Viêm họng hạt: Triệu chứng, Hình ảnh, Cách điều trị bệnh

Viêm họng hạt là hậu quả của bệnh viêm họng kéo dài, không điều trị dứt điểm. Xu hướng của căn bệnh này là tái đi tái lại nhiều lần và khó điều trị dứt điểm. Do đó, sớm nhận biết nguyên nhân, biểu hiện để tiến hành điều trị từ sớm sẽ giúp người bệnh phòng tránh những biến chứng nguy hiểm làm ảnh hưởng đến sức khỏe thể chất lẫn tinh thần.

Viêm họng hạt là gì?

Viêm họng hạt là một dạng viêm họng mãn tính quá phát. Hiện tượng này xảy ra do tình trạng hầu họng bị viêm nhiễm kéo dài và không sớm điều trị dứt điểm khiến các hạt lympho bào hình thành ở thành cổ họng. Thông thường, các hạt này thường tập trung nhiều ở phía sau cổ họng. Số lượng và kích thước của hạt còn phụ thuộc vào từng đối tượng cũng như mức độ bệnh lý.

Căn bệnh này xuất hiện khá phổ biến ở mọi lứa tuổi, giới tính, đặc biệt là các đối tượng có sức đề kháng và hệ miễn dịch yếu, cơ thể thường xuyên bị suy nhược. Theo thống kê mới đây của Bộ Y tế, trẻ em là đối tượng có khả năng mắc viêm họng hạt rất ít, bệnh thường gặp nhiều ở người trưởng thành. Do đó, bạn cần hết sức chú ý trong việc chăm sóc và bảo vệ sức khỏe của bản thân khi có dấu hiệu của bệnh viêm họng.

Tương tự như các bệnh lý khác, viêm họng hạt cũng được giới chuyên môn phân thành hai dạng chính tương ứng với mức độ nguy hiểm khác nhau, như:

• Viêm họng hạt cấp tính: Đây là giai đoạn đầu của bệnh viêm họng hạt. Lúc này, bệnh chưa có những sự chuyển biến nghiêm trọng nên khá nhiều người chủ quan, không sớm điều trị hoặc tự ý mua thuốc để điều trị mà chưa có sự cho phép của bác sĩ. Điều này đã vô tình khiến bệnh tình chuyển biến nặng hơn và khó kiểm soát;
• Viêm họng hạt mãn tính: Là hậu quả của bệnh ở giai đoạn cấp tính không sớm điều trị hoặc điều trị không đúng phương pháp. Thông thường, thời gian chuyển biến bệnh kéo dài khoảng 3 tuần. Ở giai đoạn mãn tính, bệnh tình đã có những bước chuyển nguy hiểm và khó điều trị dứt điểm. Không những vậy, bệnh rất dễ tái phát ngay cả khi thời tiết ổn định.

Nguyên nhân gây viêm họng hạt

Ngoài việc chủ quan khi bệnh ở giai đoạn cấp tính, không sớm điều trị thì còn là nguyên nhân gây viêm họng hạt thì bệnh có khả năng khởi phát do nhiều nguyên nhân khác, tiêu biểu như:

• Do sự xâm nhập và tấn công của vi khuẩn, virus: Điển hình là virus cúm, virus sợi, liên cầu, tự cầu Haemophilus influenzae, Adenovirus,… Sau khi xâm nhập vào vùng hầu họng thì tác nhân này sẽ tấn công vào các tế bào lympho, lâu ngày sẽ hình thành nên các hạt bị viêm nhiễm trên thành họng;
• Do mắc phải các bệnh hô hấp khác: Viêm xoang, viêm mũi, viêm amidan là nguyên nhân chính khiến họng xuất hiện các hạt li ti. Lúc này, lượng dịch mủ từ mũi xoang bị viêm sẽ chạy xuống họng, lâu dần khiến lớp niêm mạc họng bị viêm nhiễm theo;
• Do mắc phải hội chứng trào ngược dạ dày: Khi mắc phải căn bệnh này, dịch vị axit trong dạ dày sẽ trào ngược lên hầu họng và khoang miệng thông qua đường thực quản. Điều này sẽ làm cho niêm mạc ở đây bị tổn thương theo, đồng thời tạo điều kiện cho các vi khuẩn bên ngoài xâm nhập và phát triển thành viêm nhiễm;
• Do môi trường sống kém: Sinh sống hoặc làm việc ở môi trường thường xuyên tiếp xúc với khói bụi, tác nhân gây dị ứng hoặc chế độ ăn uống kém khoa học thì cũng có thể trở thành thủ phạm hình thành bệnh viêm họng hạt.

