Đau lưng cơ năng là gì? Biểu hiện và cách xử lý

Đau lưng cơ năng thường gặp ở những người làm công việc văn phòng, người thường xuyên mang vác vật nặng nhưng không đúng tư thế. Những cơn đau lưng xuất hiện khiến cuộc sống gặp nhiều phiền toái, cơ thể lúc nào cũng trong trạng thái đau nhức mệt mỏi nên cần điều trị càng sớm càng tốt.

Đau lưng cơ năng là gì?

Đau lưng cơ năng là một trong những bệnh lý phổ biến nhất có thể gặp ở mọi đối tượng, đặc biệt là những người làm việc văn phòng do phải ngồi quá nhiều. Đây là tình trạng đau cấp tính thường xuất hiện tại các nhóm các cơ nhất định do sự co thắt gây ra như cơ lưng, cơ cổ hoặc là vai. Bên cạnh đó bệnh cũng có thể do bị giãn dây chằng hay bong gân tại cột sống nhưng thường nhẹ hơn và khu trú tại cơ lưng lớn, hay cơ vai gáy.

Các cơn đau có xu hướng diễn ra đột ngột hoặc âm ỉ khiến người bệnh vô cùng mệt mỏi, chất lượng cuộc sống giảm sút. Nếu tiến hành thăm khám thực thể bác sĩ sẽ ấn đau tại cột sống thắt lưng vùng sát xương cùng để xác định chính xác bệnh.

Hầu hết tiên lượng của đau lưng cơ năng khá tốt, ít khi có những biến chứng nguy hiểm. Tuy nhiên đây không phải là bệnh có thể điều trị nhanh chóng. Cần hiểu được các nguyên nhân gây bệnh thì mới có thể đưa ra hướng điều trị thích hợp. Theo đó những yếu tố gây ra những cơn đau lưng cơ năng gồm

• Ngủ sai tư thế: nằm trên đệm bị lún quá nhiều, thường xuyên nằm nghiêng, đè tay lên người, nằm sấp, gối tay lên trán, nằm trong tư thế không thoải mái, gối đầu quá cao… làm cho cơ lưng, cơ phải phải gồng lên và khiến các dây chằng giãn quá mức nên xuất hiện những cơn đau đột ngột tại vùng thắt lưng và vai.
• Ngồi làm việc sai tư thế, ít vận động: thường gặp ở những người phải liên tiếp ngồi trong nhiều giờ với 1 tư thế khiến các cơ không được thư giãn , đặc biệt nếu kết hợp thêm với các yếu tố tác động khác như điều hòa hay máy lạnh thì nguy cơ mắc bệnh là rất cao.
• Tính chất công việc: nhân viên văn phòng phải ngồi quá nhiều, những người phải làm công việc phải mang vang nặng không đúng tư thế, công nhân may .. đều là những đối tượng hàng đầu bị đau lưng cơ năng. Bên cạnh đó những người có tính chất công việc làm trong phòng lạnh như thợ lặn, làm khô đông lạnh cũng rất dễ gặp tình trạng này do nhiệt lạnh tác động làm co thắt cơ vai và lưng.
• Tai nạn, chấn thương: ngã xe, tai nạn nghề nghiệp, tai nạn trong lúc chơi thể thao nhẹ thì đều gây ra tình trạng giãn cơ, bong dây chuyền hay nặng hơn là gây tổn thương cột sống…Nếu lúc này không chú ý thăm khám và phục hồi sớm sẽ làm xuất hiện các cơn đau lưng vô cùng khó chịu nhất là khi trời lạnh hay phải làm việc quá sức.
• Căng thẳng kéo dài: Áp lực công việc, chuyện tình cảm, gia đình, hay những mệt mỏi trong cuộc sống hằng ngày cũng có thể gây ra nhưng cơn đau cơ mà bạn không hề biết. Nguyên nhân là do căng thẳng stress làm sản sinh ra một chất độc hại có liên quan đến nồng độ hormone bên trong cơ thể. Sự thay đổi bất thường của các nội tiết tố dẫn đến các phản ứng co duỗi cơ diễn ra chậm chạp hơn bình thường và xuất hiện những cơn đau lưng.
• Cảm cúm: đôi khi cơn cảm cúm cũng có thể làm xuất hiện các cơn đau lưng cấp tính vô cùng khó chịu. Nguyên nhân là do cơ thể lúc này phải tăng cường sản xuất các tế bào miễn dịch và gây ra những tác động  không tốt trên tủy sống. Điều này có thể vô tình làm phát sinh triệu chứng đau nhức, căng cứng và khó chịu tại vùng thắt lưng. Tuy nhiên các triệu chứng này thường biến mất nhanh chóng ngay sau khi hết bệnh.
• Phụ nữ bước vào kỳ kinh nguyệt hoặc mang thai: hầu hết trước khi đến ngày “đèn đỏ” thì phụ nữ thường được báo hiệu bởi những cơn đau lưng nhức mỏi rất khó chịu và làm cả người như không còn sức sống. Nguyên nhân cũng liên quan đến sự thay đổi nội tiết trong thời kỳ kinh nguyệt làm ảnh hưởng đến quá trình tuần hoàn máu đồng thời gây ra các phản ứng co duỗi đến các cơ, chèn ép các cơ và cuối cùng là gây ra các cơn đau tại thắt lưng.

