơ quan rất quan trọng đảm nhiệm việc nâng đỡ và tạo đường cong sinh lý của cơ thể. Ngoài ra vùng thắt lưng còn có vai trò quan trọng trong hệ thống truyền tín hiệu của não đến chân để mỗi người có thể thực hiện việc đi lại bình thường theo đúng mong muốn của bản thân.

So với những cơn đau lưng trên, đau lưng dưới thường xảy ra phổ biến hơn rất nhiều. Các cơn đau lưng dưới có thể xuất hiện đột ngột hoặc kéo dài âm ỉ nhiều ngày liền và có xu hướng trầm trọng hơn về đêm, khi trời lạnh khiến người bệnh vừa mất ngủ vừa vô cùng mệt mỏi. Nếu các cơn đau lưng dưới liên quan đến bệnh lý còn làm ảnh hưởng rất nhiều đến chức năng vận động của người bệnh.

Các nguyên nhân thông thường gây đau lưng dưới

Cơn đau lưng dưới cũng có thể liên quan đến các nguyên nhân thông thường như làm việc quá sức hay do các bệnh lý xương khớp tại đây gây ra. Cần phát hiện chính xác nguyên nhân gây bệnh để có hướng điều trị chính xác và hiệu quả nhất.

• Do tính chất công việc: đau lưng dưới hay các chứng đau lưng khác hầu hết đều thường gặp ở những người thường xuyên làm các công việc nặng khiến gia tăng áp lực lên cột sống và gây ra các tổn thương tại đây. Ngoài ra ở những người làm các công việc cần ngồi nhiều cũng thường xuyên gặp các cơn đau tại vị trí lưng dưới như những người làm việc văn phòng.
• Tư thế sinh hoạt và làm việc không khoa học: mang vác, đứng lên ngồi xuống đột ngột hay việc nằm, ngồi qua lâu không đúng tư thế đều có thể ảnh hưởng tới cột sống và gây ra những cơn đau nhức lưng khó chịu, đặc biệt tại vùng lưng dưới.
• Chấn thương: những chấn thương do ngã xe, ngã từ trên cao xuống, va chạm tạo cột sống, mang vác quá sức đề gây ra các tổn thương trực tiếp tại cột sống thắt lưng. Nếu không nhanh chóng điều trị dứt điểm rất dễ sẽ gây ra những cơn đau nhức lưng âm ỉ kéo dài vô cùng khó chịu, đặc biệt vào các thời điểm thay đổi thời tiết.
• Tập luyện quá sức: thường gặp ở những người chơi thể thao cần hoạt động lưng dưới nhiều như đá bóng, điền kinh, đấu vật,.. luyện tập quá sức kèm căng thẳng cũng sẽ là nguyên nhân gây ra các cơn đau thắt lưng.
• Lười vận động: những người ít vận động nếu đột ngột hoạt động nhiều quá mức bình thường cũng sẽ gây ra những cơn đau trong vài ngày liên tiếp. tuy nhiên thường không quá trầm trọng.
• Béo phì: do cột sống phải chịu áp lực từ phần trên cơ thể dồn xuống nên việc tăng cân quá mức cũng là gia tăng các áp lực tại đây và kết quả là những cơn đau nhức bất thường ở lưng dưới
• Chế độ dinh dưỡng thiếu khoa học: Chế độ ăn uống thiếu chất, đặc biệt là canxi và các vitamin D, Kali cũng là nguyên nhân khiến xương ngày càng rỗng, tăng nguy cơ loãng xương, xương yếu hơn và dễ gây ra các cơn đau.

Đau lưng dưới ở phụ nữ

Phụ nữ cũng là đối tượng hàng đầu dễ gặp các cơn đau lưng dưới, thường do da quá trình mang thai khiến cột sống gia tăng áp lực để giữ thăng bằng khi tử cung to ra. Ngoài ra đau lưng sau khi sinh mổ cũng thường xuất hiện tạo vị trí lưng dưới khiến người phụ nữ vô cùng khó chịu.

Một số các nguyên nhân khác cũng thường gây ra các cơn đau bụng dưới cho các bị em như sự thay đổi hormone, chu kỳ kinh nguyệt, viêm cổ tử cung hay viêm âm đạo.. Với các bệnh lý phụ khoa có thể kèm theo tình trạng chảy máu ở vùng kín, chị em cần nhanh chóng tới bệnh để điều trị, phòng tránh các bệnh lý nguy hiểm khác có thể xảy ra.