Bên cạnh đó, còn có nhiều yếu tố tác động khác khiến bệnh viêm họng hạt diễn tiến nhanh chóng và dễ tái phát như:

• Lớp niêm mạc hầu họng bị tổn thương nhiều do viêm nhiễm hoặc suy yếu nghiêm trọng;
• Sức đề kháng yếu không thể chống chọi với các tác nhân gây bệnh;
• Lạm dụng thuốc kháng sinh trong khoảng thời gian dài hoặc dùng thuốc không đúng chỉ dẫn của bác sĩ chuyên khoa;
• Thường xuyên làm việc trong môi trường có nhiều khói bụi, môi trường ô nhiễm, hóa chất, tiếp xúc nhiều với nơi có nhiều khói thuốc lá;
• Có thói quen sử dụng đồ ăn thức uống lạnh hằng ngày;
• Răng miệng không được vệ sinh sạch sẽ hoặc vệ sinh không đúng cách sẽ gây tổn thương vùng niêm mạc họng
• Suy nhược thần kinh, cơ thể bị căng thẳng, áp lực quá mức;
• Thói quen khạc nhổ thường xuyên làm căng mao mạch, dẫn đến bị vỡ.

Triệu chứng thường gặp của viêm họng hạt

Tùy vào mức độ viêm nhiễm, nguyên nhân gây bệnh mà mỗi bệnh nhân có thể gặp phải những triệu chứng đi kèm khác nhau. Tiêu biểu là các triệu chứng sau:

• Bằng mắt thường có thể quan sát thấy thành họng có xuất hiện các hạt màu đỏ hoặc trắng li ti;
• Vì sự xuất hiện của các hạt sưng lên ở cổ họng nên có cảm giác ngứa hay vướng víu. Triệu chứng này có thể tăng theo thời gian hoặc kích thước của khối lympho. Lâu ngày có thể chuyển biến thành cơn đau họng dữ dội;
• Cổ họng có biểu hiện sưng nhẹ, đau rát nhiều, khó nuốt thức ăn và nuốt nước bọt bị đau;
• Ho đờm, ho khan kéo dài trong nhiều ngày liền. Và đây cũng chính là triệu chứng điển hình nhất của bệnh viêm họng hạt. Cơn ho xuất hiện nhiều nhất khi về chiều tà hoặc đêm gây khó ngủ, mất ngủ, dẫn đến đau nửa đầu, cơ thể mệt mỏi;
• Chán ăn, ăn không ngon miệng do nuốt có cảm giác đau. Tình trạng này kéo dài trong nhiều ngày liền có thể làm suy nhược cơ thể, sụt cân, tinh thần mệt mỏi;
• Hơi thở có mùi hôi khó chịu, làm ảnh hưởng đến chất lượng đời sống;
• Khi bệnh tình chuyển biến nghiêm trọng, hệ miễn dịch sẽ thực hiện chức năng kháng lại các tác nhân gây hại. Điều này khiến cơ thể xuất hiện các triệu chứng sốt cao, sốt kéo dài, nổi hạch bạch huyết,…

Viêm họng hạt có nguy hiểm không? Biến chứng như thế nào?

Nhận định từ chuyên gia y tế hàng đầu, viêm họng hạt không phải là căn bệnh nguy hiểm đe dọa đến tính mạng. Tuy nhiên, bệnh có xu hướng tái phát nhiều lần, gây ra không ít sự khó chịu nên tác động khá nhiều đến chất lượng cuộc sống, công việc đang thực hiện.

Trong trường hợp bệnh chuyển biến tiêu cực hoặc điều trị không đúng phương pháp, người bệnh có thể đối mặt với một số biến chứng sau:

• Biến chứng tại chỗ: Viêm họng hạt không được điều trị và khống chế kịp thời có thể dẫn đến viêm họng hạt có mủ, áp xe quanh amidan, áp xe thành họng sau, gây sưng tấy cổ họng,…;
• Biến chứng lân cận: Khi các dịch mủ mang vi khuẩn gây bệnh lan xuống các cơ quan khác của đường hô hấp có thể gây nên tình trạng viêm nhiễm ở cơ quan đó như: viêm tai giữa, viêm xoang, viêm thanh quản, viêm phế quản, viêm phổi,…;
• Biến chứng xa: Không chỉ làm ảnh hưởng đến các cơ quan thuộc đường hô hấp, các vi khuẩn gây viêm họng hạt có thể xâm nhập vào máu gây viêm cầu thận, viêm khớp, nhiễm trùng máu, viêm màng tim,…;
• Gia tăng nguy cơ ung thư vòm họng: Trường hợp viêm họng hạt kéo dài và không được điều trị đúng cách thì có thể làm gia tăng nguy cơ ung thư vòm họng. Lúc này, bệnh rất có để điều trị, thậm chí nguy cơ tử vong cao.

Qua đó có thể thấy, viêm họng hạt là bệnh đường hô hấp có xu hướng phát triển nhanh, nguy hiểm, phức tạp và khả năng điều trị dứt điểm thấp. Do đó, nếu nhận thấy bản thân có dấu hiệu mắc bệnh, bạn cần chủ động thăm khám và điều trị bệnh từ sớm.