Biểu hiện của đau lưng cơ năng

Các triệu chứng đau lưng thường xuất hiện ở vùng cột sống thắt lưng, đôi khi lan lên cả vùng vai gáy khiến người bệnh vô cùng khó chịu. Cơn đau lưng cơ năng có thể đã xuất hiện từ sớm nhưng thường chỉ thoáng qua rồi biến mất khiến người bệnh chủ quan không điều trị.

Theo các các biểu hiện bệnh điển hình bao gồm

• Xuất hiện những cơn đau đột ngột với mức độ trầm trọng trong khu vực từ đốt sống lưng cho tới xương cụt.
• Cơn đau có xu hướng nặng hơn nếu người bệnh không nghỉ ngơi mà tiếp tục ngồi, mang vác nặng hay làm việc quá sức. Thậm chí việc đi lại cũng khiến người bệnh gặp khó khăn.
• Đôi khi việc nằm cũng làm cơn đau trầm trọng hơn nếu không thực hiện đúng tư thế
• Cơn đau gây ảnh hưởng trực tiếp đến chức năng vận động, khiến người bệnh đau nhức mệt mỏi cả khi nằm hay ngồi
• Những người thường xuyên phải vận động hoặc thay đổi tư thế đột ngột như quay trái quay phải, mang vật nặng và đột ngột đứng lên sẽ xuất hiện ngay cơn đau

Tùy theo từng đối tượng mà các triệu chứng được thể hiện khác nhau, tuy nhiên cần phân biệt chính xác đau lưng cơ năng với các dạng thoát vị đĩa đệm hay các bệnh lý xương khớp khác tại cột sống thắt lưng để đảm bảo điều trị chính xác. Người bệnh nên đến các bệnh viện xương khớp để đảm bảo thực hiện các chẩn đoán bệnh đúng nhất, tránh việc tự chẩn đoán và điều trị tại nhà làm bệnh trầm trọng hơn.

Đau lưng cơ năng có nguy hiểm không

May mắn là tiên lượng của đau lưng cơ năng khá tốt, hầu như không kéo dài mãn tính hay gây ra các biến chứng nguy hiểm đến tính mạng. Tuy nhiên đây không phải là bệnh có thể tự khỏi và cũng phải tốn một thời gian dài để loại bỏ bệnh hoàn toàn dưới sự hỗ trợ điều trị từ bác sĩ. Tuy nhiên hầu hết mọi người thường khá chủ quan với những cơn đau lưng cơ năng và thường điều trị khá muộn.

Mặt khác những ảnh hưởng từ bệnh tới chất lượng cuộc sống là rất nghiêm trọng. Những cơn đau xuất hiện âm ỉ kéo dài khiến người bệnh lúc nào cũng trong trạng thái đau nhức mệt mỏi, làm việc kém hiệu quả. Cơn đau lưng xuất hiện về đêm khiến người bệnh khó chịu không ngủ được và tinh thần cũng vì thế ngày càng trì trệ hơn.