Đau lưng dưới do các bệnh lý xương khớp

Đây chính là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây ra những cơn đau ở lưng dưới. Các cơn đau tại đây ban đầu có xu hướng diễn ra âm ỉ, càng về sau cơn đau càng trở nên rõ ràng hơn khiến người bệnh rất mệt mỏi, như không còn năng lượng. Hầu hết các bệnh lý về xương khớp chỉ được phát hiện khi tình trạng bệnh đã chuyển qua những giai đoạn sau.

Những vấn đề về xương khớp thường xuất hiện ở vùng lưng dưới bao gồm

• Thoát vị đĩa đệm thắt lưng: các bao xơ đĩa đệm bị tổn thương, xơ rách khiến các nhân nhầy thoát ra ngoài và chèn ép rễ dây thần kinh gây thoát vị đĩa đệm thắt lưng.  Người bệnh sẽ thường cảm thấy những cơn đau nhức lưng nghiêm trọng, cảm giác lưng cứng, đặc biệt sau khi thức dậy, các cử động phần thân dưới cũng gặp nhiều ảnh hưởng.
• Thoái hóa cột sống lưng: thường liên quan đến vấn đề tuổi tác khiến các đốt sống bị bào mòn, cọ xát với các dây thần kinh cột sống và gây đau nhức âm ỉ kéo dài vùng thắt lưng lan xuống mông. Cơn đau do thoái hóa cũng thường xuất hiện về đêm và rạng sáng.
• Gai cột sống lưng: Các gai xương xuất hiện khi cột sống bị tổn thương do các nguyên nhân khác quan và cọ xát với đốt sống cùng các dây thần kinh bao quanh dẫn đến các cơn đau ở lưng dưới, mông, bên trái – phải hoặc ở giữa.
• Đau thần kinh tọa: các gai xương hoặc nhân nhầy đĩa đệm chèn ép lên các dây thần kinh hông, thường xuất hiện cơn đau tập trung 1 bên trái hoặc phải. Cơn đau từ lưng sẽ sẽ lan xuống mông, và 1 bên chân. Cơn đau có xu hướng xuất hiện đột ngột khiến người bệnh gặp rất nhiều khó khăn trong vận động.
• Viêm xương khớp cột sống: các tổn thương cột sống lâu ngày nếu không được điều trị kịp thời gây ra tình trạng sưng viêm được biểu hiện bằng  cơn đau lưng dưới âm ỉ và ngày càng trầm trọng hơn.

Đau lưng dưới bên trái

Tương tự như những cơn đau lưng phái bên phải, đau lưng phái bên trái cũng có liên quan đến các tổn thương tại một số cơ quan nội tạng trong cơ thể.

Cụ thể như

• Bệnh sỏi thận: các bệnh lý như sỏi thận, sỏi mật, suy thận cũng có thể là nguyên nhân gây ra những cơn đau phía bên trái. Kèm theo đó bạn có thể gặp các triệu chứng khác như ói mửa, buồn nôn, tiểu buốt, tiểu khó, tiểu ra máu,..
• Viêm ruột thừa: Cơn đau do viêm ruột thừa thường bắt đầu từ phía bên trái với mức độ âm ỉ, càng về sau cơn đau càng diễn ra trầm trọng hơn, thậm chí có thể khiến người bệnh ngất xỉu và cần phải phẫu thuật.

Đau lưng dưới bên phải

Để xác định chính xác bệnh hơn thì bác sĩ cũng xem xét các vị trí cơn đau. Các cơn đau lưng dưới không chỉ liên quan đến các vấn đề xương khớp mà còn liên quan đến rất nhiều bệnh lý khác liên quan đến các cơ quan nội tạng trong cơ thể. Đây cũng là những bệnh lý cực kỳ nguy hiểm cần nhanh chóng được kiểm soát.

Các cơn đau lưng dưới phía bên phải có thể gây bệnh bao gồm

• Bệnh viêm tụy:  Nguyên nhân là do tuyến tụy nằm sát với dạ dày nên các tổn thương tại đây cũng sẽ lan sang cả bên vùng bụng và lưng bên trái.
• Viêm đau đại tràng: viêm đại tràng co thắt hoặc mãn tính cũng là tác nhân gây ra những cơn đau đau vùng lưng dưới phía bên phải trầm trọng.