Các phương pháp điều trị viêm họng hạt hiệu quả

Vì viêm họng hạt là một dạng của viêm họng mãn tính nên nó không có khả năng tự khỏi mà phải cần có sự can thiệp y tế. Việc chủ quan không thăm khám từ sớm cũng có thể trở thành thủ phạm khiến bệnh tình chuyển biến nặng. Lúc này, việc điều trị trở nên khó khăn và tốn kém hơn, đặc biệt, bệnh có khả năng tái phát cao. Vì thế, khi bản thân có dấu hiệu bị sưng họng, sốt cao, đau rát cổ họng, ho đờm, người bệnh cần nhanh chóng đến ngay các cơ sở y tế để được thăm khám và có phương pháp điều trị dứt điểm.

1. Điều trị nội khoa

Đây là sự lựa chọn hàng đầu của nhiều bệnh nhân khi bị viêm họng hạt. Ưu điểm của phương pháp này là có tác dụng nhanh chóng, loại bỏ nhanh các triệu chứng của bệnh như ho, đau rát cổ họng, khàn tiếng, sốt,… Một số loại thuốc trị viêm họng thường được bác sĩ kê đơn như:

• Thuốc kháng sinh: Có tác dụng tiêu diệt nguyên nhân gây bệnh là vi khuẩn, vi nấm. Loại thuốc này chỉ được yêu cầu sử dụng ngắn hạn nhằm loại bỏ các tác dụng phụ kèm theo;
• Thuốc chống viêm: Có tác dụng giảm thiểu độ sưng tấy vùng hầu họng;
• Thuốc long đờm: Có tác dụng làm loãng chất nhờn đọng ở cổ họng, từ đó giúp quá trình lưu thông khí ổn định;
• Thuốc giảm đau, hạ sốt: Có tác dụng xoa dịu cơn đau rát cổ họng và hạ nhiệt độ cơ thể xuống mức bình thường.

Mặc dù thuốc tân dược mang lại hiệu quả tức thời nhưng vẫn còn tồn tại nhiều mặt hạn khế khác. Việc dùng thuốc kháng sinh quá nhiều hoặc dùng sai thuốc sẽ gây rối loạn tiêu hóa, làm ảnh hưởng đến dạ dày, gan và thận. Không những vậy, tự ý điều chỉnh liều dùng và thay đổi thuốc khi chưa có sự đồng ý của bác sĩ có thể dẫn đến một số tác dụng phụ nghiêm trọng.

Tốt hơn hết, người bệnh không được tự ý mua thuốc để trị bệnh. Chỉ được dùng thuốc theo chỉ định và sự hướng dẫn của bác sĩ. Hạn chế dùng thuốc kháng sinh trị viêm họng khi không thực sự cần thiết. Đồng thời, trao đổi với bác sĩ khi cơ thể xuất hiện biểu hiện bất thường không rõ nguyên do trong quá trình dùng thuốc.

2. Tận dụng mẹo dân gian trị viêm họng hạt tại nhà

Đối với các trường hợp mắc bệnh viêm họng hạt ở mức độ nhẹ, người bệnh có thể áp dụng một số cách chữa viêm họng hạt từ các vị thuốc dân gian. Đây cũng được xem là phương pháp điều trị hiệu quả được khá nhiều người biết đến và tin tưởng áp dụng. Không những vậy, phương thuốc dân gian được đánh giá an toàn, lành tính và hầu như không để lại tác dụng phụ.

Một số mẹo vặt dân gian điển hình như:

• Trà gừng tươi
• Chanh đào ngâm mật ong
• Lá hẹ hấp đường phèn
• Tỏi kết hợp với mật ong
• Quất chưng đường phèn
• Nước cốt rau diếp cá
• Nước cốt lá tía tô

Đa phần, một số mẹo chữa dân gian với những nguyên liệu dễ kiếm và dễ dàng thực hiện mà không tốn kém chi phí. Tuy nhiên, cách này không phù hợp với các trường hợp mắc bệnh nặng. Do đó, người bệnh cần nắm rõ tình trạng sức khỏe hiện tại của bản thân trước khi áp dụng.

3. Đốt họng hạt

Đốt họng hạt là một phương pháp điều trị tân tiến được áp dụng rộng rãi hiện nay nhằm loại bỏ triệt để các khối lympho hình thành ở cổ họng. Tuy nhiên, thủ thuật này chỉ được thực hiện với các trường hợp viêm nhiễm nặng, các hạt gia tăng kích thước nhanh hoặc khối lympho to.