Quá trình điều trị cũng cần được kết hợp giữa nhiều yếu tố, nếu người bệnh không kiên trì thì bệnh vẫn có thể tái phát trở lại . Đau lưng cơ năng cũng có thể gây ra nhiều hệ lụy xấu cho xương khớp và tăng nguy cơ mắc các vấn đề khác tại cột sống, thắt lưng nên tốt nhất cần được can thiệp điều trị càng sớm càng tốt.

Hướng xử lý đau lưng cơ năng

Cơn đau có thể xuất hiện bất cứ lúc nào nên người bệnh cần luôn có các biện pháp giải quyết tại chỗ kết hợp với việc điều trị lâu dài để loại bỏ bệnh hiệu quả nhất, tránh những ảnh hưởng tới cuộc sống và sinh hoạt hằng ngày.

Xử lý cơn đau tại chỗ

Cơn đau thường có xu hướng xuất hiện khi người bệnh cần phải làm việc hay cả khi ngủ, do đó cần phải có biện pháp kiểm soát tạm thời để tránh ảnh hưởng tới công việc hay giấc ngủ. Người bệnh có thể tham khảo các biện pháp sau để chấm dứt cơn đau nhanh chóng

• Nằm nghỉ: người bệnh nếu thấy cơ đau nên nằm nghỉ ngay lập tức, chú ý nên tìm chỗ bằng phẳng để nằm hoặc chọn loại đệm cứng. Không cần kê gối đầu mà dùng gối hoặc chăn mỏng kê tại vùng dưới kheo, thắt lưng và cột sống cổ. Bên cạnh việc nằm thẳng bạn cũng nên thỉnh thoảng quay sang trái hoặc phải để thấy đỡ mỏi lưng hơn, nhưng nếu quay trái quay phải nhớ dùng gối kê đầu.
• Chườm nóng: Tuy nhiên nếu đang làm việc không phải lúc nào bạn cũng có thể đi nằm nghỉ được. Thay vào đó bạn có thể chuẩn bị sẵn một túi chườm nóng trong người để chườm lên vùng bị đau cũng sẽ đem đến tác dụng giảm cơn đau nhanh chóng. Chườm nóng giúp làm giãn nở các mạch máu, chó máu huyết lưu thông, từ đó làm giảm cơn đau hiệu quả. Đặc biệt nếu cơn đau xuất hiện về đêm, do cảm cúm, cảm lạnh hay ở phụ nữ tới thời kỳ kinh nguyệt sử dụng phương pháp này có thể đem lại kết quả rất tốt. Nếu không có túi chườm bạn cũng có thể thay thế bằng chai thủy tinh có đựng nước ấm khoảng trên 50 – 60 độ. Thực hiện khoảng 20 – 30 phút một lần, không nên chườm quá lâu.
• Chườm lạnh: với những người bị đau thắt cơ do trì trệ, thiếu máu cục bộ, hay người có tính nhiệt thì nên áp dụng bằng phương pháp chườm lạnh sẽ tốt hơn. Vạn chỉ cần dùng vài hòn đá lạnh bọc vào túi nilon hay khăn sạch để chườm lên vị trí đau trong 20- 30 phút sẽ thấy cơn đau giảm ngay lập tức. Nhiệt lạnh sẽ làm tê liệt các cơ tạm thời nên các cơn đau cũng dần biến mất. Chú ý không nên chườm đá trực tiếp do có thể  làm bỏng lạnh đồng thời cũng có thể làm nhiễm trùng nếu chất lượng đá không tốt mà lại có vết thương hở ở lưng.
• Dùng thuốc: Việc dùng thuốc chỉ áp dụng khi quá đau lưng nhưng vẫn cần có sự chỉ định từ bác sĩ, không nên tự ý dùng vị có thể gây ra nhiều hệ lụy không tốt cho sức khỏe.