Chẩn đoán đau lưng dưới

Có rất nhiều nguyên nhân gây ra các cơn đau lưng dưới với mức độ nguy hiểm khác nhau. Người bệnh cần phải tiến hành thăm khám trực tiếp với bác sĩ để xác định chính xác nguyên nhân gây bệnh. Các thông tin về lý trên đây chỉ giúp hỗ trợ các triệu chứng phần nào.

Các cơn đau lưng dưới có thể liên quan đến cả các bệnh lý về xương khớp và các vấn đề về các cơ quan nội tạng bên trong cơ thể nên tiến hành kiểm tra toàn diện. Một số các kỹ thuật chẩn đoán thường được bác sĩ chỉ định như X quang, MRI, nội soi, CT .. Người bệnh nên tìm đến các bệnh viện lớn uy tín có đầy đủ các thiết bị công nghệ hiện đại để đạt kết quả chẩn đoán bệnh chính xác nhất. Từ đó mới có thể đưa ra phác đồ điều trị đúng cách, an toàn và hiệu quả.

Hướng điều trị đau lưng dưới

Tùy từng nguyên nhân, tình trạng gây ra những cơn đau tại lưng dưới mà bác sĩ sẽ chỉ định các phương pháp điều trị khác nhau. Người bệnh có thể chỉ cần dùng thuốc để kiểm soát các cơn đau nhưng một số trường hợp bệnh nặng sẽ cần tiến hành phẫu thuật nhanh chóng để tránh làm tổn thương các chức năng của cơ thể.

Các biện pháp sau đây chỉ giúp kiểm soát các cơn đau phần nào, không giúp điều trị bệnh hoàn toàn.

Nghỉ ngơi đúng cách

Với những cơn đau đến đột ngột người bệnh nên dành thời gian nghỉ ngơi nhanh chóng để làm giảm các triệu chứng. Khi đã gặp những cơn đau thường xuyên, người bệnh không nên tiếp tục làm việc quá sức mà cần dành thời gian nghỉ ngơi để nhanh chóng phục hồi sức khỏe, tránh các tổn thương nặng hên trên hệ thống xương khớp.

Khi nghỉ ngơi, bạn nên chú ý lựa chọn chất liệu nệm êm ái, có độ cứng vừa phải để nghỉ ngơi thoải mái hơn, tránh cơn đau lưng vẫn tiếp tục. Với bà bầu bị đau lưng có thể dùng thêm các loại gối chữ U, nằm nghiêng sang bên trái để ngủ ngon hơn.

Chườm nóng hay chườm lạnh

Với các cơn đau nhức lưng có liên quan đến các cơn đau xương khớp thì chườm nóng/ chườm lạnh sẽ là biện pháp tuyệt vời để kiểm soát cơn đau nhanh chóng nhất. Chườm nóng sẽ giúp các cơ thư giãn, đưa máu huyết lưu thông trong khi chườm lạnh sẽ làm tê liệt các dây thần kinh tạm thời để chấm dứt cơn đau nhanh chóng.

Để tăng cường hiệu quả hơn, bạn có thể sao ngải cứu, lá trầu không cùng một ít muối hột sau đó bọc lại vào một miếng vải sạch rồi chườm lên lưng trong khoảng 15 phút sẽ thấy cơn đau dần thuyên giảm. Ngoài ra nướng xương rồng tai thỏ rồi đắp lên vị trí đau lưng cũng là biện pháp đơn giản nhưng có thể kiểm soát cơn đau nhanh chóng.

Bên cạnh việc chườm nóng, bạn cũng có thể tắm nước nóng để toàn cơ thể được thư giãn, mạch máu lưu thông, từ đó không chỉ làm giảm các cơn đau lưng mà còn giảm tê bì chân tay. Bạn có thể sử dụng thêm một chút tinh dầu sả, tinh dầu bạc hà cũng đem đến tác dụng thư giãn khá tốt.

Massage cho lưng

Massage cũng là cách giúp cơ lưng được thư giãn, thả lỏng, giảm đau nhức các cơ, tăng cường lưu thông máu để làm chữa lành các tổn thương tại xương khớp. Để tăng cường hiệu quả hơn, bạn nên lựa chọn massage với các loại dầu nóng, rượu thuốc hay thuốc ngâm từ các thảo dược như gừng, nghệ..

Thay đổi tư thế trong các hoạt động thường ngày

Nếu nguyên nhân gây ra các cơn đau tai lưng dưới có liên quan đến lối sống sinh hoạt thường ngày hay các vấn đề về xương khớp cũng nên thay đổi dần các tư thế sinh hoạt thường ngày. Tiếp tục sinh hoạt sai động tác có thể làm các tổn thương tại xương khớp trầm trọng hơn và sẽ dần gây ra các biến chứng trầm trọng hơn tại cột sống.

