Đau thắt lưng bên trái, bên phải là bệnh gì? Làm sao khắc phục

Đau thắt lưng bên trái, bên phải là dấu hiệu cảnh báo nhiều bệnh lý như sỏi thận, thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng, u nang buồng trứng hay viêm đường tiết niệu. Người bệnh cần xác định chính xác nguyên nhân gây đau để có hướng khắc phục cho phù hợp.

Nguyên nhân gây đau thắt lưng bên trái, bên phải

Hiện tượng đau thắt lưng bên phải hoặc bên trái có thể xảy ra khi bạn bị chấn thương, hoạt động vùng lưng dưới lặp đi lặp lại liên tục. Đôi khi, đây có thể là dấu hiệu của mang thai hoặc nhiều vấn đề khác về sức khỏe.

Đau thắt lưng bên trái là bệnh gì?

Đau thắt lưng bên trái là triệu chứng thường gặp khi bạn mắc các bệnh lý sau:

• Sỏi thận: Bệnh sỏi thận có thể gây ra các cơn đau ở vùng thắt lưng bên trái, hông hay mạn sườn. Đôi khi cơn đau còn lan sang cả vùng bụng. Triệu chứng đau có khuynh hướng tăng mạnh khi làm việc, vận động mạnh ở vùng lưng dưới và thuyên giảm khi nghỉ ngơi. Ngoài ra, người bệnh còn gặp một số triệu chứng bất thường trong hoạt động tiểu tiện như tiểu buốt, tiểu lắt nhắt, bí tiểu hoặc trong nước tiểu có lẫn máu.
• Viêm loét dạ dày: Khi mắc bệnh viêm loét dạ dày, cảm giác đau sẽ được não bộ truyền phát đến các dây thần kinh dọc theo cột sống lưng. Hậu quả là người bệnh không chỉ bị đau ở vùng thượng vị mà còn có thể phải gánh chịu thêm các cơn đau ở vùng thắt lưng bên trái, bên phải hoặc đau dữ dội ở hai bên mạn sườn.
• Hội chứng ruột kích thích: Căn bệnh này còn có tên gọi khác là viêm đại tràng co thắt. Bệnh có thể gây ra các cơn đau lưng bên trái kèm theo tình trạng đau bụng dưới, tiêu chảy, buồn nôn. Cơn đau thường có khuynh hướng thuyên giảm sau khi đi đại tiện.
• Thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng: Nhân nhầy đĩa đệm khi thoát ra khỏi bao xơ có thể chèn ép vào các rễ thần kinh bên trái vùng thắt lưng khiến cho người bệnh bị đau. Trường hợp nặng, cơn đau có thể lan xuống cả mông, đùi tới bàn chân trái khiến người bệnh gặp khó khăn trong việc đi lại.
• Đau dây thần kinh tọa: Dây thần kinh tọa bị tổn thương, sưng viêm hoặc bị chèn ép có thể dẫn đến các cơn đau thắt lưng bên trái. Cơn đau có thể lan dọc xuống tới mặt ngoài của ngón út bên chân trái. Ngoài ra, người bệnh còn có cảm giác tê bì, châm chích hoặc có khu mất cảm giác ở bên chân bị ảnh hưởng.
• Gai cột sống thắt lưng: Các chỏm gai xương có thể phát triển thêm ở rìa cột sống thắt lưng dẫn đến đau thắt lưng bên trái hoặc bên phải. Đây là hệ quả của việc cơ thể bù đắp canxi vào sửa chữa cho vùng đốt sống bị tổn thương. Khi vận động, gai xương sẽ ma sát với phần mềm xung quanh hoặc chèn ép vào dây thần kinh khiến người bệnh có cảm giác đau.
• Thoái hóa cột sống thắt lưng: Căn bệnh này thường gặp ở lứa tuổi trung niên và người cao tuổi do ảnh hưởng của quá trình lão hóa tự nhiên của cơ thể. Khi bị thoái hóa cột sống thắt lưng, lớp sụn chêm giữa hai đốt sống bị ăn mòn, cấu trúc cột sống cũng thay đổi khiến người bệnh bị đau thắt lưng, cứng lưng vào buổi sáng, gập mình lên xuống khó khăn.
• Đau thắt lưng bên trái ở nữ giới do bệnh phụ khoa: Một số bệnh phụ khoa có thể là nguyên nhân gây đau vùng thắt lưng bên trái ở nữ giới, chẳng hạn như bệnh lạc nội mạc tử cung, u xơ tử cung, u nang buồng trứng… Chị em nên thận trọng với các căn bệnh này khi bị đau lưng dưới bên trái kèm theo các triệu chứng khác như đau bụng dưới, ra nhiều huyết trắng, chu kỳ kinh nguyệt bị rối loạn…
• Viêm tuyến tiền liệt: Nam giới bị đau thắt lưng bên trái kéo dài có thể là dấu hiệu của bệnh viêm tuyến tiền liệt. Trường hợp này có thể quan sát thấy các dấu hiệu bất thường khác như tiểu buốt, thường xuyên mót tiểu, căng tức ở vùng bụng dưới…