Dùng thuốc Tây y

Để loại bỏ bệnh lâu dài thì cần ứng dụng các biện pháp điều trị y khoa để đem lại hiệu quả tốt nhất. Hầu hết mọi người đều hướng đến việc dùng thuốc thuốc Tây y do đem lại hiệu quả cao, xoa dịu cơn đau nhanh chóng và có thể loại bỏ bệnh sớm. Tuy nhiên dùng thuốc Tây y cũng có thể kèm theo nhiều tác dụng phụ và không phải ai cũng có thể sử dụng được nên người bệnh cần chú ý.

Một số loại thuốc thường được chỉ định để loại bỏ các cơn đau cơ năng như

• Nhóm thuốc giảm đau: xoa dịu cơn đau nhanh chóng để người bệnh cảm thấy dễ chịu hơn, các thuốc phổ biến thường dùng như Codein, paracetamol..
• Thuốc giãn cơ: giảm tình trạng co thắt hoặc co cứng các cơ, từ đó loại bỏ dần các cơn đau. Bác sĩ thường chỉ định các loại thuốc như Decontractyl, Tolperisone
• Thuốc kháng viêm: có thể dùng  Meloxicam, Celecoxib, Aspirin… tùy theo từng trường hợp.

Việc dùng thuốc cần được thực hiện theo đúng chỉ định của bác sĩ để đảm bảo an toàn tuyệt đối. Hầu hết các nhóm thuốc này không được dùng trong thời gian dài vì thường gây ra nhiều ảnh hưởng không tốt cho các cơ quan nội tạng. Người bệnh không nên tự ý tăng/ giảm liều thuốc nếu chưa được bác sĩ cho phép để bảo vệ chính mình.

Đông y trong điều trị đau lưng cơ năng

Ứng dụng y học cổ truyền vào trong điều trị đau lưng cơ năng cũng là các biện pháp đã được dân gian sử dụng từ xưa tới nay và đều đem lại kết quả tích cực. Do đau lưng cơ năng đều là các cơn đau cấp tính, không quá nguy hiểm nên người bệnh hoàn toàn có thể áp dụng phương pháp này để loại bỏ bệnh một cách lâu dài mà không gây ra các ảnh hưởng như khi dùng thuốc Tây.

Một số bài thuốc Đông y có thể áp dụng với đau lưng cơ năng như

• Bài thuốc 1: Dùng 1 nắm ngải cứu rửa sạch, sao khô cùng muối hột, đợi nguội bớt sau đó gói vào khăn để chườm lên vị trí vết đau. Thực hiện ngày 2- 3 lần, đặc biệt là trước khi đi ngủ để ngăn ngừa cơn đau xuất hiện.
• Bài thuốc 2: sử dụng các dược liệu gồm cây mắc cỡ, lá lốt mỗi thứ 20g; 30g Hy thiêm thảo cùng 40 Mía dò (Cát lồi) 40g. Làm sạch các dược liệu và sắc với nước uống ngày 1 thang chia làm 2- 3 lần.
• Bài thuốc 3: Sử dụng các dược liệu gồm bạch truật (sao cám), Tỳ giải và hy thiêm thảo mỗi loại 20g, Ý dĩ (sao cám) 40g. Làm sạch các dược liệu và sắc với nước uống ngày 1 thang chia làm 2- 3 lần.

Các biện pháp khác y học cổ truyền khác cũng được ứng dụng để làm giảm đau lưng như châm cứu, bấm huyệt hay xoa bóp vào các vùng bị đau để giải tỏa những cơ bị cơ thắt, giúp các cơ được thư giãn, từ đó loại bỏ bệnh hiệu quả.

Đông y điều trị bệnh theo hướng loại bỏ tận gốc căn nguyên gây bệnh từ sâu bên trong, do đó bạn cần phải đến các cơ sở y học cổ truyền uy tín để được thăm khám và loại bỏ bệnh chính xác nhất.

Trị liệu vật lý

Đây là phương pháp chính được hướng tới trong để loại bỏ đau lưng cơ năng tận gốc, ngăn ngừa nguy cơ bệnh tái phát trở lại. Vật lý trị liệu không chỉ giúp giảm đau mà còn giúp phục hồi chức năng của các cơ và xương khớp, giúp cột sống và các cơ quan dược thư giãn hiệu quả. Duy trì luyện tập đúng cách sẽ giúp xương khớp được dẻo dai hơn đồng thời tăng sức chống chịu lực cho các cơ.