Thủ thuật đốt họng hạt được thực hiện bằng cách sử dụng nhiệt điện hoặc tia laser để chiếu trực tiếp lên khối lympho nhằm loại bỏ các hạt. Trong quá trình thực hiện, bác sĩ chuyên khoa sẽ theo dõi chặt chẽ tình trạng sức khỏe của bệnh nhân để tránh những tác dụng phụ không đáng có. Sau khi kết thúc liệu trình, bác sĩ sẽ kê cho bệnh nhân một vài đơn thuốc giảm đau cùng với một vài biện pháp chăm sóc sức khỏe tại nhà.

Cách điều trị viêm họng hạt bằng thủ thuật đốt họng hạt là có ưu điểm vượt trội là nhanh gọn, không tốn nhiều thời gian thực hiện. Tuy nhiên, thủ thuật này có chi phí cao, hơn nữa khả năng tái phát lại khá lớn. Không những vậy, thực hiện không đúng cách có thể để lại những biến chứng đáng tiếc như đau họng, mất máu, sẹo họng, thậm chí là câm vĩnh viễn. Do đó, để đảm bảo sự an toàn cũng như có hiệu quả cao, người bệnh nên lựa chọn đơn vị thực hiện uy tín, đội ngũ bác sĩ có tay nghề cao. Bên cạnh đó, sau phẫu thuật, người bệnh cần thực hiện nghiêm túc theo lời dặn của bác sĩ về chế độ ăn uống, làm việc và nghỉ ngơi.

Cần làm gì khi mắc bệnh viêm họng hạt?

Song song với việc điều trị viêm họng hạt, người bệnh cũng cần hết sức lưu ý đến chế độ ăn uống, sinh hoạt và chăm sóc sức khỏe tại nhà. Điều này không chỉ hỗ trợ điều trị bệnh mà còn phòng bệnh trở nặng. Dưới đây là một số lời khuyên từ chuyên gia y tế:

• Thường xuyên vệ sinh răng miệng sạch sẽ mỗi ngày 2 lần vào mỗi buổi sáng thức dậy và buổi tối trước khi đi ngủ. Đồng thời, nên kết hợp với việc súc miệng bằng nước muối sinh lý hoặc dung dịch súc miệng;
• Luôn vệ sinh môi trường sống luôn sạch sẽ, thoáng mát;
• Đối với những người làm việc trong môi trường có hóa chất, không khí ô nhiễm cần trang bị một số vật dụng cá nhân để bảo vệ sức khỏe;
• Tuyệt đối không được hút thuốc lá, sử dụng chất kích thích, rượu, bia,… Bởi đây đều là những chất có thể khiến bệnh viêm họng hạt trở nên nghiêm trọng hơn;
• Xây dựng chế độ ăn uống khoa học, bổ sung cho cơ thể đầy đủ các dưỡng chất thiết yếu để tăng sức đề kháng;
• Tránh xa các thức ăn cay nóng, chiên nướng nhiều dầu mỡ, đặc biệt là thức ăn hoặc đồ uống lạnh như nước đá, kem,…;
• Giữ ấm cơ thể khi thời tiết thay đổi đột ngột hoặc những ngày giá rét. Đồng thời, nên đeo khẩu trang khi đi ra ngoài hoặc đi tiếp xúc nhiều người nhằm phòng lây bệnh đường hô hấp;
• Tránh xa những nơi có nhiều khói thuốc lá, khói bụi, chất độc hại;
• Tăng cường vận động cơ thể bằng các bài tập vừa sức để nâng cao sức khỏe, cải thiện sức đề kháng và ổn định hệ miễn dịch;
• Thăm khám sức khỏe định kỳ để bệnh tình được kiểm soát một cách tốt nhất.

Viêm họng hạt là bệnh lý có những bước chuyển biến tương đối nhanh chóng, dễ gây suy giảm chức năng của hệ hô hấp. Do đó, nếu phát hiện bản thân mắc bệnh, bạn nên nhanh chóng tiến hành thăm khám từ sớm để biết rõ tình trạng sức khỏe đang mắc phải cũng như có phác đồ điều trị phù hợp. Bên cạnh đó, bạn có thể trao đổi với chuyên gia y tế để biết rõ hơn một số thông tin về căn bệnh này.

Tham khảo thêm:

• 10 cách chữa viêm họng hạt hiệu quả được nhiều người áp dụng
• Cây rẻ quạt chữa viêm họng hạt và cách áp dụng hiệu quả nhất
• Đốt viêm họng hạt: Có nên không? Chi phí và thông tin cần biết
• Viêm họng hạt mãn tính có nguy hiểm không? Biến chứng có thể gặp

Xem thêm

[CHUYÊN GIA TƯ VẤN] Cách chữa viêm họng, viêm amidan, giúp hơn 2000 người khỏi bệnh

[REVIEW] Hiệu quả bài thuốc tai mũi họng ĐỖ MINH ĐƯỜNG chứng minh qua phản hồi từ người bệnh