Đau thắt lưng bên phải là bệnh gì?

Hiện tượng đau thắt lưng bên phải là triệu chứng thường gặp khi mắc các bệnh lý dưới đây:

• Nhiễm trùng đường tiết niệu: Vi khuẩn khi tấn công vào đường tiết niệu có thể khiến các cơ quan như thận, niệu quản hay bàng quang bị nhiễm trùng, sưng viêm. Bệnh có thể gây đau nhức ở vùng thắt lưng bên phải hoặc khu vực bụng dưới. Nhiều dấu hiệu bất thường khác có thể xuất hiện kèm theo như tiểu buốt, tiểu rắt, đau khi đi tiểu hoặc tiểu tiện ra máu. Một số bệnh nhân còn bị sốt, ớn lạnh, buồn nôn, nôn ói.
• Viêm ruột thừa: Căn bệnh này xảy ra ở mọi lứa tuổi . Nguyên nhân gây bệnh chủ yếu là do ruột thừa bị nhiễm trùng dẫn đến sưng viêm. Ban đầu, cơn đau xuất hiện âm ỉ ở quanh bụng, sau đó lan dần ra khu vực thắt lưng bên phải. Người bệnh nên thận trọng với bệnh viêm ruột thừa khi có các triệu chứng khác như sưng bụng, buồn nôn, chán ăn…  Trường hợp bị đau dữ dội, cần đến bệnh viện cấp cứu, cắt bỏ ruột thừa ngay để tránh nguy hiểm đến tính mạng.
•  Rối loạn khớp Sacroiliac: Bệnh thường gặp ở nam giới trong độ tuổi 30 với triệu chứng đặc trưng là tình trạng đau thắt lưng bên phải, đặc biệt là vùng gần cột sống. Nếu có dấu hiệu này, rất có thể vùng khớp sacroiliac giữa xương chậu với cột sống đang bị ảnh hưởng.
• Hẹp ống sống thắt lưng: Khi không gian trong ống sống bị thu hẹp, dây thần kinh có thể bị chèn ép gây ra các cơn đau ở thắt lưng bên phải hoặc cả bên trái. Người bệnh còn có cảm giác tê yếu hai chân và đau nặng hơn khi cúi gập người ra phía trước.
• Các bệnh lý khác gây đau thắt lưng bên phải: Đau thần kinh tọa, thoát vị đĩa đệm, thoái hóa cột sống hoặc vôi hóa cột sống thắt lưng.

các nguyên nhân khác gây đau thắt lưng bên trái, bên phải

Bên cạnh các nguyên nhân bệnh lý, triệu chứng đau thắt lưng bên trái hoặc bên phải còn xảy ra vì một số lý do khác như:

• Lao động nặng nhọc: Thường xuyên phải khuân vác đồ nặng hay làm những công việc phải cúi gập người liên tục có thể gây ra các cơn đau khó chịu cho vùng thắt lưng hai bên.
• Vận động không đúng tư thế: Nằm ngủ, ngồi sai tư thế hoặc luyện tập thể thao không đúng cách đều có thể dẫn đến các cơn đau đột ngột ở thắt lưng trái, phải.
• Ít vận động: Đứng lâu, ngồi nhiều không chỉ khiến máu lưu thông kém mà còn làm hệ thống cơ và dây chằng ở vùng thắt lưng chịu nhiều áp lực liên tục, từ đó dẫn đến đau.
• Chấn thương: Các chấn thương như giãn dây chằng, bong gân, hay tổn thương ở cột sống có thể xảy ra khi bạn bị té ngã hoặc chơi thể thao quá sức hoặc do gặp tai nạn giao thông. Chúng đều có thể gây ra cơn đau khó chịu ở vùng thắt lưng bên trái hay bên phải.
• Sử dụng chất kích thích: Thói quen hút thuốc lá, lạm dụng bia rượu đều ảnh hưởng đến quá trình lưu thông máu tới vùng thắt lưng. Tình trạng này kéo dài làm tăng nguy cơ bị đau thắt lưng bên phải, bên trái và nhiều bệnh lý khác.
• Béo phì: Trọng lượng cơ thể dư thừa gây áp lực lên vùng cột sống, cơ và dây chằng cũng gây ra hiện tượng đau ở thắt lưng hai bên.
• Mang thai: Sự thay đổi của nội tiết tố và trọng lượng cơ thể trong thời gian mang thai khiến cho vùng cột sống thắt lưng và dây chằng chịu nhiều áp lực. Hậu quả là chị em sẽ thường xuyên phải gánh chịu các cơn đau ở giữa vùng thắt lưng, bên trái hoặc bên phải.

Có thể thấy, các cơn đau thắt lưng bên trái, bên phải có nguyên nhân khá phong phú. Nếu cơn đau vẫn tiếp tục kéo dài dù đã thay đổi lối sống thì bạn nên đi khám để xác định chính xác căn nguyên nhằm lựa chọn được phương pháp điều trị phù hợp.

Cách khắc phục đau thắt lưng bên trái, bên phải

Phương pháp điều trị đau thắt lưng bên trái hay bên phải thường được lựa chọn dựa trên nguyên nhân gây đau và mức độ đau. Khi đi khám, bác sĩ sẽ tiến hành kiểm tra thể chất của bạn, đánh giá chức năng vận động, đồng thời thực hiện một số xét nghiệm hình ảnh ( chụp X-quang, siêu âm, chụp MRI) hoặc xét nghiệm máu để chẩn đoán nguyên nhân gây đau.

1. Chữa đau thắt lưng bên phải, bên trái bằng nội khoa

Trường hợp bị đau thắt lưng ở mức độ nhẹ đến trung bình, người bệnh có thể áp dụng các phương pháp điều trị nội khoa để giảm đau, khôi phục chức năng vận động cho cột sống.

– Các phương pháp giảm đau không dùng thuốc

• Nghỉ ngơi nhiều:

Khi bị đau, bạn cần nghỉ ngơi để giải tỏa áp lực cho cột sống, giúp hệ thống gân – cơ – dây chằng được thư giãn, giảm hiện tượng co thắt ở các cơ. Tốt nhất là nằm nghỉ trên giường phẳng với nệm có độ dày vừa phải, không quá cứng cũng không quá mềm.

Bạn có thể đi lại, vận động nhẹ nhàng để khí huyết được lưu thông. Tránh hoạt động quá mạnh hay tiếp tục làm việc nặng.

• Chườm nóng hay chườm lạnh giảm đau thắt lưng:

Trường hợp bị đau thắt lưng bên trái, bên phải do chấn thương, bạn có thể chườm lạnh để giảm đau, chống sưng ở khu vực bị ảnh hưởng. Chỉ cần lấy vài cục đá lạnh bọc vào trong một miếng vải sạch hoặc túi chườm, sau đó áp lưng bên ngoài vị trí bị đau khoảng 15 phút. Lặp lại vài lần trong ngày cơn đau sẽ được xoa dịu đáng kể.