Chẳng hạn khi cần bê đồ từ dưới thấp, bạn không nên cúi người xuống để bê đồ trực tiếp mà nên ngồi xuống, một chân quỳ xuống và nâng đồ lên từ từ. Tuy nhiên ở những người bị đau nhức lưng dưới nên hạn chế việc mang đồ từ dưới thấp hay mang vang quá nặng.

Tập luyện thể dục thể thao hằng ngày

Việc thiếu vận động cũng là nguyên nhân dễ gây ra các cơn đau nhức lưng hơn so với những người luyện tập thể thao thường xuyên. Tập thể thể dục thể thao đúng cách không chỉ giúp cải thiện những cơn đau lưng dưới mà còn giúp phòng tránh tối đa các triệu chứng này tái phát trở lại nếu liên quan đến các tác nhân bình thường. Nếu liên quan đến các bệnh lý thì cũng có thể làm giảm nhẹ các tổn thương đáng kể.

Nếu liên quan các các vấn đề về lưng bạn nên hạn chế các bài tập nặng, tập gym như nâng tại, đẩy tạ sẽ làm tổn thương lưng nhiều hơn. Thay vào đó bạn có thể lựa chọn những bộ môn như yoga, thể dục nhịp điệu hay bơi lội sẽ tốt cho cột sống hơn. Hãy trao đổi thêm với các huấn luyện viên để lựa chọn được các bài tập phù hợp nhất.

Bổ sung dinh dưỡng phù hợp

Người thường xuyên gặp các vấn đề về xương khớp nên tăng cường bổ sung các dưỡng chất cần thiết như canxi, Magie, vitamin D và Kali để cải thiện dần chức năng của xương khớp. Tuy nhiên nếu đang trong tình trạng thiếu chất thì chỉ bổ sung qua thực phẩm sẽ không bao giờ là đủ, do đó người bệnh nên bổ sung thêm thông qua các loại thực phẩm chức năng để cải thiện nhiều hơn.

Nếu liên quan đến các vấn đề về thận người bệnh chú ý bổ sung nhiều nước hơn, tăng cường các chất xơ để hỗ trợ chức năng của các cơ quan này. Tùy theo từng tình trạng bệnh lý mà người bệnh nên trao đổi thêm với bác sĩ để bổ sung các dưỡng chất phù hợp với sức khỏe.

Điều trị y tế với tình trạng đau lưng dưới

Nếu liên quan đến các bệnh lý thì việc điều trị y tế hầu như là bắt buộc để tránh ảnh hưởng đến các chức năng đi lại vận động như bình thường. Với tình trạng bệnh nhẹ người bệnh có thể dùng các loại thuốc giảm đau, thuốc chống viêm để kiểm soát cần cơn đau. Tuy nhiên người bệnh không nên tự ý dùng thuốc nếu chưa có sự chỉ định từ bác sĩ.

Với các trường hợp tổn thương xương khớp nặng nề, người bệnh có thể được yêu cầu phẫu thuật để ngăn ngừa các tổn thương nặng hơn làm cản trở chức năng vận động. Tuy nhiên cần chú ý rằng dù phẫu thuật nhưng có thể không đảm bảo chức năng đi lại vận động thực sự trở lại như bình thường.

Riêng nếu nguyên nhân gây bệnh có liên quan đến các bệnh lý bên trong cơ quan nội tạng như bệnh thận, bệnh về tụy thì cần phải giải quyết các vấn đề này thì mới có thể kiểm soát được các triệu chứng đau lưng. Người bệnh cần tuyệt đối tuân thủ theo các chỉ định từ bác sĩ để kiểm soát bệnh nhanh chóng nhất.

Có rất nhiều các nguyên nhân gây ra các cơn đau lưng dưới cần sớm được kiểm soát. Thay đổi lối sống khoa học lành mạnh hơn, luyện tập thể dục thể thao hằng ngày sẽ giúp phòng tránh tối đa nguy cơ mắc các bệnh này.

Có thể bạn quan tâm

• Bệnh đau thắt lưng ở phụ nữ: Nguyên nhân và cách phòng ngừa
• Cách chữa đau lưng bằng ngải cứu theo kinh nghiệm dân gian
• Ngủ dậy bị đau lưng: Nguyên nhân, cách khắc phục và phòng ngừa