Các bài tập vật lý trị liệu thường được ứng dụng cho bệnh nhân đau lưng cơ năng như

• Bài tập 1: Bệnh nhân nằm ngửa trên thảm, có đầu gối về phía trước ngực đồng thời dùng 1 tay để ôm lấy đầu gối. Giữ tư thế này trong 10s rồi duỗi thẳng ra, sau đó thực hiện lặp đi lặp lại trong 10 lần.
• Bài tập 2: Đu hai tay trên xà trong 5- 10 phút để kéo dãn cột sống
• Bài tập 3: Bệnh nhân bắt đầu với tư thế quỳ gối, đặt 2 tay chống xuống sàn rồi đưa tay trái lên, người ngả về phía trước đồng thời đưa chân phải đẩy về sau. Giữ tư thế trong khoảng 10s quay trở về tư thế ban đầu rồi thực hiện tương tự với những bên tương tự. Mỗi bên 10 lần.

Chú ý các bài tập vật lý trị liệu có thể cần hỗ trợ của máy móc, thiết bị chuyên dụng và cần có sự hỗ trợ từ bác sĩ chuyên môn. Người bệnh nên thực hiện điều trị tại các bệnh viện uy tín để đảm bảo an toàn và hiệu quả tuyệt đối.

Điều chỉnh lối sống khoa học hằng ngày

Để loại bỏ bệnh nhanh chóng cũng như ngăn ngừa nguy cơ tái phát còn cần có sự hợp tác của bác sĩ trong quá trình điều trị và chăm sóc tại nhà. Theo đó người bệnh nên thực hiện các biện pháp chăm sóc tại nhà sau

• Cân bằng thời gian nghỉ ngơi và làm việc hằng ngày, tránh làm việc quá sức
• Sử dụng đai lưng hỗ trợ nếu cần thiết
• Khi làm việc tránh ngồi một chỗ quá lâu mà khoảng 1- 2 tiếng nên đứng lên và đi lại vài lần
• Bổ sung dinh dưỡng đầy đủ cho cơ thể, đặc biệt là tăng cường canxi, vitamin D và các dưỡng chất tốt cho xương khớp để giúp xương khớp khỏe mạnh hơn, có thể chống chọi với lực tốt hơn
• Uống đủ 2- 2,5 lít nước mỗi ngày
• Tránh xa bia rượu, thuốc lá và các chất kích thích khác
• Học cách thực hiện tư thế đúng cách đặc biệt là các tư thế mang vác, tránh đứng lên ngồi xuống hay thực hiện thay đổi các tư thế một cách đột ngột
• Luyện tập thể dục thể thao hằng ngày để nâng cao sức khỏe cho hệ thống xương khớp. Với những người bị đau lưng chú ý nên lựa chọn các bộ môn phù hợp, tránh các bài tập quá nặng
• Yoga và thiền cũng là những bộ môn giúp xương khớp dẻo dai hơn mà người bệnh nên luyện tập hằng ngày
• Tắm nước ấm mỗi ngày giúp các cơ được thư giãn
• Nằm ngủ đúng tư thế, có thể kê lớp chăn mỏng dưới lưng để dễ chịu hơn
• Thư giãn tinh thần mỗi ngày, tránh bị căng thẳng stress quá mức

Đau lưng cơ năng dù không quá nguy hiểm cho tính mạng nhưng vẫn cần điều trị nhanh chóng để tránh làm ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống. Thay đổi cuộc sống mỗi ngày, duy trì thói quen luyện tập thể thao đồng thời bổ sung dinh dưỡng ổn định là biện pháp tốt nhất để phòng tránh bệnh lý nguy hiểm này.

Có thể bạn quan tâm

• 10 bài tập Yoga chữa đau lưng và cột sống đơn giản dễ tập
• Tổng hợp các bài tập thể dục chữa đau lưng đơn giản tại nhà
• Đau bụng dưới và đau lưng là bệnh gì? Nguy hiểm thế nào?