Sau khoảng 2 ngày chườm lạnh thì có thể chuyển qua chườm nóng. Hơi nóng sẽ giúp kích thích lưu thông máu đến vùng bị đau để nuôi dưỡng cột sống và giúp vùng tổn thương nhanh được chữa lành. Bạn có thể chườm nóng bằng nhiều cách khác nhau như dùng túi chườm, chai thủy tinh đựng nước nóng hoặc rang muối nóng với gừng, ngải cứu để chườm vào chỗ đau.

• Tập yoga, ngồi thiền:

Thực hành các bài tập yoga phù hợp hoặc ngồi thiền có tác dụng làm thư giãn cơ lưng và dây thần kinh, giúp kéo giãn cột sống và xoa dịu cơn đau.

• Vật lý trị liệu:

Phương pháp này cũng được áp dụng phổ biến trong điều trị đau thắt lưng bên trái, bên phải. Bạn sẽ được chuyên gia vật lý trị liệu hướng dẫn luyện tập hoặc áp dụng nhiều kỹ thuật khác nhau để giảm đau, phục hồi chức năng vận động cho cột sống. Bao gồm:

• Xoa bóp, bấm huyệt
• Châm cứu
• Thủy trị liệu
• Điện trị liệu
• Siêu âm
• Chiếu đèn hồng ngoại…

– Trị đau thắt lưng bên trái, bên phải bằng thuốc:

Nếu các mẹo tự nhiên không giúp cơn đau thuyên giảm, bạn có thể dùng các loại thuốc giảm đau không kê đơn như Paracetamol hay Acetaminophen. Chúng có tác dụng với các cơn đau ở mức độ nhẹ đến trung bình. Trường hợp bị đau nặng hơn hoặc đau thắt lưng bên phải, bên trái có liên quan đến bệnh lý thì sử dụng các loại thuốc bác sĩ kê đơn như:

• Thuốc kháng viêm không steroid: Diclofenac hay Aspirin… Bạn chỉ nên sử dụng các thuốc này trong vài ngày khi cần thiết. Tránh lạm dụng quá mức gây tổn thương cho gan, thận và dạ dày.
• Thuốc giảm đau Codein
• Thuốc giãn cơ: Bao gồm Diazepam hay Myonal… Chúng có tác dụng làm giảm hiện tượng co thắt ở các cơ, qua đó giúp xoa dịu cơn đau cho bạn.
• Vitamin B: Một số đối tượng có thể được chỉ định dùng thêm vitamin B1, B6 hay B12. Chúng có tác động trực tiếp lên dây thần kinh, hỗ trợ kháng viêm, đồng thời làm tăng sức đề kháng cho cơ thể.
• Các loại thuốc khác có thể được chỉ định: Thuốc kháng sinh, thuốc corticoid…

2. Phẫu thuật điều trị đau thắt lưng bên trái, bên phải

Trường hợp cơn đau thắt lưng bên phải, bên trái kéo dài quá 12 tuần mà không đáp ứng với các phương pháp điều trị nội khoa hoặc bạn bị đau nghiêm trọng ảnh hưởng đến khả năng vận động thì cần làm phẫu thuật. Trong ca mổ, bác sĩ sẽ tiến hành sửa chữa tổn thương ở cột sống thắt lưng, dây chằng, giải phóng áp lực cho dây thần kinh hoặc loại bỏ khối u trong tử cung, buồng trứng…

Mục đích của phẫu thuật nhằm khắc phục các bệnh lý gây đau, giúp ngăn chặn các cơn đau thắt lưng bên trái, bên phải tái phát trong tương lai.

Bạn có thể tham khảo thêm

• 10 bài tập Yoga chữa đau lưng và cột sống đơn giản dễ tập
• 11 cách chữa đau lưng tại nhà nhanh nhất, không dùng thuốc
• Đau lưng giữa là bệnh gì? Nguyên nhân và cách chữa
• Đau lưng trên là bệnh gì? Triệu chứng, chẩn đoán và điều trị